Το δικαίωμα στην παιδική καταπίεση

ΟΗΕ & ΗΠΑ

Στα μέσα Μαίου συνήλθε η Ειδική Σύνοδος του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των παιδιών, με την συμμετοχή 72 κρατών και 800 αντιπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ). Ο επίσημος στόχος της συνόδου ήταν ο απολογισμός για το τι έγινε από την εποχή της Παγκόσμιας Συνόδου για τα δικαιώματα του παιδιού το 1990. Στη σύνοδο εκείνη είχε υιοθετηθεί μια σειρά συμφωνίες. Ανάμεσά τους και η Χάρτα των Δικαιωμάτων του Παιδιού, μια γενική διακήρυξη δίχως σαφείς δεσμεύσεις. Ωστόσο ακόμη κι αυτή η γενική διακήρυξη δεν ικανοποίησε τις ΗΠΑ, οι οποίες μαζί με τη Σομαλία, είχαν καταψηφίσει τότε τη Χάρτα.

Όπως ήταν αναμενόμενο ο απολογισμός ήταν εξόχως απογοητευτικός. Ενώ κάθε προσπάθεια διατύπωσης βασικών δεσμεύσεων σχετικά με θεμελιακά δικαιώματα του παιδιού και της οικογένειας, βρήκαν ακόμη μια φορά την οργισμένη αντίδραση των ΗΠΑ. Τι ενόχλησε κυρίως την Ουάσινγκτον; Βασικά τρία ζητήματα:

Πρώτα απ’ όλα η απαγόρευση της επιβολής θανατικής ποινής σε άτομα κάτω των 18 ετών. Όπως είναι γνωστό οι ΗΠΑ – ως άκρως πολιτισμένη χώρα – όχι μόνο επιτρέπουν την θανατική ποινή, αλλά την επιβάλουν το ίδιο ανελέητα και σε παιδιά. Σε 23 πολιτείες επιτρέπεται η επιβολή της θανατικής ποινής σε άτομα κάτω των 18 ετών. Από το 1985 έως τα τέλη του 2001,18 ανήλικοι έχουν εκτελεστεί, εκ των οποίων οι μισοί στη πολιτεία του Τέξας, όπου διέπρεψε ως κυβερνήτης ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ. Ενώ τον Νοέμβριο του 2001 υπήρχαν 84 θανατοποινίτες ανήλικοι, που περίμεναν τη σειρά τους.

Δεύτερο, ενόχλησαν εξαιρετικά οι αναφορές στην ανάγκη να «εξαλειφθούν οι σκληρές συνθήκες εργασίας» των παιδιών. Σήμερα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 250 εκατομμύρια παιδιά ανάμεσα 5 και 14 ετών εργάζονται και περίπου 50 με 60 εκατομμύρια απ’ αυτά εργάζονται κάτω από τραγικές συνθήκες. Η έκθεση του ΟΗΕ διαπιστώνει ότι η παιδική εργασία ανθεί στις μέρες μας και όχι μόνο στις φτωχές χώρες του πλανήτη. Βέβαια ο κ. Κόφι Ανάν αυτό που βρήκε να πει σχετικά είναι όχι ότι θα πρέπει να εξαλειφθεί η παιδική εργασία, αλλά ότι θα πρέπει να υπάρξουν «υποφερτές συνθήκες εργασίας». Τι σημαίνει, όμως, «υποφερτές συνθήκες εργασίας» για παιδιά από 5 έως 14 ετών;

Η φιλοσοφία αυτή που καθαγιάζει την παιδική εργασία αρκεί να υπάρχουν «υποφερτές συνθήκες», συνάδει και με την άκρως αντιδραστική ενέργεια της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, η οποία το 1999 αντικατέστησε τη διεθνή σύμβαση 138, που τελεσίδικα απαγόρευε την παιδική εργασία, με την σύμβαση 182 που απαγορεύει μόνο «τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας». Άλλη μια μεγάλη επιτυχία για τα δικαιώματα του παιδιού!

Παρόλα αυτά ακόμη και η γενική αναφορά σε «υποφερτές συνθήκες εργασίας», ενόχλησε εξαιρετικά τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές ανάμεσα σε 1 και 1,5 εκατομμύριο ανέρχονται παιδιά ηλικίας έως 14 ετών που εργάζονται στις ΗΠΑ, τις περισσότερες φορές κάτω απ’ τις πιο άθλιες συνθήκες και με ωράρια που ξεπερνούν τις 12 ώρες ημερησίως. Την ίδια ώρα οι αμερικάνικες πολυεθνικές ασκούνται ευρέως στην απασχόληση παιδικής εργασίας σε τρίτες χώρες, που την  εμφανίζουν μάλιστα και ως αγαθοεργία.

Τρίτο, ενόχλησαν επίσης εξαιρετικά και οι γενικές αναφορές στην ανάγκη αποτελεσματικής κοινωνικής πολιτικής στήριξης της οικογένειας, όπως και εξασφάλισης του αγαθού της υγείας και της παιδείας για όλα τα παιδιά. Σε μια εποχή ανελέητης ρευστοποίησης προς όφελος ιδιωτικών επιχειρηματικών συμφερόντων όλων των βασικών κοινωνικών αγαθών, τι δουλειά έχουν οι αναφορές αυτές; Μ’ αυτό το σκεπτικό οι ΗΠΑ επέβαλαν ακόμη πιο γενικόλογες διακηρύξεις απ’ αυτές που ήδη υπήρχαν, ενώ η σύνοδος τελικά κατέληξε μια μεγάλη φιέστα δημοσίων σχέσεων. Οι μόνοι ωφελημένοι φαίνεται ότι ήταν οι 800 των ΜΚΟ, οι οποίοι αναμένουν να κάνουν χρυσές δουλειές με τα νέα «προγράμματα δράσης» του ΟΗΕ. Φυσικά όλα για την διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού!  

        

ΕΜΠΡΟΣ, ΤΧ. 5^Ο, 2003