Οι πολιτικές του μνημονίου πέτυχαν τον στόχο τους: Οδήγησαν την ελληνική οικονομία σε πλήρες αδιέξοδο και την εργαζόμενη κοινωνία σε απελπισία. Αυτό που δεν πέτυχαν ήταν να εξασφαλίσουν στους ευρωκράτες τον αναγκαίο χρόνο για να βρουν μια λύση για το ευρώ και την ευρωζώνη. Μια οποιαδήποτε λύση, έστω και προσωρινού χαρακτήρα. Η ίδια η ύπαρξη του ευρώ κάνει εξαιρετικά δύσκολη, έωςαδύνατη, κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης χρέους.
Οι αρχιτέκτονες του αρχικού μνημονίου πίστευαν ότι, με την αποικιοκρατική Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης που επέβαλαν στην Ελλάδα τον Μάιο του 2010, εξασφάλιζαν ένα περιθώριο χρόνου έως τις αρχές του 2013, ώστε να θέσουν σε κίνηση τον μόνιμο μηχανισμό ελεγχόμενων χρεοκοπιών της ευρωζώνης.
Δεν τα κατάφεραν. Η κρίση χρέους, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της ευρωζώνης, είναι εκτός ελέγχου. Το κοινό νόμισμα, αντί να «θωρακίσει» τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης, έχει μετατρέψει ειδικά τις πιο ευάλωτες χώρες σε εύκολη λεία των κερδοσκόπων και των παιχνιδιών τους στις αγορές κεφαλαίου, όπου πρωταγωνιστούν οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες.
Ελεγχόμενες χρεοκοπίες
Στο διάστημα ενός χρόνου επιβολής του μνημονίου είδαμε την Ελλάδα να χάνει ουσιαστικά σχεδόν μια δεκαετία οικονομικής επέκτασης και να κερδίζει άλλα 42 δισ. ευρώ πρόσθετο δημόσιο χρέος. Οι πολιτικές της ελεγχόμενης χρεοκοπίας στοίχησαν στο μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα γύρω στα 20.000 ευρώ σε ετήσια βάση μέσα από τις μειώσεις εισοδημάτων, τις περικοπές, την εκτίναξη της ανεργίας και την καταβαράθρωση της αγοράς.
Τι κέρδισαν τα νοικοκυριά και η ελληνική οικονομία; Περισσότερα και μεγαλύτερα χρέη, καθώς και μια πρωτοφανή ύφεση.
Ταυτόχρονα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία τέθηκαν κι αυτές υπό καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Το σίγουρο είναι ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζααναγκάστηκε όχι μόνο να ανοίξει τις κάνουλες ρευστότητας προς τις τράπεζες, ιδίως των υπό χρεοκοπία χωρών, αλλά και να παρεμβαίνει στις αγορές για να αγοράζει κρατικά ομόλογα.
Το αποτέλεσμα είναι η ΕΚΤ να βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίαςκαι να αγωνιά για το τι θα συμβεί αν χρειαστεί να συνεχίσει αυτές τις παρεμβάσεις. Αυτή την αγωνία εκφράζει και η προσπάθειά της νααυξήσει το επιτόκιο χορηγήσεων προς τις τράπεζες.
Η κατάσταση αυτή ξαναφέρνει στην επιφάνεια τις έντονες συζητήσεις της δεκαετίας του '90, όταν πολλοί υποστήριζαν ότι η εγκατάλειψητων εθνικών νομισμάτων σήμαινε, εκτός όλων των άλλων, αδυναμίααντιμετώπισης μιας κρίσης χρέους.
Με το εθνικό νόμισμα, τη δική της κεντρική τράπεζα και το δικό της πιστωτικό σύστημα, μπορεί μια οικονομία να αποφύγει την πτώχευση όταν βρεθεί σε κατάσταση υπερχρέωσης. Αυτό έχει γίνει επανειλημμένα. Ακόμη και η Ελλάδα, αν το 1993 είχε το ευρώ, θα είχε αμετάκλητα πτωχεύσει, μια και το δημόσιο χρέος ήταν στο σημερινό επίπεδο επί του ΑΕΠ και η εξυπηρέτησή του επίσης.
Όμως το γεγονός ότι το 80% του δημόσιου χρέους και της εξυπηρέτησής του ήταν δραχμικό επέτρεψε στο ελληνικό κράτος νααποφύγει την πτώχευση.
Το ίδιο συμβαίνει και με την Ιαπωνία. Μπορεί το δημόσιο χρέος αυτής της χώρας να υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ της, αλλά το γεγονός ότι πάνω από το 90% είναι εσωτερικό δημόσιο χρέος σε εθνικό νόμισμα (γιεν) της επιτρέπει να το διαχειρίζεται χωρίς να κινδυνεύει από άμεση χρεοκοπία. Επιπλέον διαθέτει τεράστια εμπορικά πλεονάσματα, από τα οποία αντλεί την αναχρηματοδότηση του χρέους της.
Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι τράπεζες και άλλα ευαγή ιδρύματα της αγοράς χρηματοδοτούσαν τότε αδρά «μελέτες» που υποτίθεται ότι αποδείκνυαν το εντελώς παράλογο: ότι, στον βαθμό που κρατούνται τα κρατικά ελλείμματα χαμηλά και οι αγορές κεφαλαίου είναι ελεύθερες, δεν θα υπήρχε πρόβλημα υπερχρέωσης.
Μόνο που, όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει επαφή με την οικονομική πραγματικότητα, τα κρατικά ελλείμματα δεν είναι προϊόν ενός «σπάταλου κράτους» και λάθος χειρισμών, αλλά αναγκαία συνέπεια του χαρακτήρα της οικονομίας.
Δεν μπορεί σε μια οικονομία με διαρκώς αυξανόμενα εξωτερικά και εσωτερικά ελλείμματα, όπου η παραγωγή υποκαθίσταται απόπαρασιτικές υπηρεσίες, να έχεις ένα πλεονασματικό και παραγωγικό κράτος. Αυτό είναι εξ ορισμού αδύνατο.
Ακατάσχετος δανεισμός
Επίσης οι αγορές κεφαλαίου κάθε άλλο παρά ορθολογικά λειτουργούν. Κι αυτό γιατί κινούνται με βάση τα αγελαία ένστικτα του συσσωρευμένου διαθέσιμου κεφαλαίου, το οποίο αναζητά διαρκώς καλύτερες και πιο επικερδείς τοποθετήσεις. Όσοπερισσότερα κεφάλαια είναι διαθέσιμα για δανεισμό στις αγορές τόσο πιο αφόρητη γίνεται η πίεση σε κράτη και ιδιώτες να δανειστούν. Αυτό συνέβη όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Μάλιστα με το ευρώ άνοιξε για τις τράπεζες και τους επενδυτές κεφαλαίου μια τεράστια αγορά διαρκούς και ακατάσχετουδανεισμού, την οποία εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο. Γι' αυτό έχουμε οδηγηθεί στη σημερινή δεινή κατάσταση, κυρίως στην ευρωζώνη.
Η αντιπαράθεση αυτή έχει έρθει ξανά στην επικαιρότητα. Διεθνώς οι οικονομικοί αναλυτές έχουν χωριστεί ουσιαστικά σε δυο ομάδες. Από τη μια βρίσκονται όλοι εκείνοι που συνδέονται καταφανώς με ευρωπαϊκά τραπεζικά συμφέροντα και μηχανισμούς της Ε.Ε. ή απλώς είναι κολλημένοι, όπως κάθε θρησκόληπτος, με το ευρώ. Κι από την άλλη βρίσκονται όλοι οι άλλοι, ανεξάρτητα από πολιτική ή ιδεολογική τοποθέτηση.
