ΚΡΙΣΗ

Χαλκίδα, 9/6/2010

Όταν μιλάμε για κρίση σήμερα στην Ελλάδα, είτε το θέλουμε, είτε όχι, είμαστε υποχρεωμένοι να μιλήσουμε πρώτα απ’ όλα για το δημόσιο χρέος.

Γιατί αυτό;

Γιατί η Ελλάδα βρίσκεται ήδη υπό καθεστώς χρεοκοπίας. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι αδυνατεί να εξυπηρετήσει τα χρέη της από μόνη της. Κι έτσι από την 6^η Μαΐου έχει τεθεί επισήμως υπό καθεστώς νέας κατοχής από την «τρόικα», δηλαδή από την ΕΚΤ, την Κομισιόν στις Βρυξέλλες και το ΔΝΤ.

Ποιος είναι ο στόχος αυτού του καθεστώτος κατοχής; Να τεθεί η χώρα σε μια ιδιότυπη «καραντίνα» για να μην επεκταθεί η αποκαλούμενη «μόλυνση» και στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης. Το κύριο ενδιαφέρον της «τρόικας» δεν είναι η αποκατάσταση της οικονομίας της χώρας, αλλά η προστασία των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών και του ευρώ.

Γιατί; Διότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν πάνω από το 75% των ελληνικών ομολόγων και δεν θέλουν ν’ ακούσουν λέξη για τυχόν αδυναμία της Ελλάδας να συνεχίσει να πληρώνει τα χρέη της.

Ενώ η δύναμη του ευρώ εξαρτάται άμεσα από τη δυνατότητα των μεγάλων τραπεζών και των επενδυτών στην ευρωζώνη να συνεχίσουν να κερδοσκοπούν με τα ομόλογα και τα παράγωγα χρέους, που ο όγκος τους για το 2009 ήταν σχεδόν διπλάσιος από το συνολικό ΑΕΠ της ευρωζώνης.

Επομένως, η ΕΕ και το ΔΝΤ ήρθε για να εξασφαλίσει ότι η Ελλάδα δεν θα σταματήσει να πληρώνει τα χρέη της, έστω κι αν πεινάσει ο λαός της, έστω κι αν η χώρα διαλυθεί και ξεπουληθεί στο σύνολό της.

Τι σημαίνει χρεωκοπία;

Από δημοσιονομική σκοπιά χρεωκοπία σημαίνει την αδυναμία του κράτους να εξυπηρετήσει το χρέος του. Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη σ’ αυτή την κατάσταση.

Από πολιτική σκοπιά χρεωκοπία σημαίνει ότι το κράτος και η χώρα συνολικά έχει παραδοθεί στους δανειστές της. Αν ήταν σωστό αυτό που έγραφε ο Μαρξ ότι το κρατικό χρέος συνιστά την ανοιχτή εξαγορά του κράτους από μια χρηματιστική αριστοκρατία, τότε χρεωκοπία σημαίνει την πλήρη παράδοση του κράτους σ’ αυτήν την χρηματιστική αριστοκρατία.

Από ταξική σκοπιά χρεωκοπία σημαίνει ότι ολόκληρο το κυρίαρχο σύστημα αδυνατεί να αναπαραχθεί ως τέτοιο. Αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι δεν υπάρχουν υπερκέρδη ή ότι ο πλούτος της χώρας δεν είναι συσσωρευμένος σε λίγα χέρια. Όμως αυτό δεν αρκεί. Για να λειτουργήσει ο καπιταλισμός  χρειάζεται ο πλούτος αυτός να παράγει νέο πλούτο για τον κάτοχό του κι αυτός ο πλούτος πρέπει να αξιοποιείται στην αγορά με συμφέροντες όρους γι’ αυτούς που τον κατέχουν.

Αυτό πια δεν μπορεί να γίνει για τον ελληνικό καπιταλισμό. Το δημόσιο χρέος απορροφά τους πιο ζωτικούς πόρους της οικονομίας και αναιρεί τη δυνατότητα μιας ομαλής αναπαραγωγής και συσσώρευσης του κεφαλαίου στο εσωτερικό της χώρας.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η χώρα, από τη σκοπιά του μεγάλου κεφαλαίου, δεν μπορεί πλέον να παράγει ικανοποιητικά ποσοστά κέρδους – παρά μόνο αν οι κορυφές της ντόπιας ολιγαρχίας συνασπιστούν με τους ξένους δανειστές, με τη διεθνή χρηματιστική ολιγαρχία.

