Η Αργεντινή μας δείχνει το δρόμο της λύτρωσης

Όμοιος τον όμοιο και η κοπριά στα λάχανα. Αυτή την λαική παροιμία μου έφεραν στο νου οι εικόνες με τους τρυφερούς εναγκαλισμούς του Γιούνκερ με τον Σαμαρά. Παιδιά του ίδιου φυράματος. Όπως ο Σαμαράς, έτσι κι ο Γιούνκερ είναι γέννημα θρέμμα κομματόσκυλο από τα γεννοφάσκια του, εκ φύσεως φιλοχρήματος, αργόσχολος, άεργος κι επομένως ιδανικός ως πολιτικός καριέρας.

Ο πατέρας του Ζαν Κλοντ υπηρέτησε στα βάφεν ες-ες κατά την κατοχή και μάλιστα πολέμησε στο ρώσικο μέτωπο, αλλά δεν δικάστηκε ως δωσίλογος γιατί ισχυρίστηκε ότι τον στρατολόγησαν "με τη βία". Σαν παλιό στέλεχος του "κόμματος της δεξιάς" - όπως ονομαζόταν επίσημα το κόμμα αυτό όταν κατείχε την εξουσία πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου και το οποίο συνεργάστηκε με τους ναζί στην κατοχή - και οι διασυνδέσεις του στον πολιτικό υπόκοσμο της χώρας του, έκαναν τους συμμάχους να τον στρατολογήσουν με σκοπό το παλιό κόμμα του να συνεχίσει να κυβερνά υπό νέα ενδυμασία λιγότερο προκλητική, ως χριστιανοδημοκρατικό κόμμα.

Αυτός λοιπόν, ο γιος του ναζί, που χάρις στις κομματικές του διασυνδέσεις απέκτησε χωρίς να κοπιάσει ιδιαίτερα τα απαραίτητα ακαδημαικά διπλώματα ώστε να φαντάζει ότι διαθέτει όλα τα τυπικά προσόντα, έφτασε να είναι πρωθυπουργός ενός κρατιδίου που φυσιολογικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Το δουκάτο του Λουξεμβούργου είναι ένα παρά φύση κράτος-υβρίδιο που συντηρείται από τις μεγάλες δυνάμεις για πάνω από ένα αιώνα, μόνο και μόνο ως καταφύγιο για τις βρωμοδουλιές τους. Κυρίως για την διαμετακομιδή κεφαλαίων, που συνήθως είναι λίγο ως πολύ ύποπτα. Από το εισόδημα που δημιουργεί αυτή η διαμετακομιδή και το ξέπλυμα χρήματος ζει το Λουξεμβούργο. Δεν διαθέτει ουσιαστικά καμιά άλλη πηγή εσόδων, ούτε και λόγο ύπαρξης.

Κράτος - συμμορία

Πρόκειται για ένα κράτος συμμορία στην καρδιά της Δυτικής Ευρώπης. Ο πρώην πρωθυπουργός ενός τέτοιου κράτους, τυπικό είδος πολιτικού Αλ Καπόνε, δεν θα μπορούσε παρά να ήταν το ιδανικό πρόσωπο για να ηγηθεί πρώτα του eurogroup και ύστερα της άτυπης κυβέρνησής του, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 'Αλλωστε το γεγονός ότι ο πατέρας του υπήρξε ένστολος ναζί, έκανε την επίσημη Γερμανία να αισθάνεται εξαιρετικά οικεία με τον Ζαν Κλοντ, ο οποίος έτσι εξασφάλισε την ολόθερμη υποστήριξη της Μέρκελ.

