Όταν ο πλούτος ξεπερνά κάθε φαντασία...

Αυξήθηκε ο αριθμός των πολύ πλουσίων ανθρώπων παγκόσμια, αλλά η συνολική περιουσία τους αποτυπωμένη σε χρηματιστικές αξίες μειώθηκε μέσα στο 2011. Αυτό δείχνει η πρόσφατη έκθεση της Capgemini και της RBC Wealth Management για τον παγκόσμιο πλούτο των ατόμων με μεγάλη περιουσία (High Net Worth Individuals). Άτομα με μεγάλη περιουσία (HNWI) θεωρούνται εκείνα που διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία προς επένδυση άνω του 1 εκατ. δολ.

	2011
Αφρική	0,1	1,1
Μέση Ανατολή	0,5	1,7
Λατινική Αμερική	0,5	7,1
Ευρώπη	3,2	10,1
Βόρεια Αμερική	3,3	11,4
Ασία-Ειρηνικός	3,4	10,7
Παγκόσμια	11,0	42,0

Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν την ετήσια έκθεση ο αριθμός των πολύ πλούσιων ατόμων παγκόσμια ανήλθε στα 11 εκατομμύρια, δηλαδή μόλις στο 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο συνολικός πλούτος που συγκέντρωσαν στα χέρια τους ανήλθε το 2011 στα 42 τρις δολάρια, που αντιστοιχεί στο 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ την ίδια χρονιά. Αν συγκρίνουμε τον πλούτο αυτόν με τα 460 δις δολάρια που αποτελούν το ετήσιο εισόδημα για τους εργατοϋπαλλήλους διεθνώς, οι οποίοι αποτελούν το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, τότε συμπεραίνουμε ότι για κάθε 100 δολάρια αμοιβής των εργαζομένων οι πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη αποκομίζουν 9.130 δολάρια σε ετήσια βάση.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η μείωση αυτή των περιουσιών των πολύ πλουσίων (HNWI) οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πτώση των χρηματιστικών αξιών κατά το 2011. Η περασμένη χρονιά λοιπόν ήταν μια δύσκολη χρονιά για τα κορυφαία αρπακτικά της παγκόσμιας αγοράς. Η αβεβαιότητα των χρηματαγορών δεν έστρεψαν τα διαθέσιμα κεφάλαια αυτών των HNWI σε επενδύσεις στην παραγωγή και στην πραγματική οικονομία, αλλά σε επενδύσεις ασφαλείας. Έτσι, οι «επενδύσεις του πάθους» γνώρισαν έξαρση μέσα στο 2011 ως καταφύγιο για τους περισσότερους HNWI, ιδίως τους προερχόμενους από τις αναπτυσσόμενες αγορές. Ως «επενδύσεις του πάθους» η έκθεση ονομάζει τις αγορές πολυτελών αυτοκινήτων, σκαφών και τζετ, οι οποίες εκτινάχθηκαν μέσα στο 2011.

Μια ακόμη σοβαρή κατηγορία αυτών των επενδύσεων είναι οι αγορές τέχνης και αντικειμένων αξίας. Το ενδιαφέρον των HNWI για επένδυση σ’ αυτές τις αγορές εκτίναξαν τις τιμές ειδικά για είδη τέχνης και ιστορικά αντικείμενα αξίας από την Κίνα και την Λατινική Αμερική. Χάρις σ’ αυτή την ζήτηση, η Κίνα (συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ) ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως τη μεγαλύτερη παγκόσμια αγορά τέχνης και αντικειμένων αξίας, αντιπροσωπεύοντας το 30% της παγκόσμιας αγοράς τέχνης το 2011 έναντι του 29% για τις ΗΠΑ.

Ένα ακόμη επενδυτικό καταφύγιο για τους HNWI το 2011 ήταν η αγορά κοσμημάτων, πολύτιμων λίθων και ρολογιών πολυτελείας. Η αγορά αυτή λόγω της αυξημένης ζήτησης εκτινάχθηκε μέσα στο 2011 με τα διαμάντια να έχουν τον πρώτο λόγο στις προτιμήσεις των επενδυτών αυξάνοντας τις τιμές τους κατά 20% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.

Αύξηση παρατηρήθηκε και σε άλλα συλλεκτικά είδη πολυτελείας για επενδυτές, όπως είναι τα κρασιά, οι αντίκες, και τα αναμνηστικά. Η αγορά αυτή γνώρισε αποκλίνουσες τάσεις με το πρόσημο της αμπελοοινικής αγοράς του 2011 να είναι αρνητικό, ενώ τα σπάνια γραμματόσημα συνέχισαν να αποτελούν ελκυστική επιλογή για τους επενδυτές με όλους τους δείκτες να αυξάνονται εντυπωσιακά μέσα το 2011.