Το ντόπιο μεγάλο κεφάλαιο δεν μπορεί πια να αξιοποιήσει τη χώρα ούτε ως ασφαλές καταφύγιο υψηλής κερδοφορίας, όπως συνέβαινε μέχρι χθες, ούτε ως ορμητήριο επιδρομών στις εξωτερικές αγορές για την αποκόμιση πρόσθετου κέρδους. Η χώρα του είναι πια άχρηστη και την εγκαταλείπει στην τύχη της. Το μόνο που διεκδικεί είναι μερίδιο στη λεηλασία της χώρας και του λαού από το καθεστώς κατοχής που οικοδομεί ήδη το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο και τα όργανά του, η ΕΕ, η ΕΚΤ και φυσικά το ΔΝΤ.

Ταυτόχρονα η χρεωκοπία αυτή σημαίνει ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα δεν μπορεί πλέον να διατηρήσει τα κοινωνικά ερείσματα και τις συμμαχίες του με βάση τις οποίες κατόρθωνε να επιβιώνει και να αναπαράγεται. Σημαίνει ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα αποδιαρθρώνεται, σαπίζει και καταρρέει μπροστά στα μάτια ολόκληρου του λαού.

Τέλος η χρεωκοπία αυτή σημαίνει ότι στα πλαίσια της παγκόσμιας αγοράς η χώρα μπορεί να παράγει πρόσθετο κέδρος μόνο ή κύρια μέσα από τη διάλυσή της, μέσα από το ξεπούλημά της, μέσα από την επιβολή καθεστώτος αναγκαστικής εκποίησης των πάντων, όπου όλα είναι ανοιχτά.

Παρόλα αυτά γίνεται μια τεράστια προσπάθεια να υποβαθμιστεί το ζήτημα του δημόσιου χρέους, να θεωρηθεί ως ένα από τα πολλά ζητήματα της κρίσης ή τέλος πάντων μια εκδήλωση της δημοσιονομικής κατάστασης του κράτους. Επομένως το όλο πρόβλημα επικεντρώνεται στις πολιτικές αντιμετώπισης του χρέους και των ελλειμμάτων. Κι έτσι έχουμε τόσο από την κυρίαρχη προπαγάνδα, όσο και από μέρος της αριστεράς μια ουσιαστικά ταυτόσημη προσέγγιση στο ζήτημα του δημόσιου χρέους, που το αντιλαμβάνεται ως ένα απλό παράγωγο της πολιτικής του κράτους.

Έτσι η μεν κυβέρνηση και η κυρίαρχη πολιτική ζητάει θυσίες για να αντιμετωπισθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα, ενώ κάποιοι στην αριστερά συζητούν μόνο την πολιτική επίθεσης στο λαϊκό και εργατικό εισόδημα, στις συντάξεις και τις εργασιακές σχέσεις. Όλα τα υπόλοιπα αφήνονται στην έννοια καπιταλισμός, την οποία πολύ φοβάμαι ότι την αντιλαμβάνονται όπως απεικονιζόταν κάποτε σε κάτι καρικατούρες που εμφάνιζαν το κεφάλαιο σαν ένα αδηφάγο χοντρό κύριο με πούρο ντυμένος πάντα με σμόκιν.