Αυτός λοιπόν, που αν θυμάστε είχε δηλώσει παλιότερα κατά τη σύνοδο του ΔΝΤ στις αρχές Οκτωβρίου 2010, ως πρόεδρος τότε του eurogroup, ότι ήταν "φανερό" ότι η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει κάποια μέρα αυτό το πρόβλημα, δηλαδή θα οδηγηθεί σε χρεοκοπία, "ήξερα ακόμα ότι η Γαλλία και η Γερμανία κέρδιζαν τεράστια ποσά από τις εξαγωγές τους προς την Ελλάδα, αλλά δεν θα μπορούσα να πω δημόσια αυτό που γνώριζα...". Τα θυμάστε αυτά, ή πάσχετε από καθ' έξη πολιτική αμνησία όπως ταιριάζει σε κάθε εθελόδουλο ραγιά;

Αυτός λοιπόν ήρθε στην Ελλάδα και όπως μας πληροφόρησαν τα γνωστά μέσα μαζικής εξαπάτησης, παρείσχε νέα στήριξη στην Ελλάδα, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται συνθηματικά η συμπαράσταση στους συμμορίτες της ίδιας κόζα νόστρα, που έχουν την εξουσία και στην χώρα μας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σε ερώτηση του περιβόητου ΣΚΑΪ, υπογράμμισε ότι "η χώρα σας θα ήταν ένα καλό παράδειγμα για να μην γίνει η Αργεντινή αυτό που έγινε."

Κατάρρευση επενδύσεων

Μάλιστα. Μας σώσανε και δεν γίναμε Αργεντινή! Η Ελλάδα στα τέσσερα αυτά χρόνια υπέστη την χειρότερη ύφεση της μεταπολεμικής της ιστορίας. Τουλάχιστον. Αν και από την ύφεση αυτή δεν πρόκειται η Ελλάδα να ανακάμψει ποτέ, όσο συνεχίζει την ίδια πορεία. Συρρικνώθηκε όσο καμιά άλλη οικονομία του ΟΟΣΑ. Η κατάρρευση των επενδύσεών της ελληνικής οικονομίας την έχει κατατάξει ήδη στον πάτο του συνόλου των οικονομιών παγκόσμια. Τέταρτη από το τέλος, μαζί με χώρες σαν την Γουινέα-Μπισάο, την Ζουαζιλάνδη, την Υεμένη. Το επίσημο ποσοστό ανεργίας έχει εξασφαλίσει στην Ελλάδα παγκόσμια πρωτιά. Για να μην μιλήσουμε για εισόδημα, εργασία, φτώχεια, μετανάστευση και μαζική εξόντωση των πιο αδύναμων τμημάτων του πληθυσμού. Κι όλα αυτά γιατί μας σώσανε.

Για να δούμε τώρα τι συμβαίνει με την Αργεντινή. Η κυβέρνηση της Φερνάντεζ Κίχνερ αρνείται πεισματικά εδώ και σχεδόν τρία χρόνια να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις συγκεκριμένων επενδυτικών κεφαλαίων, που έχουν αγοράσει κρατικά ομόλογα της Αργεντινής μετά την χρεοκοπία της το 2001 και τώρα απαιτούν να πληρωθούν στο σύνολο της ονομαστικής τους αξίας. Αρνείται να συμμορφωθεί με μια εξωφρενική απόφαση αμερικανικού δικαστηρίου που εξωμειώνει έναν κυρίαρχο λαό με τους ιδιώτες κερδοσκόπους γνωστούς στις αγορές ως "γύπες".

Γιατί "γύπες"; Διότι πρόκειται για κερδοσκόπους που ειδικεύονται στην αγορά χρεοκοπημένων κρατικών ομολόγων και ύστερα εκβιάζουν με δικαστικές αποφάσεις τα κράτη που τα έχουν εκδόσει προκειμένου να πληρωθούν στο σύνολο της ονομαστικής τους αξίας. Έτσι και στην περίπτωση της Αργεντινής. Αγόρασαν κρατικά ομολόγα μετά την χρεοκοπία του 2001 περίπου στο 3% της ονομαστικής τους αξίας και τώρα απαιτούν να πληρωθούν όχι μόνο στο 100%, αλλά και να καταβληθούν όλοι οι προβλεπόμενοι τόκοι.