● Οι μεν πρώτοι ισχυρίζονται ότι η έξοδος από το ευρώ σημαίνεικαταστροφή και σκαρφίζονται τα πιο ευφάνταστα σενάρια επί χάρτου για μια πιθανή λύση εντός της ευρωζώνης.
● Ενώ όλοι οι άλλοι λένε αυτό που η οικονομική πρακτική έχειαποδείξει εδώ και δυο αιώνες: μόνο η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε μια οικονομία που ταλανίζεται από κρίση χρέους να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της.
Φυσικά οι δεύτεροι θεωρούν πλέον αναπόφευκτο και ένα γερό «κούρεμα» του χρέους, που στην περίπτωση της Ελλάδας ηBarclay's Capital ανέβασε πρόσφατα τουλάχιστον στο 67%.
Η παγίδα του ευρώ
Η διαγραφή του χρέους και η επαναφορά του εθνικού νομίσματοςδεν είναι πανάκεια ούτε θα φέρει αυτόματα την έξοδο από την κρίση. Όμως είναι η μόνη δυνατή αφετηρία για να υπάρξει έστω μια πιθανότητα να αντιμετωπιστεί η κρίση. Ιδίως από τη σκοπιά της μεγάλης πλειονότητας του λαού αυτής της χώρας. Κάτι που είναιτελείως αδύνατον εντός ευρώ. Χώρες υπό χρεοκοπία σαν την Ελλάδα είναι αδύνατον να ξεφύγουν από την κρίση και την απειλή της πτώχευσης όσο παραμένουν στην ευρωζώνη.
Το μόνο στο οποίο μπορούν να ελπίζουν είναι σε παρατάσεις του αναπόφευκτου, όπως αυτήν που συζητούν αυτές τις ημέρες στις Βρυξέλλες. Με το αζημίωτο βέβαια. Διότι κάθε παράταση κοστίζειτρομακτικά στην κοινωνία, ενώ οδηγεί τη χώρα με μαθηματική βεβαιότητα στην ολοκληρωτική καταστροφή. Δεν υπάρχει περίπτωση διαφυγής με το ευρώ.
Η αντιπαράθεση δεν αφορά απλώς και μόνο τις πολιτικές διεξόδου. Δηλαδή ποιος θα επωμιστεί τα βάρη και τα κόστη της κρίσης, ώστε η χώρα να βγει από την κρίση. Η αντιπαράθεση αφορά το αν είναι σε θέση η χώρα να βγει από την κρίση ή όχι. Τουλάχιστον όσο αυτή παραμένει αιχμάλωτη της ευρωζώνης.
Το ερώτημα δεν είναι με ποιον τρόπο θα αντιμετωπιστεί η κρίση, αλλά αν είναι δυνατόν ποτέ να αντιμετωπιστεί μια κρίση – ακόμη κι από τη σκοπιά της αγοράς – χωρίς τα αναγκαία μακροοικονομικά εργαλεία: νόμισμα, δημοσιονομική και πιστωτική πολιτική. Δηλαδή χωρίς τα εργαλεία που έχουμε παραδώσει στην Ε.Ε. και την ΕΚΤ. Υπάρχει κάποιο ανάλογο ιστορικό παράδειγμα; Ούτε κατά διάνοια.
Σ' αυτό έχει επικεντρωθεί η διαμάχη και όχι στους ταξικούς ή πολιτικούς τρόπους αντιμετώπισης της κρίσης. Χωρίς τα αναγκαία εργαλεία είναι αδύνατον για μια χώρα σαν την Ελλάδα να βγει από την κρίση και να αντιμετωπίσει το χρέος, ό,τι κι αν κάνει. Το μόνο αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι η πτώχευση. Κι αυτή είναι μάλλον σίγουρο ότι θα έρθει πολύ πιο γρήγορα από ό,τι υπολογίζουν τα επιτελεία της ολιγαρχίας.
Αγριότητα η «εθελοντική αναδιάρθρωση»
Πολλά «παπαγαλάκια» προτείνουν εθελοντική αναδιάρθρωση. Εντόςφυσικά της ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση, που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της, ζητά εθελοντικά από τους κατόχους των ομολόγων της να συνεργαστούν στην αλλαγή των όρων πληρωμής τους. Αυτό στη θεωρία. Διότι στην πράξη μια εθελοντική αναδιάρθρωση ισοδυναμεί με άγριες καταστάσεις, όπου οι αγορές και οι κάτοχοι ομολόγων ανταγωνίζονται για το ποιος θα επιβάλει τους δικούς του όρους.
Υπάρχουν δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα εθελοντικής αναδιάρθρωσης. Και τα δυο από τη Λατινική Αμερική των αρχών της δεκαετίας του 2000. Το ένα θεωρείται «πετυχημένο» και το άλλο«αποτυχημένο». Με τα κριτήρια των αγορών.
1. Καταρχάς ως «πετυχημένο» θεωρείται το παράδειγμα της εθελοντικής αναδιάρθρωσης της Ουρουγουάης. Μέσα σε έναν μήνα (Μάιος 2003), υπό την άμεση εποπτεία του ΔΝΤ, η κυβέρνηση της Ουρουγουάης επιμήκυνε το ληξιπρόθεσμο όλων των ομολόγων της σε ξένο νόμισμα, που τότε αντιστοιχούσαν περίπου στο 50% του δημόσιου χρέους της χώρας, επιφέροντας ένα «κούρεμα» της τάξης του 8%. Η αποδοχή αυτής της προσφοράς έγινε δεκτή από το 90%των ομολογιούχων.
Ωστόσο οι πολιτικές λιτότητας και περικοπών που συνόδευσαν την εθελοντική αναδιάρθρωση εκτίναξαν την απόλυτη φτώχεια του πληθυσμού από το 6% το 2003 στο 23,7% το 2004. Μέσα σ' έναν χρόνο τετραπλασιάστηκε ο πληθυσμός που βρέθηκε κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας. Ενώ το 2009 το ποσοστό βρέθηκε στο27,4% του πληθυσμού, με την Ουρουγουάη να αντιμετωπίζει ξανάκρίση χρέους και να βαδίζει ξανά προς νέα αναδιάρθρωση.
Η Ουρουγουάη, που παλιά ονομαζόταν και «Ελβετία της Λατινικής Αμερικής», μπόρεσε να το κάνει αυτό γιατί οι τράπεζές της στηρίζονταν ως επί το πλείστον σε καταθέσεις από το εξωτερικό. Το γεγονός αυτό, αλλά και το σχετικά μικρό ύψος του δημόσιου χρέους, που δεν ξεπερνούσε το 90% του ΑΕΠ της χώρας, από το οποίο το 50% περίπου ήταν εσωτερικό εκφρασμένο σε εθνικόνόμισμα, επέτρεψε την «επιτυχία» αυτής της εθελοντικής αναδιάρθρωσης σε σύντομο χρονικό διάστημα.
2. Τι γίνεται όμως με την εθελοντική αναδιάρθρωση στην περίπτωση μιας οικονομίας σε βαθιά ύφεση, με σκληρό νόμισμα και τεράστιοδημόσιο χρέος; Τέτοια περίπτωση ήταν της Αργεντινής το 2001. Υπό την καθοδήγηση του ΔΝΤ η Αργεντινή προσπάθησε το 2001 να επιμηκύνει τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων χρέους της τάξης των30 δισ. δολαρίων.