Το αποτέλεσμα είναι μια αντιπαράθεση δεξιάς-αριστεράς κυρίως για τα μέτρα και τις συνέπειές τους κι όχι για την ταμπακέρα, δηλαδή για το δημόσιο χρέος και τη χρεωκοπία. Στην ιστορία της Ελλάδας έχουν υπάρξει τέσσερεις έως σήμερα επίσημες χρεωκοπίες. Η τελευταία ήταν το 1932, την οποία οι απολογητές του βενιζελισμού κατόρθωσαν να την εξαφανίσουν ή να την υποβαθμίσουν τόσο, ώστε να υπάρχουν σήμερα οικονομολόγοι και μάλιστα της αριστεράς, που να την θεωρούν ως ένα συγκυριακό γεγονός και τέλος πάντων κάτι χωρίς ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες. Κι όλα αυτά παρά το γεγονός ότι η χρεωκοπία εκείνη οδήγησε σε μια τρομακτική εξαθλίωση το λαό και προπαντός την εργατική τάξη. Ενώ στο έδαφός της γεννήθηκε και το φασιστικό φαινόμενο με αποκορύφωμα το καθεστώς της 4^ης Αυγούστου. Τις συνέπειές της τις πληρώνουμε ακόμη και σήμερα μιας σημαντικό μέρος των δανείων για τα οποία επιβλήθηκε αναγκαστικό χρεοστάσιο της εποχής εκείνης, το ελληνικό δημόσιο συνεχίζει να το πληρώνει ακόμη και σήμερα.

Ωστόσο την εποχή εκείνη είχαμε ένα ισχυρό αριστερό δημοκρατικό κίνημα που απάντησε με το αίτημα της ακύρωσης των χρεών και χτύπησε στην καρδιά του το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα της εποχής. Σ’ αυτό το κίνημα ανήκαν και μια σειρά επιφανείς οικονομολόγοι της εποχής, όπως ο Αλέξανδρος Διομήδης, πρώτος διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, ο Ξενοφών Ζολώτας, ο Άγγελος Αγγελόπουλος, ο Δημήτρης Καλλιτσουνάκης, ο Δημήτρης Στεφανίδης, κ. ά., που παρά το γεγονός ότι δεν ανήκαν στην αριστερά άφησαν ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο για να κατανοήσουμε το πρόβλημα του χρέους και τη σημασία του αιτήματος της ακύρωσής του όταν η έξαρσή του όπως σήμερα απειλεί να συνθλίψει τη χώρα και το λαό της. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από αυτούς βρέθηκαν τελικά στις γραμμές του ΕΑΜ να παλεύουν για την λαϊκοδημοκρατική αναγέννηση της Ελλάδας μετά την κατοχή.

Σήμερα ακόμη το μεγαλύτερο μέρος της επίσημης αριστεράς βρίσκεται πιο πίσω ακόμη και από τις τοποθετήσεις αυτών των παλιών επιφανών οικονομολόγων του κατεστημένου.

Όμως το ερώτημα είναι, δεν είναι κεντρικό ζήτημα το δημόσιο χρέος; Δεν οφείλουν οι εργαζόμενοι αυτής της χώρας να απαντήσουν πολύ συγκεκριμένα σ’ αυτό; Ή πρέπει να ασχοληθούν με άλλα ώστε να αφήσουν την «τρόικα» και την κυβέρνηση να προχωρήσουν με την ησυχία τους στην επίσημη πτώχευση της χώρας;

Με ποιον βασικό μοχλό επιχειρείται σήμερα η πρωτοφανής επίθεση στην εργατική τάξη και στον υπόλοιπο λαό; Δεν είναι το δημόσιο χρέος αυτός ο βασικός μοχλός; Δεν είναι το δημόσιο χρέος η πιο παρασιτική, εικονική μορφή κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης; Δεν είναι το δημόσιο χρέος σήμερα που επιβάλει ακόμη και στον πιο πολιτικά καθυστερημένο εργάτη να καταλάβει άμεσα και πρακτικά όχι μόνο την εκμεταλλευτική φύση του συστήματος, αλλά και τον ιμπεριαλιστικά εξαρτημένο χαρακτήρα του που επιβάλει και την αναπόφευκτη χρεωκοπία του;

Σήμερα δεν χρειάζεται κανείς να επιχειρηματολογήσει για την επικείμενη χρεωκοπία του συστήματος με θεωρητικά και πολιτικά επιχειρήματα. Μπροστά στα μάτια όλων το σύστημα χρεωκοπεί με τόσο επιδεικτικό τρόπο που αναγκάζει ακόμη και τους επίσημους εκπροσώπους της άρχουσας τάξης να το παραδεχτούν.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ορισμένοι σήμερα που αντιμετωπίζουν την χρεωκοπία ως μπλόφα (κατά το γνωστό απόφθεγμα του κ. Τσίπρα, «η χρεωκοπία είναι παραμύθι δίχως δράκο») και κάποιοι άλλοι που σνομπάρουν ως κάτι δευτερεύον το δημόσιο χρέος επειδή, δήθεν, συσκοτίζει την ταξική φύση του ζητήματος.

