Όσο δυσοίωνη κι αν είναι η σημερινή κατάσταση μπορούμε να τα καταφέρουμε. Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά.*

Η κρίση που αντιμετωπίζουμε παγκόσμια δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Δεν είναι ένας απλός οικονομικός κύκλος, όπου η οικονομία κάνει τον κύκλο της και επανέρχεται λίγο-πολύ στην προτέρα κατάσταση ανάπτυξης, εισοδημάτων, απασχόλησης. Η κρίση αυτή έχει ιστορικές διαστάσεις. Έχει οδηγήσει σε μια βαθύτατη ύφεση που ορισμένοι έχουν χαρακτηρίσει ως "κύκλο στασιμότητας". Κανείς δεν βλέπει φως στο τούνελ. Κανείς δεν μπορεί ούτε καν να φανταστεί πώς θα βγει η παγκόσμια οικονομία από το αδιέξοδο.

Ένα είναι σίγουρο. Η οικονομία δεν πρόκειται να επανέλθει στην προτέρα κατάσταση. Δεν μπορεί να πετύχει ούτε καν τους ρυθμούς ανόδου της δεκαετίας πριν από το κραχ του 2008. Επομένως, όποιος ελπίζει ότι οι δουλειές θα ανοίξουν, ή έστω ότι θα επανέλθουμε στην κατάσταση προ της χρεοκοπίας, αυταπάται οικτρά.

Μια κρίση με πρωτοφανείς διαστάσεις και αδιέξοδα

Το παγκόσμιο σύστημα των αγορών έχει μπλοκάρει και δεν μπορεί να επανεκκινήσει την οικονομία, παρά μόνο με όρους απίστευτης κερδοσκοπίας, αγυρτείας και λεηλασίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Μόνο που οι μηχανισμοί αυτοί λιντσάρουν κυριολεκτικά την πραγματική οικονομία, κυρίως το εισόδημα και την απασχόληση παγκόσμια. Κι έτσι επιδεινώνουν την κατάσταση της ύφεσης.

Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που κανένα κράτος, κανένας υπερεθνικός οργανισμός, καμιά αγορά δεν μπορεί να σπάσει. Κι ο λόγος είναι απλός. Οι συσσωρεύσεις μέσων κερδοσκοπίας και αγυρτείας με μετοχές, παράγωγα, ομόλογα και πιστωτικά προϊόντα συνεχίζουν να πνίγουν όσο ποτέ άλλοτε την πραγματική οικονομία και τις ανάγκες της σε παραγωγή, εισόδημα, απασχόληση και άμεσες επενδύσεις.

Τα μέσα εξαγοράς πολιτικής εύνοιας είναι στις μέρες μας τόσο άφθονα, που έχουν μετατρέψει τα κράτη και κυρίους τους υπερκρατικούς οργανισμούς σε απλά εξαρτήματα, σε αποφύσεις των κυκλωμάτων κερδοσκοπίας και χρηματοπιστωτικής αγυρτείας. Στις μέρες μας δεν είναι οι επιχειρήσεις το βασικό μέσο πλουτισμού και συσσώρευσης κεφαλαίου, αλλά ο επενδυτής ραντιέρης, δηλαδή αυτός που κερδίζει και αυξάνει το κεφάλαιό του παίζοντας με αξιόγραφα και χρεόγραφα σε κάθε λογής χρηματιστική αγορά. Δεν είναι το επιχειρηματικό κέρδος το σύμβολο του σύγχρονου καπιταλισμού, αλλά η χρηματιστική αξία των τίτλων που διαθέτει ο κεφαλαιούχος. Ο παρασητισμός στο άνωτατο στάδιό του.

Ένας παρασητισμός που κυριολεκτικά πνίγει κάθε εκδήλωση της κοινωνικής ζωής σήμερα και μας απειλεί με μια οπισθοδρόμηση ιστορικών διαστάσεων. Με την αναβίωση του μεσαίωνα όχι μόνο στις εργασιακές σχέσεις και συνθήκες, αλλά και στο επίπεδο του πνεύματος και του πολιτισμού. Γι' αυτό και σήμερα πηγή της σύγχρονης πνευματικής καταστολής δεν είναι η επίσημη εκλησία, όπως στον παλιό  μεσαίωνα, αλλά οι ακαδημίες και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, που παράγουν στρατιές λοβοτομημένων, ασυνείδητων και ιδοπαθών μισθοφόρων που ξέρουν να υποβιβάζουν ακόμη και την επιστημονική γνώση στο επίπεδο της πιο χυδαίας επιστήμης του πλουτισμού. Ίσως ποτέ άλλοτε το ανθρώπινο πνεύμα κι ο πολιτισμός να μην έχουν δεχθεί μια τέτοια επίθεση, όπως η σημερινή, η οποία ισοδυναμεί με πραγματικό ολοκαύτωμα κάθε ανθρωπιστικού ιδανικού που η ανθρωπινη σκέψη και δράση έχει κατακτήσει με πολύ κόπο και αγώνες από τις απαρχές της ιστορίας.

Όλα αυτά δεν είναι η πρώτη φορά που τα επισημαίνουμε. Μόνο που σήμερα είναι εύκολο να τα διαπιστώσει ακόμη και ο πιο αφελής. Κι από προφήτες κατόπιν εορτής, έχουμε μπουχτίσει. Όπως και από "αναλυτές" του προφανούς.