Με δεδομένη την άθλια κατάσταση της οικονομίας της και την αδυναμία στήριξης στο εθνικό της νόμισμα, το οποίο είχε κλειδωθείμε το δολάριο, οι όροι που προσφέρθηκαν στους κατόχους των ομολόγων, προκειμένου να είναι ελκυστικοί, έπρεπε να γίνουν πολύγενναιόδωροι.
Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η συνολική αξία εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους κατά 28%. Ενώ το μόνο αποτέλεσμα που είχε αυτή η επιχείρηση εθελοντικής αναδιάρθρωσης – εκτός από τις τεράστιες αμοιβές της τάξης των 300 εκατ. δολαρίων, που εισέπραξαν οι μεσολαβούσες επενδυτικές τράπεζες – ήταν η κυβέρνηση να βρεθεί με έναν ακόμη μεγαλύτερο όγκο χρέους.
Ως αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2001 η κυβέρνηση της Αργεντινής, αδυνατώντας να αναδιαρθρώσει το υπόλοιπο χρέος της, αναγκάστηκε να κηρύξει επίσημη πτώχευση, με όλες τις γνωστές επιπτώσεις.
Γιατί η υποτέλεια είναι «εθνικό πεπρωμένο»;
Η περίπτωση της Ελλάδας μοιάζει περισσότερο με την περίπτωση της Αργεντινής και καθόλου με την περίπτωση της Ουρουγουάης. Το ύψος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας είναι πολύ μεγαλύτερο ακόμη κι από της Αργεντινής, ενώ η οικονομία της βρίσκεται σε χειρότερα χάλια.
Το γεγονός επίσης ότι δεν διαθέτει δικό της νόμισμα, η βαθιά ύφεση στην οικονομία της και το άνοιγμα των τραπεζών, που διαρκώς διευρύνεται, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για εθελοντική αναδιάρθρωση τύπου Ουρουγουάης. Δεν υπάρχει κανένα εχέγγυο για μια γρήγορη και σχετικά ανώδυνη αναδιάρθρωση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση και η τρόικα δεν θα επιλέξουν μια τέτοια λύση. Γνωρίζουν όλοι ότι μια τέτοια λύση και αναπόφευκτηείναι με την πορεία που ακολουθεί η χώρα και απολύτωςκαταστροφική.
Είναι σίγουρο ότι οποιαδήποτε αναδιάρθρωση κι αν επιχειρηθεί εντός ευρωζώνης θα λειτουργήσει καταλυτικά στην επίσημη πτώχευση της Ελλάδας, δίνοντάς της τα καταστροφικά χαρακτηριστικά μιας πτώχευσης τύπου Αργεντινής το 2001. Αυτό επιδιώκουν όσοι μιλούν για «ευρωπαϊκή λύση», έστω κι αν δεν ξέρουν τι λένε.
Θανατηφόρες δεσμεύσεις
Αυτό που προέχει τώρα για την «Ευρώπη» είναι να εξασφαλίσει δεσμεύσεις για αποκρατικοποιήσεις και διακομματική συναίνεσηστην Ελλάδα για την εφαρμογή του μνημονίου. Αυτά έθεσε ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν ως προϋποθέσεις για την εκταμίευση της πέμπτης δόσης, αφήνοντας παράλληλα ανοικτό το ενδεχόμενο «αναδιάταξης» του ελληνικού χρέους.
Στις ανακοινώσεις του μετά το Εcofin την Τρίτη, ο Όλι Ρεν υπογράμμισε πως «είναι πράγματι κρίσιμο οι ελληνικές αρχές να ανακοινώσουν αποφασιστικά μέτρα για να διασφαλιστεί η πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης».
Όσον αφορά το ενδεχόμενο της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, ο επίτροπος ανέφερε πως «θα μπορούσε να εξεταστεί μία επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής σε εθελοντική βάση». Μαζί με αυτήν, σημείωσε ο Όλι Ρεν, θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το να ζητηθεί από τις τράπεζες και τους ιδιώτες επενδυτές ναδιατηρήσουν τις θέσεις που κατέχουν στα ελληνικά ομόλογα.
Όπως ήταν φυσικό, δήλωσε κάθετα αντίθετος σε μία ευρείααναδιάρθρωση (η οποία, εξήγησε, θα σήμαινε «κούρεμα» στα ομόλογα), τονίζοντας όμως πως «εάν η Ελλάδα καταβάλει όλες αυτές τις προσπάθειες, τότε θα πρέπει να κοιτάξουμε εάν είναι δυνατή μιαήπια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους». Ως ήπια, πρόσθεσε, νοείται η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής.
Ο επίτροπος Όλι Ρεν σημείωσε, κατά το Reuters, πως χρειάζεται συναίνεση όλων των κομμάτων στην Ελλάδα για να προχωρήσει η δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας:
Τι ωραίο είναι να ακούς αυτούς που αδίστακτα ποδοπατούν έθνη και λαούς να μιλούν για «εθνικό πεπρωμένο». Και αναρωτιέται κανείςγιατί είναι «εθνικό πεπρωμένο» να πειθαρχούν όλοι στη φωνή του Κυρίου και δεν είναι πρώτιστο «εθνικό πεπρωμένο» για έναν λαό να γίνει αφέντης στον τόπο του;
Όμως, προκειμένου να εισπράξουμε την «ευρωπαϊκή λύση», πρέπει να δεχτούμε μόνο το «εθνικό πεπρωμένο» της υποτέλειας. «Εθνική συνεννόηση» για το ξεπούλημα της χώρας, προκειμένου οι τράπεζες και οι αγορές να μη χάσουν τα λεφτά τους, με μόνο σίγουροαποτέλεσμα την πτώχευση.
Οι αρχιτέκτονες του αρχικού μνημονίου πίστευαν ότι, με την αποικιοκρατική Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης που επέβαλαν στην Ελλάδα τον Μάιο του 2010, εξασφάλιζαν ένα περιθώριο χρόνου έως τις αρχές του 2013, ώστε να θέσουν σε κίνηση τον μόνιμο μηχανισμό ελεγχόμενων χρεοκοπιών της ευρωζώνης.
Δεν τα κατάφεραν. Η κρίση χρέους, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της ευρωζώνης, είναι εκτός ελέγχου. Το κοινό νόμισμα, αντί να «θωρακίσει» τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης, έχει μετατρέψει ειδικά τις πιο ευάλωτες χώρες σε εύκολη λεία των κερδοσκόπων και των παιχνιδιών τους στις αγορές κεφαλαίου, όπου πρωταγωνιστούν οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες.
Ελεγχόμενες χρεοκοπίες
Στο διάστημα ενός χρόνου επιβολής του μνημονίου είδαμε την Ελλάδα να χάνει ουσιαστικά σχεδόν μια δεκαετία οικονομικής επέκτασης και να κερδίζει άλλα 42 δισ. ευρώ πρόσθετο δημόσιο χρέος. Οι πολιτικές της ελεγχόμενης χρεοκοπίας στοίχησαν στο μέσο νοικοκυριό στην Ελλάδα γύρω στα 20.000 ευρώ σε ετήσια βάση μέσα από τις μειώσεις εισοδημάτων, τις περικοπές, την εκτίναξη της ανεργίας και την καταβαράθρωση της αγοράς.
Τι κέρδισαν τα νοικοκυριά και η ελληνική οικονομία; Περισσότερα και μεγαλύτερα χρέη, καθώς και μια πρωτοφανή ύφεση.