Εκβιασμός

Από τον Νοέμβριο του 2012 η κυβέρνηση της Αργεντινής εκβιάζεται με όπλο τις αποφάσεις ενός υπέργηρου δικαστή της Νέας Υόρκης, οι οποίες έχουν σκοπό να γονατίσουν ένα κυρίαρχο κράτος και να το εξαναγκάσουν να γίνει ξανά υποχείριο της διεθνούς κερδοσκοπίας. Δεν πρέπει να παραξενεύεται κανείς από τις εξωφρενικές αποφάσεις αυτού του δικαστή. Στις ΗΠΑ αν έχεις χρήματα και διασυνδέσεις είναι απολύτως σίγουρο ότι θα βρεις κάποιον δικαστή να σου δώσει δίκιο, ότι κι αν ισχυρίζεσαι. Όσο άδικο, όσο παράνομο κι αν είναι.

Και ο υπέργηρος δικαστής Γκρίεζα δεν είναι καθόλου τυχαίος. Οι απόψεις του ταιριάζουν περισσότερο σε αποικιοκράτη δικαστή της βικτωριανής περιόδου, ή σε δικαστή του αμερικανικού νότου την εποχή της δουλείας. Αντιμετωπίζει χώρες και κυβερνήσεις σαν της Αργεντινής όχι ως κυρίαρχα κράτη στα πλαίσια της διεθνούς κοινότητας, αλλά ως ένα είδος ατίθασου νέγρου, που η εκλαμπρότητά του οφείλει να δώσει το απαραίτητο μάθημα ώστε να μην ξανασηκώσει κεφάλι.

Από την αρχή της καριέρας του καλλιέργησε μια ιδιαίτερα φιλική, θα λέγαμε, προδιάθεση υπέρ των οικονομικά ισχυρών που προσέφευγαν στη δικαστική του κρίση. Πόσο μάλλον τώρα που πίσω από τους κερδοσκόπους, στέκεται μια ολόκληρη οργάνωση, την American Task Force Argentina (ΑΤFA), η οποία όπως λέει η ίδια "είναι μια συμμαχία οργανώσεων που ενώθηκαν για μια δίκαιη και ισότιμη συμφιλίωση με την αθέτηση πληρωμής του χρέους της κυβέρνησης της Αργεντινής το 2001, το χρέος της κυβέρνησης της Αργεντινής και την επακόλουθη αναδιάρθρωση. Τα μέλη μας εργάζονται με τους νομοθέτες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για να ενθαρρύνει την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να συνεχίσει σθεναρά μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση της Αργεντινής προς το συμφέρον Αμερικανών ενδιαφερομένων."

Σκιώδεις οργανώσεις

Επίσημα αυτό το λόμπι περιλαμβάνει σκιώδεις έως ύποπτες οργανώσεις, ακραίες νεοσυντηρητικές ενώσεις και κερδοσκοπικά κεφάλαια γύπες. Επικεφαλής της είναι παλιά στελέχη της διοίκησης Κλίντον, αλλά και του Μπους. Η εκστρατεία έχει σαν στόχο να αντρέψει με κάθε τρόπο την κυβέρνηση Φερνάντεζ, η οποία στην προπαγάνδα του λόμπι ταυτίζεται με τους μουλάδες στο Ιράν. Πάνω από 7 εκατ. δολάρια φέρεται να έχει διαθέσει το συγκεκριμένο λόμπι προκειμένου να εξαγοράσει ευμενή δημοσιότητα στον αμερικανικό και διεθνή τύπο, αλλά και πολιτική επιρροή. Επίσης φέρεται να συντονίζει τις ενέργειες αντίστοιχων ιδιωτικών οργανώσεων και ιδρυμάτων μέσα στην Αργεντινή, που αντιπολιτεύονται από θέσεις ταυτόσιμες με εκείνες του λόμπι. Με το αζημίωτο πάντα.

Τα στελέχη του λόμπι, αλλά και οι οργανώσεις που το απαρτίζουν συνθέτουν την εικόνα μιας οργάνωσης βιτρίνα για επιχειρήσεις υπονόμευσης και αποσταθεροποίησης. Σαν κι αυτές που κατά κόρο χρηματοδοτούνται από τον "μαύρο προϋπολογισμό" εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ. Αυτός μάλλον είναι κι ο λόγος που οι κερδοσκόποι δεν εξασφάλισαν μόνο τις δικαστικές αποφάσεις του Γκρίεζα, αλλά και την συνεποικουρία του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, μαζί και της κυβέρνησης Ομπάμα. Έστω κι αν οι δικαστικές αποφάσεις αυτές παραβιάζουν κατάφωρα ακόμη και το Σύνταγμα των ΗΠΑ.