Όταν όμως μιλάμε για δημόσιο χρέος θα πρέπει να ξεκαθαρίζουμε σε τι πράγμα αναφερόμαστε.

Δεν είναι όλα τα χρέη ίδια. Άλλο το ιδιωτικό χρέος και άλλο το δημόσιο χρέος, που ορισμένοι συνηθίζουν δυστυχώς να τα βάζουν στο ίδιο τσουβάλι και να βγάζουν ότι πιο παράδοξο συμπέρασμα θέλουν.

Δεν είναι επίσης όλα τα δημόσια χρέη ίδια. Άλλο το δημόσιο χρέος που το μεγαλύτερο μέρος του είναι εσωτερικό και εκφρασμένο σε εθνικό νόμισμα και άλλο το δημόσιο χρέος που κατά κύριο λόγο είναι εξωτερικό και εκφρασμένο σε σκληρό ξένο νόμισμα. Το μεν πρώτο είναι διαχειρίσιμο, το δε δεύτερο είναι εκείνο που κατά κανόνα οδηγεί τα κράτη στην χρεωκοπία.

Δεν είναι τα δημόσια χρέη όλων των χωρών ίδια. Άλλο το δημόσιο χρέος μιας μεγάλης ιμπεριαλιστικής χώρας, όπως των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Βρετανίας, με δεσπόζουσα θέση και ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. Και άλλο το δημόσιο χρέος μιας χώρας εξαρτημένης και περιθωριακής στην παγκόσμια οικονομία σαν της Ελλάδας. Άλλη σημασία έχει το δημόσιο χρέος μιας χώρας με μεγάλα πλεονάσματα στην οικονομία της κι άλλη σημασία έχει το δημόσιο χρέος για μια χώρα με τρομακτικά παραγωγικά ελλείμματα στην οικονομία της, όπως είναι της Ελλάδας.

Τέλος, δεν είναι όλοι τρόποι δανεισμού του δημοσίου ίδιοι. Άλλο πράγμα είναι ο δανεισμός μέσα από μια διακρατική σύμβαση ή μέσα από μια δανειακή σύμβαση με έναν τραπεζικό όμιλο και εντελώς άλλο πράγμα είναι ο δανεισμός μέσα από τη διεθνή αγορά ομολόγων. Ήδη από την εποχή του Άνταμ Σμιθ ήταν καθαρό ότι ο δανεισμός με ομόλογα ήταν ο πιο κερδοσκοπικός και πιο δύσκολα διαχειρίσιμος τρόπος δανεισμού του κράτους. Γι’ αυτό και ο ίδιος ο Άνταμ Σμιθ, όπως και ο Ντέιβιντ Ρικάρντο, τάσσονταν υπέρ της μονομερούς διαγραφής των κρατικών χρεών όταν το δημόσιο χρέος ήταν αδύνατο να αποπληρωθεί στους ομολογιούχους της αγοράς. Όπως αργότερα και ο Καρλ Μαρξ που το θεωρούσε ένα από τα πιο σημαντικά εργατικά δημοκρατικά αιτήματα.

Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Διότι για να διατυπώσει κανείς αίτημα και πολιτική που απαντά στο πρόβλημα του χρέους και της χρεωκοπίας από τη σκοπιά των συμφερόντων του λαού και των εργαζομένων οφείλει να ξέρει επακριβώς τι έχει να αντιμετωπίσει. Οφείλει να ξέρει με τι έχει να κάνει. Διαφορετικά η απάντησή του θα εκφράζει στην καλύτερη περίπτωση το αγαθό των προθέσεών του και τίποτε περισσότερο.