Ταυτόχρονα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία τέθηκαν κι αυτές υπό καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Το σίγουρο είναι ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζααναγκάστηκε όχι μόνο να ανοίξει τις κάνουλες ρευστότητας προς τις τράπεζες, ιδίως των υπό χρεοκοπία χωρών, αλλά και να παρεμβαίνει στις αγορές για να αγοράζει κρατικά ομόλογα.
Το αποτέλεσμα είναι η ΕΚΤ να βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίαςκαι να αγωνιά για το τι θα συμβεί αν χρειαστεί να συνεχίσει αυτές τις παρεμβάσεις. Αυτή την αγωνία εκφράζει και η προσπάθειά της νααυξήσει το επιτόκιο χορηγήσεων προς τις τράπεζες.
Η κατάσταση αυτή ξαναφέρνει στην επιφάνεια τις έντονες συζητήσεις της δεκαετίας του '90, όταν πολλοί υποστήριζαν ότι η εγκατάλειψητων εθνικών νομισμάτων σήμαινε, εκτός όλων των άλλων, αδυναμίααντιμετώπισης μιας κρίσης χρέους.
Με το εθνικό νόμισμα, τη δική της κεντρική τράπεζα και το δικό της πιστωτικό σύστημα, μπορεί μια οικονομία να αποφύγει την πτώχευση όταν βρεθεί σε κατάσταση υπερχρέωσης. Αυτό έχει γίνει επανειλημμένα. Ακόμη και η Ελλάδα, αν το 1993 είχε το ευρώ, θα είχε αμετάκλητα πτωχεύσει, μια και το δημόσιο χρέος ήταν στο σημερινό επίπεδο επί του ΑΕΠ και η εξυπηρέτησή του επίσης.
Όμως το γεγονός ότι το 80% του δημόσιου χρέους και της εξυπηρέτησής του ήταν δραχμικό επέτρεψε στο ελληνικό κράτος νααποφύγει την πτώχευση.
Το ίδιο συμβαίνει και με την Ιαπωνία. Μπορεί το δημόσιο χρέος αυτής της χώρας να υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ της, αλλά το γεγονός ότι πάνω από το 90% είναι εσωτερικό δημόσιο χρέος σε εθνικό νόμισμα (γιεν) της επιτρέπει να το διαχειρίζεται χωρίς να κινδυνεύει από άμεση χρεοκοπία. Επιπλέον διαθέτει τεράστια εμπορικά πλεονάσματα, από τα οποία αντλεί την αναχρηματοδότηση του χρέους της.
Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι τράπεζες και άλλα ευαγή ιδρύματα της αγοράς χρηματοδοτούσαν τότε αδρά «μελέτες» που υποτίθεται ότι αποδείκνυαν το εντελώς παράλογο: ότι, στον βαθμό που κρατούνται τα κρατικά ελλείμματα χαμηλά και οι αγορές κεφαλαίου είναι ελεύθερες, δεν θα υπήρχε πρόβλημα υπερχρέωσης.
Μόνο που, όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει επαφή με την οικονομική πραγματικότητα, τα κρατικά ελλείμματα δεν είναι προϊόν ενός «σπάταλου κράτους» και λάθος χειρισμών, αλλά αναγκαία συνέπεια του χαρακτήρα της οικονομίας.
Δεν μπορεί σε μια οικονομία με διαρκώς αυξανόμενα εξωτερικά και εσωτερικά ελλείμματα, όπου η παραγωγή υποκαθίσταται απόπαρασιτικές υπηρεσίες, να έχεις ένα πλεονασματικό και παραγωγικό κράτος. Αυτό είναι εξ ορισμού αδύνατο.
Ακατάσχετος δανεισμός
Επίσης οι αγορές κεφαλαίου κάθε άλλο παρά ορθολογικά λειτουργούν. Κι αυτό γιατί κινούνται με βάση τα αγελαία ένστικτα του συσσωρευμένου διαθέσιμου κεφαλαίου, το οποίο αναζητά διαρκώς καλύτερες και πιο επικερδείς τοποθετήσεις. Όσοπερισσότερα κεφάλαια είναι διαθέσιμα για δανεισμό στις αγορές τόσο πιο αφόρητη γίνεται η πίεση σε κράτη και ιδιώτες να δανειστούν. Αυτό συνέβη όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Μάλιστα με το ευρώ άνοιξε για τις τράπεζες και τους επενδυτές κεφαλαίου μια τεράστια αγορά διαρκούς και ακατάσχετουδανεισμού, την οποία εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο. Γι' αυτό έχουμε οδηγηθεί στη σημερινή δεινή κατάσταση, κυρίως στην ευρωζώνη.
Η αντιπαράθεση αυτή έχει έρθει ξανά στην επικαιρότητα. Διεθνώς οι οικονομικοί αναλυτές έχουν χωριστεί ουσιαστικά σε δυο ομάδες. Από τη μια βρίσκονται όλοι εκείνοι που συνδέονται καταφανώς με ευρωπαϊκά τραπεζικά συμφέροντα και μηχανισμούς της Ε.Ε. ή απλώς είναι κολλημένοι, όπως κάθε θρησκόληπτος, με το ευρώ. Κι από την άλλη βρίσκονται όλοι οι άλλοι, ανεξάρτητα από πολιτική ή ιδεολογική τοποθέτηση.
● Οι μεν πρώτοι ισχυρίζονται ότι η έξοδος από το ευρώ σημαίνεικαταστροφή και σκαρφίζονται τα πιο ευφάνταστα σενάρια επί χάρτου για μια πιθανή λύση εντός της ευρωζώνης.
● Ενώ όλοι οι άλλοι λένε αυτό που η οικονομική πρακτική έχειαποδείξει εδώ και δυο αιώνες: μόνο η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε μια οικονομία που ταλανίζεται από κρίση χρέους να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της.
Φυσικά οι δεύτεροι θεωρούν πλέον αναπόφευκτο και ένα γερό «κούρεμα» του χρέους, που στην περίπτωση της Ελλάδας ηBarclay's Capital ανέβασε πρόσφατα τουλάχιστον στο 67%.
Η παγίδα του ευρώ
Η διαγραφή του χρέους και η επαναφορά του εθνικού νομίσματοςδεν είναι πανάκεια ούτε θα φέρει αυτόματα την έξοδο από την κρίση. Όμως είναι η μόνη δυνατή αφετηρία για να υπάρξει έστω μια πιθανότητα να αντιμετωπιστεί η κρίση. Ιδίως από τη σκοπιά της μεγάλης πλειονότητας του λαού αυτής της χώρας. Κάτι που είναιτελείως αδύνατον εντός ευρώ. Χώρες υπό χρεοκοπία σαν την Ελλάδα είναι αδύνατον να ξεφύγουν από την κρίση και την απειλή της πτώχευσης όσο παραμένουν στην ευρωζώνη.
Το μόνο στο οποίο μπορούν να ελπίζουν είναι σε παρατάσεις του αναπόφευκτου, όπως αυτήν που συζητούν αυτές τις ημέρες στις Βρυξέλλες. Με το αζημίωτο βέβαια. Διότι κάθε παράταση κοστίζειτρομακτικά στην κοινωνία, ενώ οδηγεί τη χώρα με μαθηματική βεβαιότητα στην ολοκληρωτική καταστροφή. Δεν υπάρχει περίπτωση διαφυγής με το ευρώ.