Πολύ περισσότερο όταν σήμερα ο πόλεμος, η μαζική σφαγή, η γενοκτονία έχουν μπει στην ημερήσια διάταξη ως συστατικό στοιχείο των αγορών όσο ποτέ άλλοτε. «Δεν έχουμε δει τόσες πολλές περιοχές και τόσα σύνορα να αμφισβητούνται από την εποχή του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου», δήλωσε ένας κορυφαίος αναλυτής της αμερικανικής τράπεζας με έδρα το Σικάγο BMO Private Bank. Μια τράπεζα που ειδικεύεται στις αγορές μετοχών εταιρειών που σχετίζονται με τον πόλεμο. Μετοχές που στις μέρες μας συγκεντρώνουν τις υψηλότερες αποδόσεις και το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων επενδυτών.

Η Ελλάδα είναι αδύνατον να ανακάμψει υπό τις υπάρχουσες συνθήκες

Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον η Ελλάδα είναι μια παντελώς ανοχύρωτη χώρα. Είναι ένα προνομιακό οικόπεδο για όποιον σχεδιάζει αρπαχτές, επιδρομές και πολέμους για αλλαγές συνόρων. Είναι μια χώρα που δεν πρόκειται να ανακάμψει ποτέ από την χρεοκοπία της και προορίζεται να κατακερματιστεί προκειμένου να εκποιηθεί. Η τύχη έχει προκαθοριστεί από τους δανειστές και τις αγορές.

Ο μόνος που μπορεί να αλλάξει αυτά τα δεδομένα είναι ο λαός. Κι αυτό μόνο αν αντιληφθεί σε τι κατάσταση βρίσκεται, σε τι αδιέξοδο τον έχουν οδηγήσει και τι καλείται να υπερασπιστεί. Και η πατρίδα ενός λαού, που αποτελεί το raison d'etre της ίδιας της ιστορικής του ύπαρξης, την υπερασπίζεται κανείς όχι με ραγιαδισμό, όχι με το σκύβει το κεφάλι στους τυράννους ελπίζοντας να τον λυπηθούν, ούτε με το να παρακαλά για οίκτο. 

Ένας λαός υφίσταται μόνο όταν υπερασπίζεται την κυριαρχία του πάνω στη χώρα του. "Αλλά πώς διαδηλούται η κυριαρχία; " ρωτούσε πριν ενάμισυ αιώνα ο Ν.Ι. Σαρίπολος "Δια της κινήσεως άραγε των καθεστυκιών εν τη πολιτεία αρχών; Ουχί. Αύται γαρ απλοί εισίν του έθνους εντολοδόχοι. Δια της εκλογής ίσως των αντιπροσώπων; Ούτε. Διότι και τούτους οι εκλογείς μόνοι εκλέγουσιν, οσον δε μέγας και πολυάριθμος αν ή ο των εκλογέων σύλλογος αδύνατον να συμπεριλαβείν αυτό όλον το έθνος. Δια της ενεργείας των τιθέντων τους νόμους σωμάτων; Ούτε. Διότι και ταύτα ατέχνως εντολοδόχοι εισίν του έθνους προς ενάσκησιν μέρους της κυριαρχικής αυτού εξουσίας και ουδέν πλέον. Πότε λοιπόν και πώς καταφανής γίνεται η κυριαρχία; Η κυριαρχία διαδηλούται όταν εν έθνος ομοθυμαδόν τρέχει προς τον σταυρόν όν έπηξε επί του βράχου των Καλαβρύτων είς Γερμανός. Όταν εν έθνος συντάσσεται υπό ένα Γουλιέλμον Τέλλον κατά της τυρρανίας. Όταν η σάλπιξ ενός Υψηλάντου ηχή τερπνώς τοίς ώσιν αυτού. Όταν αι μητέραι διδάσκωσιν τα εαυτών τέκνα όπως εκδικηθώσι τι της μεγάλης μητρός, της πατρίδος, δουλικόν αίσχος. Όταν τα πρώτα των βρεφών ψελλίσματα τα επινίκεια εισί των ηρώων της πατρίδος άσματα. Ιδού πότε διαδηλούται η κυριαρχία. Ιδού πώς ενεργεί."

Είναι σήμερα οι Έλληνες, ο ελληνικός λαός να αποδείξει ότι είναι έθνος κυρίαρχο; Μέχρι στιγμής έχει αποδείξει το αντίθετο. Αυτός που έχει σκύψει το κεφάλι και θεωρεί ότι υπηρετεί την πατρίδα με το να ενδίδει στις ορέξεις και στην επικυριαρχία εξωχώριων δυνάμεων και κέντρων, δεν είναι τίποτε περισσότερο από ραγιάς. Και μάλιστα δοσίλογος ραγιάς. Όμως όσο υπάρχουν έστω και λίγοι που σαν την κλεφτουριά του '21 και τους επαναστάτες λογίους που δίδασκαν σαν τον Ρήγα την αξία του "αυτοκράτορος λαού", το έθνος, η πατρίδα και η δημοκρατία που θεμελιώνεται μόνο πάνω σ' ένα έδαφος όπου διαδηλούται η κυριαρχία ενός λαού, δεν έχουν χαθεί.