Το θανάσιμο αμάρτημα

Ποιο είναι το τόσο θανάσιμο αμάρτημα της Αργεντινής; Μετά από μια τρομακτική περίοδο αυστηρης εφαρμογής των συνταγών του ΔΝΤ από τις πιο διεφθαρμένες κυβερνήσεις που γνώρισε η χώρα μεταπολεμικά, η Αργεντινή κατέρρευσε ολοκληρωτικά τον Δεκέμβριο του 2001. Μέσα σ' ένα χρόνο, το 2002, η Αργεντινή έχασε σχεδόν το 64% του ετήσιου ΑΕΠ της σε σύγκριση με το 2001. Ενώ το επίπεδο επενδύσεων έπεσε από το 21% του ΑΕΠ το 1998 στο 10,7% το 2002.

Για να έχουμε ένα μέτρο, ας συγκρίνουμε Ελλάδα και Αργεντινή εκείνες τις χρονιές. Το 2001 η Αργεντινή είχε ΑΕΠ περί τα 269 δις δολάρια, τρέχουσες τιμές, ενώ η Ελλάδα λίγο πάνω από 131 δις δολάρια. Το 2002 το ΑΕΠ της Αργεντινής είχε γκρεμιστεί στα 97,4 δις δολάρια, ενώ της Ελλάδας ανερχόταν στα 148 δις δολάρια. Πάντα τρέχουσες τιμές. Το επίπεδο επενδύσεων για την Ελλάδα το 2001 ήταν 23,2% του ΑΕΠ και το 2002 ήταν 22,3%.

Εκτίναξη της ανεργίας

Το αποτέλεσμα αυτής τα κατάρρευσης ήταν να εκτιναχθεί η ανεργία και η φτώχεια. Η επίσημη ανεργία ήταν το 1998 στο 14,7%, το 2001 ήταν 19,2% και το 2002 ανέβηκε στο 22,4%. Στα τέλη του 2001 η ακραία φτώχεια στην Αργεντινή, δηλαδή το ποσοστό του πληθυσμού που δεν είχε να φάει σε τακτική βάση, είχε φτάσει το 14%, ενώ στα τέλη του 2002 έφτασε το 30%. Ο πληθυσμός που βρισκόταν κάτω από το όριο φτώχειας στα τέλη του 2001 ήταν κοντά στο 40%, ενώ στα τέλη του 2002 είχε φτάσει στο 60%. Η κοινωνική έκρηξη ήταν αναπόφευκτη, όπως αναπόφευκτη ήταν και η διακοπή εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους που τότε ανερχόταν γύρω στα 132 δις δολάρια.

Από τότε αρχίζει μια περιόδος κοινωνικών και πολιτικών αναμετρήσεων στην Αργεντινή. Ο λαός στους δρόμους αρνιόταν να πληρώσει άλλο την τοκογλυφία των διεθνών αγορών και τις συνταγές του ΔΝΤ. Οι κυβερνήσεις προσπαθούσαν να εξισσοροπήσουν την κατάσταση και να επανεκινήσουν τις πληρωμές του χρέους. Έως το 2004 όπου μια πανεθνική πολιτική απεργία διαρκείας, μαζί με μαχητικές διαδηλώσεις του λαού, ανέβασαν στην κυβέρνηση τον Νέστορ Κίχνερ. Με τον λαό στους δρόμους, ο Νέστορ Κίχνερ προχώρησε σε δυο θεμελιώδεις επιλογές. Αφενός, ανακοίνωσε την μονομερή περικοπή του δημόσιου χρέους κατά 70% και κάλεσε σε διαπραγμάτευση τους ομολογιούχους έτσι ώστε να ανταλλάξουν τα παλιά τους ομόλογα με τα καινούργια. Αφετέρου, έδιωξε οριστικά το ΔΝΤ από την χώρα και από τότε η Αργεντινή αρνείται ακόμη και τη διαμεσολάβησή του σε ότι αφορά την διαπραγμάτευση του χρέους της.