Επομένως όταν σήμερα μιλάμε για απάντηση στο δημόσιο χρέος και κάποιοι προτάσσουν ως μετριοπαθές μέτρο την αναδιαπραγμάτευση του χρέους με ή χωρίς παύση πληρωμών, έναντι της πιο ριζοσπαστικής υποτίθεται λύσης της απευθείας άρνησης και ακύρωσης της πληρωμής του χρέους, όπως προτείνει ο υποφαινόμενος, στην καλύτερη περίπτωση δεν ξέρουν γιατί μιλάνε.

Το αίτημα της άρνησης της πληρωμής του χρέους δεν είναι ένα επαναστατικό ή σοσιαλιστικό μέτρο, αλλά ένα βαθιά λαϊκό δημοκρατικό μέτρο που απαντά όχι μόνο στην αδυναμία της αποπληρωμής του σημερινού δημόσιου χρέους της χώρας, αλλά και στον χαρακτήρα αυτού του χρέους. Δηλαδή στο γεγονός ότι ανήκει – τουλάχιστον κατά 75% – σε διεθνείς κερδοσκόπους και τοκογλύφους κατόχους ομολόγων που δεν μπαίνουν σε καμμιά διαπραγμάτευση εκτός κι αν τους συμφέρει. Αυτό δείχνει η εμπειρία 286 επίσημων χρεωκοπιών κρατών από το 1824 έως το 2009. Δεν υπήρξε ούτε μια περίπτωση που κάποιο κράτος να ανάγκασε σε συμβιβασμό τους ομολογιούχους του χρέους του μέσα από διαπραγματεύσεις και κραδαίνοντας την απειλή της παύσης των πληρωμών. Δεν υπήρξε ούτε μια περίπτωση που ένα κράτος να μπήκε σε διαδικασία αναδιαπραγμάτευσης του χρέους του και να την έβγαλε καθαρή. Να πέτυχε δηλαδή να απαλλαγεί από τα αρπακτικά που κατέχουν τα ομόλογα του χρέους του. Ούτε μία περίπτωση.

Γι’ αυτό και μου κάνει μεγάλη εντύπωση η ευκολία με την οποία κάποιοι – ακόμη και μέσα στην λεγόμενη ριζοσπαστική αριστερά – διολισθαίνουν στη λογική της αναδιαπραγμάτευσης.

Τα λέμε όλα αυτά γιατί το χρέος της Ελλάδας δεν αντιμετωπίζεται με αναδιαπραγμάτευση. Είναι τέτοιο το χρέος και βρίσκεται σε τέτοια χέρια που δεν ξεμπερδεύει εύκολα κανείς με απειλές και διαπραγματεύσεις, ακόμη κι αν δεχτεί ότι αυτοί που το προτείνουν έχουν τις καλύτερες των προθέσεων. Προσωπικά δεν θα ήθελα να βρίσκομαι στη θέση κανενός απ’ αυτούς που υποστηρίζουν αναδιαπραγμάτευση με ή χωρίς παύση πληρωμών όταν αντιληφθεί ο κόσμος -αφού η κυβέρνηση έχει προχωρήσει υπό καθεστώς ομηρίας και κατοχής του ΔΝΤ σε παύση πληρωμών, "κούρεμα" κατά 30, 50, ή και 70% του χρέους, όπως ακούγεται, και αναδιάρθρωσή του- την παγίδα που του έστησαν από άγνοια ή σκοπιμότητα. Ούτε ψήλος στον κόρφο τους.

Αυτό που φοβάμαι ότι διαφεύγει ακόμη κι από όσους υποστηρίζουν την άρνηση της πληρωμής του χρέους, ίσως γιατί δεν έχουν τριβή με το θέμα, είναι ότι το καίριο ζήτημα δεν είναι η παύση πληρωμών, αλλά η αναγνώριση η μη του χρέους. Από την στιγμή που θα κάνεις το λάθος να το αναγνωρίσεις, είτε προχωρήσεις σε παύση πληρωμών και διαπραγμάτευση, είτε σε μερική ή ολική διαγραφή του χρέους, την έχεις πατήσει. Γιατί αναγνώριση του χρέους σημαίνει αναγνώριση των έννομων δικαιωμάτων των ομολογιούχων πάνω στη χώρα σου. Σημαίνει ότι τους αναγνωρίζεις το δικαίωμα να σε κυνηγάνε εσαεί για τα ομόλογα που έχουν στα χέρια τους. Σημαίνει ότι απεμπολείς το όπλο του "απεχθούς χρέους" με βάση το διεθνές δίκαιο, καθώς και το θεμελιώδες δικαίωμα του λαού σου στη δική του αυτοδιάθεση και κυριαρχία, η οποία δεν μπορεί να απειλείται από καμμιά ξένη δύναμη, οικονομική, πολιτική, ή στρατιωτική.