Αυτό που μετρά είναι η στάση του καθενός μας

Η περίοδος λοιπόν στην οποία βρισκόμαστε είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Όχι μόνο για το Μέτωπο, αλλά πρωτίστως για τη χώρα και τον λαό. Πολλοί νομίζουν ότι ο λαός "ηττήθηκε", ότι τέλος πάντων δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα και ας κοιτάξει ο καθένας τη δουλίτσα του για να δει πώς θα τα βγάλει πέρα. Κατανοώ πόσο δύσκολο είναι να τα βάλει κανείς με την αλλοτινή του συνείδηση, εκείνη δηλαδή που του ενστάλαξαν για δεκαετίες και του έμαθαν να κοιτά τον εαυτούλη του και τη δουλίτσα του, αντιμετωπίζοντας τα "κοινά" σαν κάτι παράταιρο, αφύσικο, ή και περιθωριακό.

Δεν κακίζω κανέναν. Ο καθένας με τα κότσια και τις αντοχές που διαθέτει. Όμως, ο αγώνας δεν είναι επιλογή σήμερα, αλλά αδήριτη ανάγκη. Ανάγκη που πηγάζει από την ίδια την ανάγκη επιβίωσης τη δικής μας, της οικογενειάς μας, αλλά και ολόκληρου του λαού. Όποιος δεν το έχει καταλάβει αυτό, τότε είναι άξιος μόνο για να τον λυπάται κανείς. Και δεν υπάρχει κανείς που να μου εμπνέει μεγαλύτερη λύπη και οίκτο, από εκείνον που κρύβει τη δειλία του μέσα σε προσωπικές αντιπαραθέσεις και ίντριγκες, που κρύβει τον κακό του εαυτό με το να βρίσκει ως διέξοδο την παραίτηση από δήθεν κακές συμπεριφορές άλλων.

Είναι τέτοια η κατάντια ορισμένων που δεν τους ενοχλεί καν να επιδεικνύουν συμπεριφορές προβληματικού νηπίου, θέλοντας να κρύψουν τις δικές τους προσωπικές αδυναμίες και ανικανότητες. Δύσκολο πράγμα να είναι κανείς αξιοπρεπής και με συνείδηση καθήκοντος στις μέρες μας. Όταν ολόκληρη η κοινωνία βουλιάζει στην αναξιοπρέπεια και την ποταπότητα, είναι εύκολο για όποιον θέλει να κρυφτεί από τον εαυτό του να βγάλει όλη την κακία του στην επιφάνεια, την αγωγή που δεν απέκτησε ποτέ του και να πετάξει από πάνω του το καθήκον που δεν έμαθε ποτέ να υπηρετεί με δική του επιλογή.

Άλλωστε υπάρχει πάντα η εύκολη δικαιολογία. Δεν φταίω εγώ, αλλά οι άλλοι. Κι έτσι η συκοφαντία, η χυδαιότητα και η υποκρισία πάει σύνεφο. Με αυτά τα μέσα μας ανάθρεψαν και μας "κοινωνικοποίησαν" από τα παιδικά μας χρόνια. Μην αναλαμβάνεις ποτέ την ευθύνη γι' αυτά που κάνεις και κυρίως γι' αυτά που δεν κάνεις, άσε τους άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα, κοίτα τη δουλίτσα σου κι όλα τ' άλλα δεν είναι για σένα, άσε που στο κάτω-κάτω όλοι ίδιοι είναι! Άρπαξε την ευκαιρία και άσε τους γραφικούς να μιλάνε για αξίες και αρχές! Του φευγάτου η μάνα δεν έκλαψε ποτέ!

Βρόμα και δυσοδία ως εκεί που δεν παίρνει. Μόνο και μόνο για να μάθουμε να ζούμε σαν κοπάδι, σαν άθλια μυρηκαστικά, σαν οικόσιτοι χοίροι συνηθισμένοι τόσο πολύ στη λασπουριά ώστε να τη θεωρούμε ότι πιο οικείο υπάρχει για εμάς. Άσε που πίσω απ' όλες αυτές τις δικαιολογίες, ότι "τίποτε δεν γίνεται", κοκ, κρύβεται η μύχια σκέψη του υποψήφιου προς σφαγή:  Εγώ θα ξεφύγω από τον δήμιο. Εγώ με κάποιον τρόπο θα επιβιώσω, έστω κι αν χαθούν όλοι οι άλλοι.

Μπροστά στα κρεματόρια μιας άλλης εποχής

Είναι η ίδια σκέψη που έκαναν εκατομμύρια που στάθηκαν στις ουρές για τις αίθουσες αερίων και για τα κρεματόρια, την εποχή των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ένας από τους διοικητές αυτών των στρατοπέδων είχε πει στη δίκη του, ότι μπορούσε μέσα σε μια μέρα να "ξαποστείλει" έως και 10 χιλιάδες κρατούμενους με συνοδεία μόλις ενός φρουρού. Όταν τον ρώτησε έκπληκτος ένας από τους δικαστές αν οι κρατούμενοι ήξεραν που πήγαιναν, ο ναζί απάντησε "και βέβαια ήξεραν, μιας και η λειτουργία των κρεματορίων είχε πνίξει το στρατόπεδο με μια μόνιμη αιθαλομίχλη που γέμιζε τα πάντα με τη μυρωδιά των πτωμάτων".