Οι επιλογές αυτές μαζί με την αντιστροφή των πολιτικών ιδιωτικοποίησης του κράτους και περιορισμού των δαπανών του, που εφαρμόζονταν πριν και οδήγησαν στην κατάρρευση, αποτέλεσαν μέγιστο casus beli για τις διεθνείς αγορές. Από τότε που άλλαξε πορεία η Αργεντινή ανέκαμψε εντυπωσιακά. Το ΑΕΠ της το 2013 ανερχόταν κοντά στα 500 δις δολάρια τρέχουσες τιμές, όταν η Ελλάδα μετά βίας κρατιέται στα 248 δις δολάρια. Το επίπεδο επενδύσεων στην Αργεντινή ανέρχεται στα 23,4% του ΑΕΠ και η επίσημη ανεργία έχει κατέβει στα 7% για το 2013. Η ακραία φτώχεια που συνδέεται με την πείνα έχει πέσει γύρω στο 5% του πληθυσμού, ενώ το ποσοστό που βρίσκεται κάτω από το όριο φτώχειας ήταν κοντά στο 16% του πληθυσμού το 2013.

Η σύγκριση με την Ελλάδα

Για κάντε μια σύγκριση με την κατάσταση που βρίσκεται η Ελλάδα σήμερα με τουλάχιστον το 40% του πληθυσμού της κάτω από το όριο φτώχειας και θυμηθείτε ξανά τα λόγια του Ζ. Κ. Γιούγκερ: Σας σώσαμε και δεν γίνατε Αργεντινή.

Μήπως αποκλείστηκε από τα ξένα κεφάλαια η Αργεντινή; Ούτε κατά διάνοια. Το πιο σημαντικό είδος ξένου κεφαλαίου για μια οικονομία είναι οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ), που αφορούν επενδύσεις στην πραγματική οικονομία. Η Αργεντινή το 1998 είχε εισροή ΑΞΕ της τάξης των 7,2 δις δολάρια, τρέχουσες τιμές. Τη διετία 1999-2000 είχε ιστορικό ρεκόρ εισροής ΑΞΕ της τάξης των 31 δις δολαρίων. Ο λόγος ήταν απλός. Ήταν η διετία του γενικού ξεπουλήματος κατ' επιταγή των δανειστών και του ΔΝΤ. Πουλήθηκαν τα πάντα, όλες οι υποδομές, οι ακτές, το νερό, η ενέργεια, οι μεταφορές, κοκ. Το κράτος κατέβασε τις δαπάνες του στο 23% του ΑΕΠ. Τεράστια επιτυχία! Σαν την περίπτωση της Ελλάδας σήμερα.

Τη διετία της κατάρρευσης οι ΑΞΕ που εισήλθαν στη χώρα ανήλθαν μόλις στα 3,2 δις δολάρια για το 2001 και 1,0 δις δολάρια για το 2002. Τι έγινε μετά την πτώχευση και κυρίως μετά την ανακοίνωση της μονομερούς διαγραφής του χρέους από την κυβέρνηση Κίχνερ; Το 2003 εισήλθαν 1,6 δις δολάρια σε ΑΞΕ, το 2004 αυξάνουν σε 4,3 δις δολάρια, ενώ το 2005 που επιχειρείται και η πρώτη φάση της ανταλλαγής ομολόγων, οι εισροές ΑΞΕ φτάνουν τα 5,3 δις δολάρια. Έως το 2008 οι εισροές είχαν αυξηθεί κοντά στα 9 δις δολάρια, πολύ περισσότερα από τα 7 δις δολάρια που ήταν ο ετήσιος μέσος όρος της δεκαετίας 1990-2000, όπου ξεπουλήθηκαν και διαλύθηκαν τα πάντα. To 2012 ξεπέρασαν τα 12 δις δολάρια, ενώ το 2013 παρουσιάστηκε μια κάμψη και έφτασαν στα 9 δις δολάρια.