Στην ιστορία της πάλης ενάντια στο χρέος και την κρατική χρεωκοπία, υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι κάτοχοι μόλις του 10% των ομολόγων του χρέους κατόρθωσαν να φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση τη χώρα-οφειλέτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ρωσία. Ο Πούτιν το 1999 μονομερώς διέγραψε το 90% του χρέους της και έδιωξε την εποπτεία του ΔΝΤ. Όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε το χρέος, απλά δήλωσε αδυναμία πληρωμής. Έτσι έδωσε το δικαίωμα στους κατόχους των ομολόγων του Ρωσικού χρέους να συνεχίσουν να κυνηγούν τη Ρωσία μέχρι τις μέρες μας. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Ρωσία αναγκάζεται να δανείζεται σεβαστά ποσά από τη διεθνή αγορά προκειμένου να πληρώνει αυτό το 10%, το οποίο φαίνεται ότι θα της κοστίσει πολλαπλάσια της αρχικής του αξίας. Ίσως και πάνω από 400%. Ταυτόχρονα το ολίσθημα αυτό του Πούτιν, άνοιξε την όρεξη και των ομολογιούχων των τσαρικών χρεών, οι οποίοι συνασπίστηκαν με τους κατόχους των ομολόγων του τωρινού χρέους της Ρωσίας και διεκδικούν μαζί την αποζημίωσή τους από την Ρωσική κυβέρνηση. Έτσι η Ρωσία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με όλο και περισσότερα εντάλματα κατάσχεσης των περιουσιακών της στοιχείων τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό της χώρας.

Αυτός είναι ο λόγος που, σύμφωνα με την άποψή μου, το κεντρικό ζήτημα της άρνησης της πληρωμής του χρέους δεν είναι η παύση πληρωμών και η διαπραγμάτευση ή μη, η μερική ή ολική διαγραφή του χρέους, αλλά η μη αναγνώριση του χρέους και των υποχρεώσεών του από τον λαό, ως χρέος "απεχθές", ως μοχλός κατάλυσης της κυριαρχίας της χώρας. Από εκεί και πέρα φυσικά και πρέπει να δει κανείς κατά περίπτωση τι θα κάνει με τα αιτήματα από μεμονωμένους ομολογιούχους. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι καμιά τέτοια απαίτηση δεν θα υπονομεύσει την πορεία του λαού, δεν θα υποθηκεύσει το μέλλον του και ούτε θα θέσει τη χώρα υπό καθεστώς ομηρίας.

Από εκεί και πέρα η άρνηση πληρωμής του χρέους είναι μόνο η αρχή, η αναγκαία αφετηρία για μια άλλη ριζικά διαφορετική πορεία που απαιτεί:

1.              Απαλλαγή της χώρας από το καθεστώς της νέας κατοχής από την ΕΕ και το ΔΝΤ, κατάργηση του άθλιου «μνημονίου» που έχει υπογράψει και νομοθετήσει η κυβέρνηση.

2.              Μονομερής άρνηση της πληρωμής του χρέους για να γλυτώσουμε από την επικείμενη πτώχευση και να διασώσουμε μισθούς και συντάξεις.

3.              Άνοιγμα όλων των δημόσιων λογαριασμών του κράτους ώστε να δούμε τι έγιναν τα λεφτά, τι κρύβουν οι συμβάσεις δανεισμού και ποιος επωφελήθηκε από αυτές.