Η δήλωση αυτή προκάλεσε την εύλογη απορία ενός άλλου δικαστή που ρώτησε τον κατηγορούμενο: τι ήταν εκείνο που τους κρατούσε και δεν έπαιρναν το ρίσκο να επιτεθούν στους φρουρούς και να δραπετεύσουν; Ο ναζί απάντησε με πολύ φυσιολογικό τρόπο ότι οι κρατούμενοι δεν είχαν κανενός είδους οργάνωση, αλληλεγγύη και συνοχή, δεν ενδιαφερόταν ο ένας για τον άλλο, ενώ είχαμε ανάμεσά τους κι εκείνους που τους έλεγαν διαρκώς ότι αν κάτσουν ήσυχα μπορεί και να γλυτώσουν, ότι ίσως να μην είναι στην επόμενη "φουρνιά". Κι ο ναζί χαμογελώντας είπε στους έκπληκτους δικαστές του, ότι ακόμη και στην ουρά για τους θαλάμους αερίων υπήρχαν πολλοί που πίστευαν ότι κάτι θα γίνει και τελικά θα επιβιώσουν.

Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται κι όσοι πιστεύουν ότι "δεν γίνεται τίποτε". Αδυνατούν να αντιληφθούν το αυτονόητο, ότι μόνο η οργανωμένη και συστηματική δουλειά μέσα στο λαό, από γειτονιά σε γειτονιά, από πόλη σε πόλη, από χωριό σε χωριό, μπορεί να κάνει τη διαφορά. Θα μου πείτε πόσοι έχουν τα κότσια να το κάνουν; Μόνο όσοι πιστεύουν ότι αυτή η ζωή δεν τους αξίζει, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσουν να χαθεί ο λαός και η πατρίδα. Μόνο όσοι πιστεύουν στη νίκη. Μόνο αυτοί, όσο λίγοι κι αν είναι.

Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε την πάντα διαχρονική ρήση του Ελύτη: Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας, που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά... Και η ελπίδα θα υπάρχει πάντα όσο αυτοί οι πεισματάρηδες δεν το βάζουν κάτω. Ότι συμφορά κι αν βρει τη χώρα και τον λαό της, ότι καταστροφή κι αν της επιφέρουν, η ελπίδα δεν σβήνει όσο υπάρχουν πεισματάρηδες που συνεχίζουν. Όχι σαν θρησκευτική φράξια. Ούτε σαν ιδεολογική φατρία, αλλά σαν μάχιμη οργάνωση μέσα στον λαό, μιλώντας με το λαό την ίδια γλώσσα για να μπορεί να κρατά ψηλά το κεφάλι ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Η ανάγκη για μια νέα Φιλική Εταιρεία

Πολλοί από εμάς όταν πρωτοδημιουργήθηκε το ΕΠΑΜ το συγκρίναμε με την Φιλική Εταιρεία, αλλά και με το ΕΑΜ της παλιάς κατοχής. Δεν είχαμε όμως αντιληφθεί ότι πρέπει να λειτουργήσουμε περισσότερο σαν Φιλική Εταιρεία και λιγότερο σαν ΕΑΜ. Ο λόγος είναι απλός. Το ΕΑΜ πάτησε πάνω στην οιονεί ενότητα του λαού που είχε ξεσηκωθεί από μόνος του, παρά κι ενάντια σ' όλες τις αντιξοότητες, για να υπερασπίσει την πατρίδα του από τον φασίστα εισβολέα. Κι έτσι με μια απλή του κίνηση πέταξε στα σκουπίδια το καθεστώς του φασισμού που του είχε επιβάλλει ο Μεταξάς και ο τοπάρχης των βρετανών κάτοχος του ελληνικού θρόνου.

Σήμερα, δεν υπάρχει αυτό το αίσθημα στο λαό μας. Κι ένας λαός που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της υπεράσπισης της πατρίδας όταν αυτή απειλείται από την εξουσία ξένων και ντόπιων τυράννων, τότε δεν είναι λαός, αλλά όχλος. Κι αυτό που διαχωρίζει τον όχλο από τον λαό, είναι ότι δεν έχει εθνική ταυτότητα και συνείδηση.

Το ελληνικό έθνος έπαψε ιστορικά να υφίσταται εδώ και πολλά χρόνια. Πρόκειται για κατάκτηση της μεταπολίτευσης και κυρίως της δικομματικής εναλλαγής από τη δεκαετία του '80 και μετά όπου νέα "μεγάλη ιδέα" του έθνους - όπως είχε πει τότε ο Μητσοτάκης - έγινε η "ευρωπαϊκή ολοκλήρωση", δηλαδή η κατάλυση των εθνών και των λαών στο βωμό της υπερεθνικής εξουσίας των μονοπωλίων της αγοράς.

Κι ο λόγος είναι απλός. Για να υφίσταται ένα έθνος όχι σαν ιδέα, αλλά σαν υλική δύναμη, θα πρέπει να υπάρχει ένας συγκροτημένος ιστορικά λαός που διεκδικεί και υπερασπίζεται την πατρίδα του. Τέτοιος λαός έπαψε να υπάρχει και το βλέπουμε καθαρά σήμερα. Το ελληνικό έθνος κατάντησε μια μπάσταρδη ιδέα, μια σημαία ευκαιρίας, μια απλή πρόφαση για το επίσημο κράτος και την άρχουσα τάξη, ώστε να μας πουλούν και να μας αγοράζουν όλους, μαζί και την εθνική επικράτεια.