Η αντιπαράθεση δεν αφορά απλώς και μόνο τις πολιτικές διεξόδου. Δηλαδή ποιος θα επωμιστεί τα βάρη και τα κόστη της κρίσης, ώστε η χώρα να βγει από την κρίση. Η αντιπαράθεση αφορά το αν είναι σε θέση η χώρα να βγει από την κρίση ή όχι. Τουλάχιστον όσο αυτή παραμένει αιχμάλωτη της ευρωζώνης.
Το ερώτημα δεν είναι με ποιον τρόπο θα αντιμετωπιστεί η κρίση, αλλά αν είναι δυνατόν ποτέ να αντιμετωπιστεί μια κρίση – ακόμη κι από τη σκοπιά της αγοράς – χωρίς τα αναγκαία μακροοικονομικά εργαλεία: νόμισμα, δημοσιονομική και πιστωτική πολιτική. Δηλαδή χωρίς τα εργαλεία που έχουμε παραδώσει στην Ε.Ε. και την ΕΚΤ. Υπάρχει κάποιο ανάλογο ιστορικό παράδειγμα; Ούτε κατά διάνοια.
Σ' αυτό έχει επικεντρωθεί η διαμάχη και όχι στους ταξικούς ή πολιτικούς τρόπους αντιμετώπισης της κρίσης. Χωρίς τα αναγκαία εργαλεία είναι αδύνατον για μια χώρα σαν την Ελλάδα να βγει από την κρίση και να αντιμετωπίσει το χρέος, ό,τι κι αν κάνει. Το μόνο αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι η πτώχευση. Κι αυτή είναι μάλλον σίγουρο ότι θα έρθει πολύ πιο γρήγορα από ό,τι υπολογίζουν τα επιτελεία της ολιγαρχίας.
Αγριότητα η «εθελοντική αναδιάρθρωση»
Πολλά «παπαγαλάκια» προτείνουν εθελοντική αναδιάρθρωση. Εντόςφυσικά της ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση, που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της, ζητά εθελοντικά από τους κατόχους των ομολόγων της να συνεργαστούν στην αλλαγή των όρων πληρωμής τους. Αυτό στη θεωρία. Διότι στην πράξη μια εθελοντική αναδιάρθρωση ισοδυναμεί με άγριες καταστάσεις, όπου οι αγορές και οι κάτοχοι ομολόγων ανταγωνίζονται για το ποιος θα επιβάλει τους δικούς του όρους.
Υπάρχουν δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα εθελοντικής αναδιάρθρωσης. Και τα δυο από τη Λατινική Αμερική των αρχών της δεκαετίας του 2000. Το ένα θεωρείται «πετυχημένο» και το άλλο«αποτυχημένο». Με τα κριτήρια των αγορών.
1. Καταρχάς ως «πετυχημένο» θεωρείται το παράδειγμα της εθελοντικής αναδιάρθρωσης της Ουρουγουάης. Μέσα σε έναν μήνα (Μάιος 2003), υπό την άμεση εποπτεία του ΔΝΤ, η κυβέρνηση της Ουρουγουάης επιμήκυνε το ληξιπρόθεσμο όλων των ομολόγων της σε ξένο νόμισμα, που τότε αντιστοιχούσαν περίπου στο 50% του δημόσιου χρέους της χώρας, επιφέροντας ένα «κούρεμα» της τάξης του 8%. Η αποδοχή αυτής της προσφοράς έγινε δεκτή από το 90%των ομολογιούχων.
Ωστόσο οι πολιτικές λιτότητας και περικοπών που συνόδευσαν την εθελοντική αναδιάρθρωση εκτίναξαν την απόλυτη φτώχεια του πληθυσμού από το 6% το 2003 στο 23,7% το 2004. Μέσα σ' έναν χρόνο τετραπλασιάστηκε ο πληθυσμός που βρέθηκε κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας. Ενώ το 2009 το ποσοστό βρέθηκε στο27,4% του πληθυσμού, με την Ουρουγουάη να αντιμετωπίζει ξανάκρίση χρέους και να βαδίζει ξανά προς νέα αναδιάρθρωση.
Η Ουρουγουάη, που παλιά ονομαζόταν και «Ελβετία της Λατινικής Αμερικής», μπόρεσε να το κάνει αυτό γιατί οι τράπεζές της στηρίζονταν ως επί το πλείστον σε καταθέσεις από το εξωτερικό. Το γεγονός αυτό, αλλά και το σχετικά μικρό ύψος του δημόσιου χρέους, που δεν ξεπερνούσε το 90% του ΑΕΠ της χώρας, από το οποίο το 50% περίπου ήταν εσωτερικό εκφρασμένο σε εθνικόνόμισμα, επέτρεψε την «επιτυχία» αυτής της εθελοντικής αναδιάρθρωσης σε σύντομο χρονικό διάστημα.
2. Τι γίνεται όμως με την εθελοντική αναδιάρθρωση στην περίπτωση μιας οικονομίας σε βαθιά ύφεση, με σκληρό νόμισμα και τεράστιοδημόσιο χρέος; Τέτοια περίπτωση ήταν της Αργεντινής το 2001. Υπό την καθοδήγηση του ΔΝΤ η Αργεντινή προσπάθησε το 2001 να επιμηκύνει τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων χρέους της τάξης των30 δισ. δολαρίων.
Με δεδομένη την άθλια κατάσταση της οικονομίας της και την αδυναμία στήριξης στο εθνικό της νόμισμα, το οποίο είχε κλειδωθείμε το δολάριο, οι όροι που προσφέρθηκαν στους κατόχους των ομολόγων, προκειμένου να είναι ελκυστικοί, έπρεπε να γίνουν πολύγενναιόδωροι.
Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η συνολική αξία εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους κατά 28%. Ενώ το μόνο αποτέλεσμα που είχε αυτή η επιχείρηση εθελοντικής αναδιάρθρωσης – εκτός από τις τεράστιες αμοιβές της τάξης των 300 εκατ. δολαρίων, που εισέπραξαν οι μεσολαβούσες επενδυτικές τράπεζες – ήταν η κυβέρνηση να βρεθεί με έναν ακόμη μεγαλύτερο όγκο χρέους.
Ως αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2001 η κυβέρνηση της Αργεντινής, αδυνατώντας να αναδιαρθρώσει το υπόλοιπο χρέος της, αναγκάστηκε να κηρύξει επίσημη πτώχευση, με όλες τις γνωστές επιπτώσεις.
Γιατί η υποτέλεια είναι «εθνικό πεπρωμένο»;
Η περίπτωση της Ελλάδας μοιάζει περισσότερο με την περίπτωση της Αργεντινής και καθόλου με την περίπτωση της Ουρουγουάης. Το ύψος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας είναι πολύ μεγαλύτερο ακόμη κι από της Αργεντινής, ενώ η οικονομία της βρίσκεται σε χειρότερα χάλια.
Το γεγονός επίσης ότι δεν διαθέτει δικό της νόμισμα, η βαθιά ύφεση στην οικονομία της και το άνοιγμα των τραπεζών, που διαρκώς διευρύνεται, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για εθελοντική αναδιάρθρωση τύπου Ουρουγουάης. Δεν υπάρχει κανένα εχέγγυο για μια γρήγορη και σχετικά ανώδυνη αναδιάρθρωση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση και η τρόικα δεν θα επιλέξουν μια τέτοια λύση. Γνωρίζουν όλοι ότι μια τέτοια λύση και αναπόφευκτηείναι με την πορεία που ακολουθεί η χώρα και απολύτωςκαταστροφική.