Επενδύσεις και ξεπούλημα

Συνολικά η Αργεντινή τα χρόνια χωρίς το ΔΝΤ και υπό καθεστώς διαγραφής χρέους, προσέλκυσε επενδύσεις από το εξωτερικό σχεδόν διπλάσιες από τις αντίστοιχες της περιόδου πριν την κατάρρευση. Μύθος λοιπόν και μπουρδολογία αυτό που λένε ότι η χώρα που θα διαγράψει το χρέος της δεν θα μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Ή το άλλο που λένε, ότι μόνο με ξεπούλημα και διάλυση της χώρας μπορείς να προσελκύσεις ξένες επενδύσεις.

Ας συνέλθουμε επιτέλους κι ας δούμε κατάματα την πραγματικότητα. Η Αργεντινή κατόρθωσε να διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους και να διώξει το ΔΝΤ. Από τότε γνωρίζει ανάπτυξη όσο ποτέ πριν - παρά τα όποια προβλήματά της - σε συνθήκες πολύ καλύτερες για τον πληθυσμό της απ' ότι ήταν τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Κι όλα αυτά χωρίς να έχει ανάγκη να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές, ούτε για την εξυπηρέτηση του χρέους της, ούτε για να καλύπτει τα ελλείμματά της. Η γενική κυβέρνηση το 2002 είχε 23% του ΑΕΠ έσοδα και 38% έξοδα, ενώ το 2013 είχε 42% του ΑΕΠ έσοδα και 44% έξοδα.

Πώς κατόρθωσε η Αργεντινή να διαγράψει το χρέος της; Με τον μοναδικό τρόπο που υπάρχει. Μονομερώς. Μόνο έτσι μπορεί να διαγραφεί έστω το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, χωρίς η χώρα και ο λαός να φορτωθεί "προϋποθέσεις", δισβάσταχτα ανταλάγματα και ξένες επιτηρήσεις, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα. Θυμηθήτε αυτό όταν θα σας μιλήσουν ξανά για διαπραγμάτευση με τους δανειστές, για ευρωπαϊκές συνδιασκέψεις και όλα τα άλλα κωμικοτραγικά. Θυμηθείτε το αυτό για να μην σας δουλεύουν ψιλό γαζί.

Αν θέλεις να διαγράψεις χρέος, έστω και μέρος του, υπάρχει μόνο ένας τρόπος. Όποια νομικοπολιτική προσέγγιση κι αν επιλέξεις. Το ανακοινώνεις μονομερώς στους δανειστές και μετά τους καλείς σε διαπραγμάτευση, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να κάνεις πίσω. Ακριβώς όπως η κυβέρνηση της Αργεντινής, η οποία ακόμη και για το διακρατικό της χρέος πέτυχε συμφωνία με τη Λέσχη των Παρισίων, χωρίς την διαμεσολάβηση του ΔΝΤ και χωρίς να δεχτεί όρους και περιορισμούς στην άσκηση της πολιτικής της.

Μπορούμε κι εμείς. Αρκεί να το θελήσουμε, αρκεί να το απαιτήσουμε σαν λαός και δεν πρόκειται να πάθουμε απολύτως τίποτε. Οι δανειστές μας θα πάθουν. Ακόμη και σε πτώχευση να μας κηρύξουν οι αγορές δεν σημαίνει τίποτε για ένα κράτος που δεν έχει ανάγκη να δανείζεται από τους διεθνείς τοκογλύφους και δεν έχει πολιτικούς που παραδίδουν την εθνική του κυριαρχία σε ξένες επιτροπείες. Τί έπαθε δηλαδή η Αργεντινή που την πτώχευσαν; Απολύτως τίποτε. Καμιά συνέπεια. Παρά τον πόλεμο που δέχεται.

Μπορούμε κι εμείς. Πότε θα το καταλάβουμε για να γλυτώσουμε τα πολύ χειρότερα; Πότε θα λυτρωθούμε από την εθελοδουλεία μας και όλους αυτούς τους αλήτες που μας έχουν πουλήσει για δουλοπάροικους στους δανειστές;

Δημοσιεύτηκε στο Χωνί, 10/8/2014