Έτσι δημιουργήθηκε από τα πάνω ένα "έθνος" απάτριδων. Ο λαός έχασε σε κρίσιμο βαθμό την αίσθηση της πατρίδας, της οποίας η υπεράσπιση ήταν στις προηγούμενες γενιές το κυρίαρχο κίνητρο για τους κοινωνικούς και πολιτικούς της αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, για ένα καλύτερο αύριο και μια νέα Ελλάδα. Μετατράπηκε σ' έναν εξουσιαζόμενο όχλο, που η αφοσίωσή του βρίσκεται στο κόμμα, τον πολιτευτή και τον εκάστοτε πραίτορα της εξουσίας.

Δείτε με τι θεοσέβεια στέκεται απέναντι στα κόμματα - που για τους περισσότερους ακόμη κι όταν τα σιχτιρίζουν συνιστούν κάτι περισσότερο από ακλόνητες και αιώνιες αλήθειες - όπως και τους επώνυμους των μηχανισμών της εξουσίας, έστω κι αν έχουν αναδειχθεί από τον κατιμά της κοινωνίας και συνιστούν ένα είδος "λαμέ" περιθωρίου με επίπεδο, γούστα και συμπεριφορές υπόκοσμου. Έστω κι αν ο καλύτερος από δαύτους δεν φτάνει ούτε καν στο μικρό του δαχτυλάκι όποιου ξέρει τι σημαίνει καθημερινός μόχθος για τον επιούσιο.

Το καθήκον του αληθινού αγωνιστή σήμερα

Τι κάνουμε εμείς λοιπόν σε μια τέτοια κατάσταση; Μια επιλογή είναι να γίνουμε σαν όλους τους άλλους, λέγοντας που δεν γίνεται τίποτε καλύτερο. Αυτό μπορεί να το πει εύκολα όποιος δεν έχει αγωνιστεί ποτέ στη ζωή του. Δεν εννοώ σε πολιτικούς αγώνες, αλλά να έχει αγωνιστεί προκειμένου να φτιάξει τη ζωή του όπως αυτός ορίζει. Θα μου πείτε είναι λίγοι αυτοί. Ναι, αλλά σ' αυτούς στηρίζεται η ζωή και ολόκληρη η κοινωνία. Είναι η πάστα από την οποία φτιάχνονται οι πεισματάρηδες που λέγαμε πριν.

Όποιος λοιπόν έχει αγωνιστεί για να φτιάξει με τα χέρια του τη ζωή του και δεν υπήρξε ποτέ του έρμαιο της τύχης, ή των ευκαιριών που άλλοι καθόριζαν, η απάντηση είναι αυτονόητη. Αγώνας μέχρις εσχάτων. Αγώνας με τη μορφή που πήρε όταν η Φιλική Εταιρεία άρχισε να μετουσιώνει τις ιδέες των λογίων περί ελληνικού έθνους σε πραγματική υλική δύναμη. Τέτοιος αγώνας χρειάζεται και σήμερα. Τηρουμένων πάντα των ιστορικών αναλογιών.

Όσο υπάρχει μια συγκροτημένη δύναμη που ξέρει να δουλεύει οργανωμένα μέσα στον λαό την ανάγκη της εθνικής απελευθέρωσης, τότε το έλληνικό έθνος δεν έχει χαθεί παντελώς. Κι όσο απλώνεται το οργανωτικό της δίκτυο και η κοινωνικοπολιτική επιρροή της, τόσο το ελληνικό έθνος θα αναγεννιέται ενάντια σε κάθε επιβουλή ντόπιων και ξένων τυράννων. Θα αναγεννιέται σε νέα κοινωνική βάση, όπου ο όχλος και η ταξική πόλωση που οδηγεί σήμερα στη μετατροπή του εργαζόμενου σε προλετάριο με την αρχαία ρωμαϊκή έννοια και συνείδηση, θα μετασχηματίζεται σε μια μάχιμη κοινωνικοπολιτική δύναμη με τέτοια αίσθηση ιστορικής ρίζας και συνέχειας, ώστε να αντιληφθεί στην πράξη την ανάγκη να διεκδικήσει την πατρίδα του προκειμένου να γίνει ο καταπιεσμένος λαός αφέντης στον τόπο του.

Άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να αναγεννηθεί το ελληνικό έθνος, ώστε να μην καταλήξει ένα απλό μουσειακό είδος στις προθήκες ιστορίας των μεγάλων κέντρων της Δύσης δίπλα στους πολιτισμούς που αδίστακτα εξαφανίσε από προσώπου γης το "εκπολιτιστικό έργο" της αποικιοκρατίας. Μόνο έτσι η πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας δεν θα καταλήξει τελικά να γίνει νομαδικό προλεταριάτο αισχίστης μορφής, ή θύτες επί το αρχαιοελληνικότερον, υπό καθεστώς παγκόσμιας τυρρανίας.