4.              Κατάργηση κάθε έννοιας παραγραφής και ασυλίας για όλους όσους διαχειρίστηκαν δημόσιο χρήμα. Όποιος έβαλε χέρι ή συνέργησε στη λεηλασία του δημόσιου πλούτου θα πρέπει να φυλακιστεί και η περιουσία του να δημευθεί.

5.              Έξοδο από τη ζώνη του ευρώ. Όσο η χώρα βρίσκεται μέσα στην ΟΝΕ είναι εκτεθειμένη σε κάθε είδους πιέσεις, στους εκβιασμούς και στις επιδρομές της διεθνούς κερδοσκοπίας και λειτουργεί ως αναλώσιμο είδος για τα διευθυντήρια της ευρωζώνης.

6.              Εθνικοποίηση των μεγάλων πιστωτικών ιδρυμάτων για τον έλεγχο της οικονομίας και τον έλεγχο της κίνησης κεφαλαίων.

7.              Ανάδειξη του κράτους σε βασικό μοχλό της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας με πρώτη την εθνικοποίηση των παλιών ΔΕΚΟ και υπηρεσιών που ιδιωτικοποιήθηκαν.

8.              Παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, η οποία δεν θα στηρίζεται σε ξένους και ντόπιους κερδοσκόπους επενδυτές, κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και μονοπώλια, αλλά στις ανάγκες και στο εισόδημα των εργαζομένων.

9.              Αλλαγή του μονομερούς προσανατολισμού της χώρας και απαλλαγή της από τα δεσμά των μονοπωλιακών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων. Άνοιγμα του διεθνούς ορίζοντα της χώρας στην αναζήτηση νέων ερεισμάτων, νέων επαφών και σχέσεων με όλους τους λαούς και τις χώρες της Ευρώπης και όλου του κόσμου.

Η διάσωση της χώρας δεν μπορεί να επιτευχθεί με τον λαό στον «γύψο» ούτε με «εθνικές» ή «υπερκομματικές» κυβερνήσεις εκφασισμού της πολιτικής ζωής. Η διέξοδος από την κρίση απαιτεί περισσότερη και όχι λιγότερη δημοκρατία.

Απαιτεί τον λαό στο προσκήνιο, όχι θεατή και θύμα των εξελίξεων.

Απαιτεί μια νέα εξουσία με τον λαό στα κέντρα των αποφάσεων και όχι ένα διεφθαρμένο σύστημα κυβερνητικής απολυταρχίας.

Απαιτεί την κατάκτηση της δημοκρατίας μέσα από την αυθεντική κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.

Ποιος μπορεί να το κάνει αυτό;

Μόνο με τη δημιουργία ενός μεγάλου κοινωνικοπολιτικού μετώπου ολόκληρου του λαού για τη διάσωση της χώρας μπορούμε να ξεφύγουμε από το καταθλιπτικό μονόδρομο της καταστροφής, της λεηλασίας και της υπερχρέωσης.

Ένα τέτοιο μέτωπο δεν είναι υπόθεση απλώς και μόνο ορισμένων οργανώσεων, αλλά αφορά όλες τις δυνάμεις της αριστεράς, το σύνολο του λαού πέρα και έξω από κομματικές τοποθετήσεις και εξαρτήσεις.

Είναι το μέτωπο των εργαζομένων, των νέων, των μικρομεσαίων, των αγροτών, του συνόλου του παραγωγικού δυναμικού του λαού για μια ριζικά διαφορετική πορεία.

Είναι μέτωπο για την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία ενάντια στην αποικιοποίηση της χώρας από το διεθνές χρηματιστικό κερδοσκοπικό κεφάλαιο και τους οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ.

Ένα τέτοιο μέτωπο για τη σωτηρία της χώρας και την ανασυγκρότησή της μπορεί να υπολογίζει στη συνδρομή των δοκιμαζόμενων λαών των υπολοίπων χωρών της Ευρώπης αλλά και του κόσμου.

Ένα τέτοιο μέτωπο μπορεί επιτέλους να αποτελέσει αφετηρία για την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων και απαρχή προοδευτικών εξελίξεων στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς. Αυτό είναι το στοίχημα της εποχής για όλους μας.

Ευχαριστώ.