Κοιτάζοντας το 2012, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, η αγορά για την τέχνη και τα διαμάντια παραμένει ανοδική, αλλά οι περισσότερες άλλες κατηγορίες έχουν μικτές προοπτικές και εξαρτώνται από την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας. Οι HNWI έχουν σαφώς κίνητρο να αποκτήσουν περισσότερες επενδύσεις του πάθους για λόγους που δεν είναι μόνο οικονομικοί. Οι επενδύσεις αυτές θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν ένα ρόλο στα χαρτοφυλάκια των HNWΙ τα επόμενα χρόνια, ειδικά για HNWI που αναζητούν επενδύσεις με χαμηλή συσχέτιση με τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.

Και καθώς το πιο πλούσιο 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού του πλανήτη θα αναζητά καταφύγια ασφαλείας για τις επενδύσεις του, η πίεση να ρευστοποιηθούν τα φυσικά πλούτη των χωρών του πλανήτη θα αυξάνεται δραματικά. Άλλωστε, οι περιουσίες των 11 εκατομμυρίων HNWI αρκούν για να αγοράσουν και να πουλήσουν μια χώρα σαν την Ελλάδα 210 φορές. Όσο θα αυξάνει ο παρασιτισμός των περιουσιών όσων βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, τόσο περισσότερο θα διογκώνονται τα προβλήματα των οικονομιών, τα χρέη, τα ελλείμματα, κοκ, τόσο περισσότερο θα δυσκολεύει ο βιοπορισμός για την μεγάλη πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ας έχουμε κατά νου τα εξής:

Αν οι πολύ πλούσιοι της Ευρώπης εξαναγκάζονταν να πληρώσουν ένα έκτακτο ετήσιο φόρο της τάξης του 24%, αυτό θα μείωνε το δημόσιο χρέος και των 27 κρατών μελών της ΕΕ κάτω από το 60%.

Αν εξαναγκάζονταν να πληρώσουν έναν φόρο της τάξης του 14%, αυτός θα αρκούσε για να πληρωθεί το σύνολο του δημόσιου χρέους της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας.

Αν οι πιο πλούσιοι άνθρωποι της Ευρώπης που σημειωτέον δεν ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια άτομα, εξαναγκάζονταν να πληρώνουν έναν ετήσιο φόρο της τάξης του 5% επί της περιουσίας τους, τότε το σύνολο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων των κυβερνήσεων της ΕΕ θα έπεφτε κάτω από το 3%.

Αν επιβαλλόταν ένας ετήσιος φόρος της τάξης του 1% σε όλους τους πιο πλούσιους των ΗΠΑ, αυτό θα ήταν αρκετό για να εξαλείψει ολόκληρο το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ, τόσο του ομοσπονδιακού κράτους, όσο και των πολιτειών.

Αν επιβαλλόταν ένας ετήσιος φόρος της τάξης του 0,5% επί των περιουσιών αυτών των 11 εκατομμυρίων πιο πλούσιων ανθρώπων του πλανήτη, τότε θα μπορούσε να αυξηθεί το ετήσιο εισόδημα όλων των εργατοϋπαλλήλων του πλανήτη κατά 4,5 φορές!

Αν αφαιρούσαμε κάθε χρόνο το 6% από τον πλούτο αυτού του πιο πλούσιου 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού, τότε θα μπορούσαμε να εξαφανίσουμε την πείνα από τον πλανήτη και θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε τον βιοπορισμό στο πάνω από 1 δις ανθρώπων που λιμοκτονούν κάθε έτος.

	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011
Χρηματιστικός Πλούτος1	30,7	33,3	37,2	40,7	32,8	39,0	42,7	42,0
Αριθμός Πολύ Πλουσίων2	8,2	8,7	9,5	10,1	8,6	10,0	10,9	11,0
Εισόδημα εργατοϋπαλλήλων1	0,24	0,27	0,32	0,39	0,46	0,43	0,45	0,46
Παγκόσμιο ΑΕΠ1	42,2	45,6	49,5	55,8	61,2	57,9	63,1	69,9
1.     Τρις δολάρια 2.     Εκατομμύρια Πηγή: World Wealth Report, 2012 και Παγκόσμια Τράπεζα.