Η ασθένεια του πολιτικού κρετινισμού

Τα λέμε όλα αυτά για να θέσουμε το μέτρο με βάση το οποίο θα πρέπει να κρίνουμε τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Πρέπει επιτέλους να απαλλαγούμε από την επιρροή του πολιτικού κρετινισμού που κρίνει τις εξελίξεις με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών και από το τι συμβαίνει στο κοινοβούλιο. Η πάθηση αυτή που συνοδεύεται από χαρακτηριστική πνευματική μαλθακότητα (μαλακία κατά Θουκιδίδη) αναδείχθηκε μαζί με τον κοινοβουλευτισμό και όπως πολύ χαρακτηριστικά έλεγε ο Ένγκελς "είναι μια ανίατη ασθένεια, μια ασθένεια των οποίων τα ατυχή θύματα είναι διαποτισμένα από την ευγενή πεποίθηση ότι όλος ο κόσμος, η ιστορία και το μέλλον του, κατευθύνονται και καθορίζονται από την πλειοψηφία των ψήφων εκείνου ακριβώς του αντιπροσωπευτικού οργάνου που έχει την τιμή να τους έχει ως μέλη του."

Την πάθηση αυτή ο Χέρμπερτ Σπένσερ χαρακτήριζε ως τη "μεγάλη πολιτική δεισιδαιμονία" της εποχής μας: "Η μεγάλη πολιτική δεισιδαιμονία του παρελθόντος ήταν η ελέω Θεού βασιλεία. Η μεγάλη πολιτική δεισιδαιμονία του παρόντος είναι το θεϊκό δικαίωμα των κοινοβουλίων. Το λάδι του χρίσματος φαίνεται πώς απροσδόκητα είχε στάξει από το κεφάλι του ενός στις κεφαλές των πολλών, και έχει δώσει ιερότητα στους ίδιους και στα διατάγματά τους."

Επομένως θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι για εμάς η μάχη των εκλογών δεν είναι το άπαν. Επιλέγουμε να τη δώσουμε με τους δικούς μας όρους και ανάλογα με τα μέσα που διαθέτουμε για να δούμε πώς κινείται το θερμόμετρο της κοινωνίας, για να σαθμίσουμε τη δική μας παρέμβαση σ' αυτήν. Είναι σίγουρο ότι από αυτό καθεστώς, από αυτόν τον αποικιακό ζυγό δεν θα βγούμε με εκλογές. Θα οδηγηθούμε σε αναμέτρηση. Αυτό που θα κρίνει αυτή την αναμέτρηση θα είναι το επίπεδο ωριμότητας και οργάνωσης του λαού.

Για εμάς οι εκλογές είναι μια πολιτική μάχη σαν όλες τις άλλες που δίνουμε, ή οφείλουμε να δώσουμε μέσα στην κοινωνία. Όπως δεν μπορούμε να απορρίψουμε ευθύς εξαρχής οποιαδήποτε μορφή αγώνα, έτσι δεν μπορούμε να απορρίψουμε και την μάχη των εκλογών, όποτε κρίνουμε ότι η συμμετοχή μας σ' αυτές είναι απαραίτητη. Η πολιτική αποχή δεν υπήρξε ποτέ και σε καμιά περίπτωση λύση ή μοχλός μεγάλων ανατροπών σε οφέλος του λαού. Μόνο το περιθώριο ευνοεί η όποια λογική της πολιτικής αποχής.

Όπως λοιπόν δεν θεωρούμε τις εκλογές το άπαν της παρέμβασής μας στην κοινωνία, έτσι δεν απορρίπτουμε τις εκλογές ως πολιτική μάχη που αφορά εκατομμύρια λαού. Εκτός κι αν το νόσημα του πολιτικού κρετινισμού, που συνήθως εμφανίζεται με διφυή χαρακτήρα, ή σαν κοινοβουλευτικός κρετινισμός, ή σαν αντικοινοβουλευτικός κρετινισμός, μας έχει μετατρέψει σε ομάδα του περιθωρίου, η οποία όπως πάντα θεμελιώνεται στη δική της πολιτική θρησκοληψία της απόλυτης αλήθειας. Ξέρετε το γνωστό. Εφόσον εμείς ξέρουμε ότι το κοινοβούλιο είναι απάτη, ή η ΕΕ είναι έγκληματική, τότε δεν συμμετέχουμε και επιτρέπουμε στις κυρίαρχες δυνάμεις να δρουν ελεύθερα και χωρίς καμιά πρόκληση. Κι αυτή η άποψη φαντάζει επαναστατική! Όσο επαναστατικός ήταν πάντα ο αναχωρητισμός!

Τι καθήκον καλείται να εκπληρώσει το ΕΠΑΜ;   

Όμως, όλοι εμείς που ενταχθήκαμε και παλεύουμε από τις γραμμές του ΕΠΑΜ για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση του ελληνικού λαού από τον αποικιακό ζυγό, καλούμαστε να κάνουμε τη διαφορά μέσα στην ελληνική κοινωνία όσο ποτέ άλλωτε. Τη διαφορά ανάμεσα σ' αυτούς που επιμένουν να αγωνίζονται ατομικά και συλλογικά, την ώρα που όλοι οι άλλοι τείνουν να παραδοθούν στο μοιραίο. Τη διαφορά ανάμεσα σ' αυτούς που δεν εγκαταλείπουν αρχές, στόχους και προτάγματα, την ίδια ώρα που όλοι οι άλλοι συμβιβάζονται με το υφιστάμενο καθεστώς και τον τρόπο ζωής που αυτό επιβάλλει. Τη διαφορά ανάμεσα σ' αυτούς που δεν πρόκειται να λυγίσουν, ή να προδώσουν τον λαό και την πατρίδα τώρα στην πιο κρίσιμη στιγμή τους, όταν όλοι οι άλλοι στρουθοκαμιλίζουν, ή προσποιούνται ότι δεν τρέχει κάτι το ιδιαίτερο.