Είναι σίγουρο ότι οποιαδήποτε αναδιάρθρωση κι αν επιχειρηθεί εντός ευρωζώνης θα λειτουργήσει καταλυτικά στην επίσημη πτώχευση της Ελλάδας, δίνοντάς της τα καταστροφικά χαρακτηριστικά μιας πτώχευσης τύπου Αργεντινής το 2001. Αυτό επιδιώκουν όσοι μιλούν για «ευρωπαϊκή λύση», έστω κι αν δεν ξέρουν τι λένε.
Θανατηφόρες δεσμεύσεις
Αυτό που προέχει τώρα για την «Ευρώπη» είναι να εξασφαλίσει δεσμεύσεις για αποκρατικοποιήσεις και διακομματική συναίνεσηστην Ελλάδα για την εφαρμογή του μνημονίου. Αυτά έθεσε ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν ως προϋποθέσεις για την εκταμίευση της πέμπτης δόσης, αφήνοντας παράλληλα ανοικτό το ενδεχόμενο «αναδιάταξης» του ελληνικού χρέους.
Στις ανακοινώσεις του μετά το Εcofin την Τρίτη, ο Όλι Ρεν υπογράμμισε πως «είναι πράγματι κρίσιμο οι ελληνικές αρχές να ανακοινώσουν αποφασιστικά μέτρα για να διασφαλιστεί η πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης».
Όσον αφορά το ενδεχόμενο της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, ο επίτροπος ανέφερε πως «θα μπορούσε να εξεταστεί μία επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής σε εθελοντική βάση». Μαζί με αυτήν, σημείωσε ο Όλι Ρεν, θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το να ζητηθεί από τις τράπεζες και τους ιδιώτες επενδυτές ναδιατηρήσουν τις θέσεις που κατέχουν στα ελληνικά ομόλογα.
Πιο ξεκάθαρος είχε εμφανιστεί νωρίτερα ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: «Η Ελλάδα πρέπειγρήγορα να ιδιωτικοποιήσει δημόσια περιουσία ύψους 50 δισ. ευρώ για να καταστήσει βιώσιμο το μεσοπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο χρέος της, γιατί επί του παρόντοςδεν είναι διατηρήσιμο» είπε σε σεμινάριο του Συμβουλίου της Λισσαβώνας.
Όπως ήταν φυσικό, δήλωσε κάθετα αντίθετος σε μία ευρείααναδιάρθρωση (η οποία, εξήγησε, θα σήμαινε «κούρεμα» στα ομόλογα), τονίζοντας όμως πως «εάν η Ελλάδα καταβάλει όλες αυτές τις προσπάθειες, τότε θα πρέπει να κοιτάξουμε εάν είναι δυνατή μιαήπια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους». Ως ήπια, πρόσθεσε, νοείται η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής.
Ο επίτροπος Όλι Ρεν σημείωσε, κατά το Reuters, πως χρειάζεται συναίνεση όλων των κομμάτων στην Ελλάδα για να προχωρήσει η δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας:
«Η συναίνεση των κομμάτων και η έγκριση του προγράμματος της Ε.Ε. και του ΔΝΤ, οι στόχοι και οι πολιτικές του, αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει περαιτέρω το ελληνικό πρόγραμμα... Δεν πρόκειται για πολιτικό παιχνίδι, αλλά για εθνικό πεπρωμένο και για ένα ζήτημα θεμελιώδους εθνικής υπευθυνότητας όλων των πολιτικών δυνάμεων» ανέφερε χαρακτηριστικά ο επίτροπος.
Τι ωραίο είναι να ακούς αυτούς που αδίστακτα ποδοπατούν έθνη και λαούς να μιλούν για «εθνικό πεπρωμένο». Και αναρωτιέται κανείςγιατί είναι «εθνικό πεπρωμένο» να πειθαρχούν όλοι στη φωνή του Κυρίου και δεν είναι πρώτιστο «εθνικό πεπρωμένο» για έναν λαό να γίνει αφέντης στον τόπο του;
Όμως, προκειμένου να εισπράξουμε την «ευρωπαϊκή λύση», πρέπει να δεχτούμε μόνο το «εθνικό πεπρωμένο» της υποτέλειας. «Εθνική συνεννόηση» για το ξεπούλημα της χώρας, προκειμένου οι τράπεζες και οι αγορές να μη χάσουν τα λεφτά τους, με μόνο σίγουροαποτέλεσμα την πτώχευση.
Πιστεύω ότι η χώρα έχει ήδη ξεπουληθεί. Απλώς μας το λένε σιγά-σιγά αφού μας έχουν φέρει σε κατάσταση απελπισίας για να είναι ευκολότερο να το καταπιούμε. Η κ. Μπενάκη όταν ήταν πρόεδρος στη βουλή μίλησε για αλλαγή συνόρων. Τι εννοούσε?
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τον κάθε έλληνα από τα 350 δις χρέος του αναλογεί 35,000 ευρώ. Για πολλές οικογένειες αυτό σημαίνει όλη τους την περιουσία. Αλλά ο 1ος αναγκαίος στόχος του πολιτικού είναι να κυβερνά. Θα μας λύσουν το πρόβλημα με ξεπούλημα εδαφικών περιοχών, και δημόσιας περιουσίας. Για να το δεχθούμε μας πολεμούν γλώσσα θρησκεία και ιστορία, και οικονομική εξασθένηση για να μην έχομε αντίρρηση.
Να γυρίσουμε στην δραχμή δεν είναι δυνατόν, δεν μας αφήνουν οι Ευρωπαίοι, οι πολιτικοί δεν το θέλουν γιατί θα χάσουν οι ίδιοι. Δυστυχώς είναι αργά. Οι Ευρώπη και οι κυβερνώντες τον κόσμο έχουν πια καταλάβει ότι η χώρα μας με τα σύνορα ως έχουν δεν είναι εφικτή οικονομικά. Αλλαγή συνόρων για οικονομικούς λόγους είναι η νέα φάση που θα έλθει στην Ελλάδα. Ο κόσμος δεν αντιστέκεται γιατί δεν έχει ‘εθνικά πιστεύω’ πλέον, και το μόνο που τον απασχολεί είναι η επιβίωση. Σκλάβοι ήμασταν στους Τούρκους, σκλάβοι και τώρα στους δανειστές μας, Ο κόσμος δεν βλέπει λύση, αλλά υπομένει εφόσον τα βγάζει ακόμα πέρα.
Έπρεπε να είχε γυρίσει στην δραχμή ΠΡΙΝ υπογράψουν το μνημόνιο. Τώρα δεν το θέλει κανένας πολιτικός ούτε οι χρηματοδότες τους και ο κόσμος δεν ξέρει τι του σερβίρουν οι επιτήδειοι ξεπουλημένοι. Σιγά-σιγά αντιλαμβάνεται ότι οι πολιτικοί είναι απλοί ‘κοτζαμπάσηδες ‘ των δανειστών μας.
Αγαπητέ Mr. Tony
ΑπάντησηΔιαγραφήΣου προτείνω να διαβάσεις το μικρό αυτό κείμενο: Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ 1843 του Νίκου Μπελογιάννη στη διεύθυνση http://iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1010:-1833-&catid=55:an-oikonomia&Itemid=283 ή όπου αλλού το βρεις (προσπέρασε την εισαγωγή αν δε σε εκφράζει και διάβασε το κείμενο αυτό καθεαυτό).