Η Ελλάδα σήμερα ζει μέσα σ΄ένα εξαιρετικά επικίνδυνο κοινωνικό και πολιτικό τέλμα, την ίδια ώρα που θεσμικά και οικονομικά καταρρέει ολοκληρωτικά. Την ίδια ώρα που οι εξωχώριες δυνάμεις και κέντρα που της έχουν επιβάλλει το αποικιακό καθεστώς κατοχής, προχωρούν όλο και πιο αδίστακτα στην εξόντωση του ελληνικού λαού, στην εκποίηση της εθνικής επικράτειας και στην αναθεώρηση όλων των βασικών γνωρισμάτων που συνθέτουν την ύπαρξη του ελληνικού κράτους.

Το ίδιο το κράτος έχει μεταβληθεί σ' έναν απόλυτα εχθρικό μηχανισμό οικονομικής και φυσικής καταστολής του έλληνα πολίτη, στερώντας του όλα τα βασικά ανθρώπινα, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Στόχος του είναι να φτωχοποιήσει τον μέσο Έλληνα, να τον πνίξει στα χρέη ώστε να μην του μείνει ίχνος εισοδήματος και περιουσίας, εκτός από ένα πενιχρό, αμφίβολο και υπό αίρεση μεροκάματο. 'Ετσι ώστε να γίνει έρμαιο της καθημερινής επιβίωσης, μετανάστης μέσα στον ίδιο τον τόπο του.

Δεν θέλει και πολλά για να καταλάβει κανείς ότι το καθεστώς προχωρά βήμα το βήμα προετοιμάζοντας την τελική αναμέτρησή του με τον ελληνικό λαό. Ξέρει πολύ καλά ότι η κοινωνική οργή θα ξεσπάσει αργά ή γρήγορα. Άλλωστε χωρίς την ολοκληρωτική συντριβή του λαού μέσα από μια ανοιχτή και ενδεχομένως αιματηρή αναμέτρηση, δεν μπορεί να προχωρήσει στην ολοκληρωτική διάλυση της χώρας και τον εθνικό της ακρωτηριασμό. Για να τα καταφέρει όμως το καθεστώς θα πρέπει πρώτα να συνθλίψει κάθε ελπίδα στον απλό κόσμο, να του στερήσει κάθε δυνατότητα συλλογικής άμυνας και οργάνωσης.

Κι έτσι να μπορέσει να αναμετρηθεί μαζί του, όταν και όποτε αποφασίσει το ίδιο, χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος να αντιμετωπίσει έναν οργανωμένο και αποφασισμένο λαό. Να μπορέσει να επιβάλλει όρους καταστολής με μισθοφόρους και ιδιωτικοποιημένες δυνάμεις ασφαλείας με τη συνδρομή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, προκειμένου στην κομματιασμένη Ελλάδα να μπορούν οι επίδοξοι επενδυτές να διασφαλίσουν τις επενδύσεις τους.

Κι οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι το καθεστώς τα καταφαίρνει μια χαρά. Ο λαός μας ποτέ δεν ήταν τόσο ανοργάνωτος και τόσο απροστάτευτος, όσο σήμερα. Δεν ήταν ποτέ του τόσο απαισιόδοξος για το παρών και το μέλλον του, όσο σήμερα. Δεν είχε χάσει ποτέ του τόσο πολύ τις ελπίδες του, όσο σήμερα. Το μόνο που ελπίζει είναι να τελειώσει όσο πιο γρήγορα το μαρτύριο που ζει, ακόμη κι αν τα χάσει όλα.

Ποτέ του δεν σερνόταν πίσω από κομματάρχες και πολιτευτές όσο σήμερα, νομίζοντας ότι αν κάτσει ήσυχα και συμμορφωθεί θα τελείωσει το μαρτύριο. Αυτό άλλωστε του λένε από όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος. Ενώ όσοι υποτίθεται ότι μιλούν εξ ονόματός του, φροντίζουν να οδηγούν από τη μια ταπεινωτική ήττα στην άλλη κάθε τομέα και κλάδο που ξεσηκώνεται, κάθε εκδήλωση αγωνιστικής έξαρσης μέσα στο λαό. Ο λαός μας κυριολεκτικά αηδίασε από δήθεν αγώνες για την τιμή των κομματικών όπλων, από απεργίες χωρίς αντίκρυσμα και κινητοποιήσεις με στόχο τόσο στενά αιτήματα που προδικάζουν την ήττα και την ταπείνωση μπροστά στην αλαζονεία των κυβερνώντων.

Τι κατόρθωσαν 4 χρόνια ήττας πάνω στην ήττα; Να πείσουν τον λαό ότι πρέπει να γυρίσει την πλάτη του σε κάθε οργανωμένη και συλλογική κινητοποίηση. Να τι κατάφεραν οι κομματικοί μηχανισμοί και οι ηγεσίες των συνδικάτων. Ποτέ ο λαός μας δεν ένιωθε τόσο απελπισμένος και ανήμπορος. Ποτέ ο λαός μας, μαθημένος στην ήττα, ανοργάνωτος και διασπασμένος, δεν ήταν τόσο εύκολος αντίπαλος για ένα τόσο αδίστακτο και φονικό καθεστώς όπως το σημερινό. Ποτέ ο λαός μας δεν ήταν ένα τόσο εύκολο θύμα για την μαζική σφαγή που προετοιμάζουν οι δυνάμεις του καθεστώτος αποικιακής κατοχής.

Ποια πρέπει λοιπόν να είναι η στάση μας; 

Το ΕΠΑΜ θα πρέπει όσο ποτέ άλλοτε να αναδειχθεί μέσα στην κοινωνία, μέσα στο λαό μας ως φάρος ενότητας και παράδειγμα οργανωτικής ανάπτυξης. Να γιατί κάνουμε την έκκληση-προσκλητήριο συνεργασίας σ' όλες τις δυνάμεις εντός και εκτός κοινοβουλίου. Να γιατί απευθυνόμαστε όχι μόνο, ούτε κύρια στις ηγεσίες, αλλά στον απλό κόσμο, πρωτίστως σε όσους βρεθήκαμε μαζί στους δρόμους του αγώνα ανεξάρτητα από το που ανήκουν, τι ψήφισαν, ή τι πρόκειται να ψηφίσουν.

Η πολιτική συμφωνία υπάρχει ήδη ανάμεσά μας, ανάμεσα σ' αυτούς που παλεύουν ενάντια στις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς, ενάντια στις τράπεζες, τα χαράτσια, το γενικό ξεπούλημα και τον εργασιακό μεσαίωνα. Γιατί λοιπόν να μην θέσουμε ως βάση της κοινής πολιτικής δράσης αυτά τα αιτήματα, που ήδη έχουν ζυμωθεί μέσα στον κόσμο και είναι τα μόνα που μπορούν να εξασφαλίσουν την ευρύτερη δυνατή συσπείρωση των λαικών μαζών;

Αυτό που προέχει σήμερα, αυτήν εδώ τη στιγμή, δεν είναι να πειστεί ο κόσμος, ο λαός για τη σημασία των προταγμάτων μας, αλλά να ξεφύγει το ταχύτερο δυνατό από το τέλμα, από αυτό τον βάλτο. Αν δεν ξεφύγει πάμε ολοταχώς σε μαζική σφαγή όπου το ποιος έχει δίκιο στα προτάγματά του θα έχει τελείως δευτερεύουσα σημασία. Άλλωστε η πολιτική συμφωνία θα είναι και οφείλει να είναι ανοιχτή στην ελεύθερη ζύμωση και στην αναμέτρηση προταγμάτων για την λύση του σημερινού αδιεξόδου.

Το ΕΠΑΜ στις σημερινές συνθήκες οφείλει να αποδείξει ότι μπορεί να αναπτύσσεται οργανωτικά μέσα στο λαό. Από αυτή την οργανωτική ανάπτυξή του μέσα από νέα μέλη και φίλους δεν εξαρτάται μόνο η επιβίωση του ίδιου του Μετώπου, αλλά και η τύχη του ίδιου του λαού. Κι ο λόγος είναι απλός. Έχει αποδειχθεί ότι το ΕΠΑΜ είναι το μόνο πολιτικό σχήμα που χάρις στην οριζόντια μορφή της οργάνωσής του, χάρις στο συμμαχικό και μετωπικό του χαρακτήρα που κατακτιέται μέσα στο λαό, μπορεί να αναπτύσσεται οργανωτικά και πολιτικά στις σημερινές ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Κανένα άλλο πολιτικό σχήμα δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Μπορεί να μαζεύει ψήφους, ή επίδοξους πολιτευτές, αλλά η οργανωτική δομή του είναι σαθρή. Ειδικά μπροστά σ' εκείνη του ΕΠΑΜ.

Η δική μας δύναμη βρίσκεται στην οργάνωσή μας, ιδίως στη δυνατότητά της να αναπτύσσεται και να απλώνεται μέσα στο λαό. Ας κάνουμε λοιπόν το 3ο τακτικό συνέδριο του Μετώπου μας την αφετηρία για μια νέα ορμητική ανάπτυξη μέσα στις τάξεις του λαού. Είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να τάζουμε λαγούς με πετραχείλια, διορισμούς και βολέματα. Είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να το κάνουμε καλώντας και προετοιμάζοντας τον ίδιο τον λαό να πάρει ο ίδιος τις τύχες του στα χέρια του.

Από εμάς εξαρτάται αν θα μείνει ζωντανή η ιδέα της ενότητας του λαού πέρα και πάνω από κομματικούς και ιδεολογικούς διαχωρισμούς. Από εμάς εξαρτάται αν θα μείνει ζωντανή η ανάγκη συλλογικής και οργανωμένης δράσης του ίδιου του λαού, χωρίς διαμεσολαβητές και εξαρτήσεις από μηχανισμούς. Από εμάς εξαρτάται αν θα μείνει ζωντανή κι αν θα φουντώσει η φλόγα της λευτεριάς, του πατριωτισμού και της εθνικής αξιοπρέπειας του λαού μας μπροστά στη μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει ποτέ για την ίδια την κοινωνική και εθνική του υπόσταση.

* Πολιτική Εισήγηση στο 3ο τακτικό συνέδριο του ΕΠΑΜ, 27/9/2014.