Καταλαβαίνω τον σπαραγμό σου αν και δεν τον συμμερίζομαι. Αυτή τη στιγμή οι λιπόψυχοι γίνεστε τροχοπέδη σ' αυτό που πρέπει να γίνει. Τόσα χρόνια το κάνετε. Φτάνει πια. Δεν είναι έτσι ο λαός μας, κλαψιάρης και τρομαγμένος. Προδομένος είναι και σε σύγχυση. Θα συνέλθει οπωσδήποτε και πολύ πιο γρήγορα απ' ότι νομίζεις.
Μπράβο κ. Καζάκη, σας παρακαλώ δώστε μια εικόνα για το όραμά σας για την νέα Ελλάδα που έρχεται.
Το μέλλον δε θα ρθεί
από μονάχο του έτσι νέτο-σκέτο
αν δεν πάρουμε μέτρα κι εμείς
από τα βράγχια κομσομόλε άρπαξέ το
απ' την ουρά του πιονιέροι κι εσείς
Η επιθυμία γεννάει το δρόμο της όπου θέλει να περπατήσει. Φεύγει!
Κι ένας λαός από χέρια προς εκείνη ανάβει θαυμασμού παρανάλωμα!
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, αλλά και σοφία. Προσωπικά δεν νομίζω ότι το ευρώ μας βοήθησε, ένα ποσοστό Ελλήνων ναι, αλλά όχι το κράτος και του πολλούς. Αργήσαμε να σκεπτώμαστε έξοδο απο το Ευρώ. Δυστυχώς δεν πρόκειται να γίνει με τους 300 της Βουλής. Άρα δεν έφτασε ο κόμπος στο χτένι. ... Θα δούμε.....
ΑπάντησηΔιαγραφή@pontix
ΑπάντησηΔιαγραφήΕξαιρετικό το κείμενο του Μπελογιάννη.
Μακάρι να συμμεριζόμουν κι εγώ την αισιοδοξία σου για το ξύπνημα αυτού του δύσμοιρου λαού αλλά δυστυχώς δεν μπορώ. Όταν βλέπω γύρω μου μορφωμένους νέους ανθρώπους, συνήθως άνεργους και χωρίς σοβαρές ελπίδες επαγγελματικής αποκατάστασης, να αναμασούν την αισχρή προπαγάνδα των ΜΜΕ περί άτολμου κράτους που δεν θέλει να πάρει τα σκληρά μέτρα που απαιτούνται για να βγάλει την χώρα από την κρίση, απελπίζομαι. Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά δεν μας βλέπω να ξυπνάμε γρήγορα...
Αντίγραφο της δανειακής σύμβασης.....
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.skouzekaifilonos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=251:-qq&catid=55:2010-04-28-12-55-47&Itemid=55
Ο Κασιμάτης διευκρινίζει.....
ΑπάντησηΔιαγραφήhttp://www.youtube.com/watch?v=sr6ahlNJvaw&feature=related
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαμιά φορά θέλει να λύνονται με το σπαθί οι γόρδιοι δεσμοί.
Η σοφία είναι άπιαστη και ότι σχέδιο και να καταστρώσουμε πάλι θα κάνουμε και λάθη.
Πάντα πάντα θα είναι αργά.
Όμως ο Λαός στη χώρα μας έκανε πάντα το χρέος του. Η τιμή, η ανδρεία, η αξιοπρέπεια, η περηφάνια, η υστεροφημία, η δικαιοσύνη, η ελπίδα είναι όλες κορίτσια και τα κορίτσια ετούτος ο λαός τα λάτρεψε πάντα.
Είπες ότι είναι μορφωμένοι. Λάθος. Απλά έχουν κάποιο πτυχίο. Δεν ξέρουν τίποτα. Είναι βαθιά ανιστόρητοι, δεν μπορούν να δουν πίσω από την επιφάνεια και δεν ξέρουν να ερευνούν.
Αλλά δε φταίνε αυτοί.
Από την κούνια τους τους το μαθαίνουν. Στο σχολείο καλό βαθμό έπαιρνε αυτός με την μεγαλύτερη γλώσσα ή την πιο μεγάλη τσέπη του μπαμπά. Οι πιο ξύπνιοι την έκαναν για αλλού - κοπανατζίδες. Οι ποιο ευαίσθητοι πήραν μαύρους δρόμους.
Ελάχιστες φωτεινές και πάντα φτωχές -από χρήμα- εξαιρέσεις.
Πρέπει να ενημερωθούν όλοι για το τι παίζει. Πρέπει να τους ξαναδώσουμε την Πολιτική. Όχι την ξεφτίλα των κατευθυνόμενων ΜΜΕ. Την ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Χρειάζεται ενημέρωση ο λαός μας και πρέπει να την κάνουμε όσοι μπορούμε όσο μπορούμε και όσο δεν μπορούμε. Κανένας δεν είναι βλάκας. Πρέπει να μάθουν για να μπορέσουν να κρίνουν, να καταλάβουν και να βαδίσουν το δύσκολο δρόμο πους μας απέμεινε.
Με απλά λόγια, με παραδείγματα.
Γι αυτό παρακαλώ τον Δημήτρη τον Καζάκη -όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί έχει το χάρισμα της απλοποίησης- για άλλη μια φορά να μας δώσει μια εικόνα του αύριο. Θέλουμε όραμα και να ειπωθεί με τέτοια λόγια που να ξεπεράσει τους κομματισμούς αλλά και τα ιδεολογικά κολλήματα.
Έτσι η αλλιώς εδώ που φτάσαμε κανένας δεν θα μείνει αλώβητος.
Τουλάχιστον να μη καταγραφούμε σαν τα σκουπίδια της ιστορία.
Κύριε Καζάκη καλημέρα και καλή εβδομάδα. Όσο θα γράφετε, τόσο θα διαβάζουμε. Και περισσότεροι άνθρωποι, μέρα με την ημέρα, αηδιασμένοι με τις καταστάσεις που μαθαίνουν και δυστυχώς βιώνουν, θα αγανακτούν. Κάποιοι, λίγοι, χωρίς κόμματα και διακρίσεις, ξεκινήσαμε μία καθ'όλα ειρηνική και επί της ουσίας αναγκαία διαμαρτυρία απέναντι από το κτίριο που στεγάζει την ντροπή, την διαπλοκή και την βρωμιά της χώρας μας, ζητώντας πολύ απλά πράγματα. Ζητάμε δημοκρατία, γιατί στα ΕΛΕΥΘΕΡΑ κράτη, οι ΠΟΛΙΤΕΣ αποφασίζουν για το ΜΕΛΛΟΝ τους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα ήταν τιμή, τουλάχιστον για μένα, να σας δω μαζί μας κάποια στιγμή.
Κοντεύω 40, και θα παλέψω για το μέλλον των δύο παιδιών μου.
Κάλλιο αργά, παρά ποτέ.
Σας ευχαριστώ, καλή δύναμη.
Κύριε Καζάκη, θέτω υπ' όψη σας και τα εξής για τον τωρινό διευθυντή της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ανδρέα Γεωργίου (ανθρώπου-κλειδί στο ΔΝΤ κάποιες... δεκαετίες)
ΑπάντησηΔιαγραφή(1) ομιλία του Ανδρέα Γεωργίου, στο περιβόητο "Συνέδριο Οικονομολόγων στην Αθήνα" [pdf] (Δεκέμβρη 2010), ένα συνέδριο... ξεφτιλισμένο κι από την κριτική φιλικών μας blog. ΠΡΩΤΕΥΩΝ στόχος του Γεωργίου είναι η "Στατιστική σαν ακρογωνιαίος λίθο στήριξης του Ευρώ!" (ΑΥΤΟ τον μάρανε, κυρίως) δηλαδή... όχι πια "πρώτα ο θεός", αλλά "πρώτα το Ευρώ":
Economist conference in Athens, Greece, 9/12/2010: "Keeping the euro alive and Greece’s economic recovery", Speech of the President of the Hellenic Statistical Authority, Andreas Georgiou with subject "Statistics as a pillar of a stronger Euro zone"
(2) Ο σημαντικός ρόλος του Γεωργίου σε πάρα πολλές αποστολές του ΔΝΤ σε διάφορες χώρες πρέπει να ληφθεί υπ' όψη. Περιλαμβάνει ΚΑΙ την "αμαρτωλή περίπτωση" της Αργεντινής με τα μέτρα "βοήθειας" που οδήγησαν στην κατάρρευσή της. Αργότερα, ο ίδιος έπαιξε ρόλο και στα "μέτρα θεραπείας" για την κρίση του 2007, π.χ. γράφοντας αυτό εδώ: IMF Working Paper: Excessive Lending, Leverage, and RiskTaking in the Presence of Bailout Expectations, by Andreas V. Georgiou, Oct. 2009 [pdf].
Σημείωση: Πρώτα διορίστηκε ο Γεωργίου, και… μετά εξαπολύθηκε το πακέτο άγριων μέτρων του φθινοπώρου 2010, στην Ελλάδα.
Τέλος πήρε κάπου το μάτι μου ότι η Μέρκελ ναι μεν ΣΥΖΗΤΑΕΙ για αναδιάρθρωση, πλην όμως ΜΕΤΑ την παράδοση των πόρων της χώρας μας άνευ ορίων και άνευ όρων. Εκτιμώ πως διακατέχεται από... σουρεαλισμό! :-) (επιβεβαιώνοντας πλήρως και όσα λέτε ΕΔΩ).
Κύριε Καζάκη και λοιποί φίλοι, καλησπέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε όλο το σεβασμό και όχι κακοπροαίρετα, αφού στην συνέντευξή σας στον τηλεοπτικό σταθμό ΚΡΗΤΗ TV είπατε πως: "την τελευταία δεκαετία δανειστήκαμε συνολικά 490 δις (προ Μνημονίου). Από αυτά 450 δις πήγαν στην εξυπηρέτηση του χρέους. Δόσεις προηγούμενων δανείων. Από τα υπόλοιπα 40 δις, 20 δις πήγαν στα ελλείματα. Δηλαδή από τα 490 δις, πραγματικά χρειαζόμασταν 20 δις. Για τα υπόλοιπα 20 δις δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία τι απόγιναν."
Γιατί δεν πάτε σε κάποιον εισαγγελέα;
Εσείς μπορείτε να το υποστηρίξετε. Οποιονδήποτε άλλο πολίτη θα τον πετάξουν έξω.
[...]
Δούλευε για να στουμπώσει
όλ' η Χώρα κι' οι καμπόσοι.
Μη ρωτάς το πώς και τί,
να ζητάς την αρετή!
-Δε βαστάω! Θα πέσω κάπου!
-Ντράπου! Τις προγόνοι ντράπου!
-Αντραλίζομαι!... Πεινώ!...
-Σούτ! θα φας στον ουρανό!
[...]
Aν το δίκιο θες, καλέ μου,
με το δίκιο του πολέμου
θα το βρης. Οπου ποθεί
λευτεριά, παίρνει σπαθί.
Ευχαριστώ, καλό βράδυ.
Καλησπερα σε ολους.Αν χερει καποιος να μου απαντησει σε κατι.Κατα ποσο στεκει οτι αν δε παρουμε τη 5η δοση θα προχωρησουμε σε σταση πληρωμων του δημοσιου,εφ οσον οπως εχει πει και ο κυριος καζακης σε συνεντευξεις του,οι δοσεις πανε πανε για αποληρωμη προηγουμενων δανειων και τοκων και οχι σε μισθους και συνταξεις
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο μόνο που σκέφτομαι ειναι.. καλύτερα πεινασμενοι και αξιοπρεπεις, παρά ζητιάνοι και ξεφτίλες. Εστω και τώρα.. να πετάξουμε από πάνω μας τους φαταούλες και τ' αρπακτικά, να διαγραψουμε το "επαχθες χρεος" και να ζήσουμε με τα δικά μας έσοδα, στα μέτρα μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήjohny, νομιζω πως οταν λεμε "σταση πληρωμών" αναφερομαστε στις πληρωμες των δοσεων και οχι στα τρεχοντα εξοδα του κρατους. Ας βοηθησει καποιος, αν δεν ειναι ετσι...
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο πρόβλημα δεν είναι αν θα πληρωθούν οι συντάξεις ή τα χρωστούμενα του κρατικού μηχανισμού. Αυτό βέβαια λένε οι οικονομικοί τρομοκράτες για να μας φοβίσουν. Όπως έχει πει επανειλημμένα ο κ. Καζάκης -και όχι μόνο αυτός- το πραγματικό έλλειμμα είναι γύρω στο 3%. Δηλαδή αν σταματήσουμε να πληρώνουμε τα τρέχοντα δάνεια και δεν ξαναδανειστούμε θα μας λείπει το 3% του προϋπολογισμού το οποίο θα πρέπει με κάποιο τρόπο να καλύψουμε. Τούτο όμως είναι ένα πραγματικό και με αρκετούς τρόπους διαχειρίσιμο πρόβλημα και στη χειρότερη λύνεται όπως σε κάθε νοικοκυριό: Δουλεύεις λίγο παραπάνω και κάνεις οικονομία λίγο περισσότερο χωρίς να ξεπουλήσεις ότι έχεις και δεν έχεις για να τη βγάλεις ένα χρόνο. Βέβαια στην περίπτωση της χώρας εκείνο που είναι απαραίτητο είναι η ανακατανομή του υπάρχοντος πλούτου, μεταφορά πόρων δηλαδή προς τους οικονομικά ασθενέστερους και τρόποι υπάρχουν πολλοί. Να πληρώσουν αυτοί που έχουν όχι οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι της πείνας. Όχι μόνο για τό καταφανές της αδικίας αλλά και γιατί δεν επιβιώνουν οι κοινωνίες αλλιώς. Βέβαια με μάγια δε γίνεται τίποτα όπως πάντα θέλει δουλειά πολλή, αγώνες αλλά και ισότητα, δικαιοσύνη, δημοκρατία, αυτοσυγκράτηση, προσοχή, γνώσεις, επιμέλεια, εμπιστοσύνη κ.λπ., κ.λπ. Η ενημέρωση πάντως είναι το κλειδί.
ΑπάντησηΔιαγραφή"Καλησπερα σε ολους.Αν χερει καποιος να μου απαντησει σε κατι.Κατα ποσο στεκει οτι αν δε παρουμε τη 5η δοση θα προχωρησουμε σε σταση πληρωμων του δημοσιου,εφ οσον οπως εχει πει και ο κυριος καζακης σε συνεντευξεις του,οι δοσεις πανε πανε για αποληρωμη προηγουμενων δανειων και τοκων και οχι σε μισθους και συνταξεις"
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτάση πληρωμών δημοσίου κάνει μια κυβέρνηση μόνο αν το θέλει η ίδια.
http://www.veriorama.com/show_article.php?category=all&order=date&order_type=desc&group=0&id=168