Έρχεται ένα νέο παγκόσμιο κραχ

Οι παγκόσμιες αγορές φλερτάρουν με ένα νέο κραχ. Την τελευταία εβδομάδα πάνω από 5 τρις δολάρια "χάθηκαν" από τις κεφαλαιοποιήσεις των χρηματιστηρίων παγκόσμια. Κυρίως από τα μεγάλα χρηματιστήρια της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Η κατάσταση συνολικά των χρηματαγορών μπορεί εύκολα να συγκριθεί με την εβδομάδα πριν την κατάρρευση της Lehman Brothers στις ΗΠΑ και το κραχ του Οκτωβρίου 2008 που ακολούθησε.

Οι ευρωπαϊκές μετοχές υποχώρησαν στο χαμηλότερο σημείο της φετινής χρονιάς την Πέμπτη, με το δείκτη αναφοράς να καταγράφει τη μεγαλύτερη πτώση του σε 11 χρόνια, καθώς η ανησυχία αυξήθηκε ότι η οικονομική κρίση επιστρέφει στις λεγόμενες περιφερειακές χώρες της περιοχής. Αυτό που φαίνεται να πυροδότησε την πτώση είναι ένα γενικό ξεπούλημα τίτλων, το οποίο συνδέθηκε κυρίως με την ανακοίνωση της Fed, δηλαδή της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ ότι σταματά το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, που στην γλώσσα των αγορών αποκαλείται "ποσοτική χαλάρωση" και αναζητά τρόπος ανόδου των διατραπεζικών επιτοκίων της από το επίπεδο σχεδόν του μηδενός που είναι σήμερα.

Τεράστια ποσά δαπανήθηκαν

Η άνοδος των χρηματιστικών αγορών από το 2009 μέχρι σήμερα, οι οποίες υπερτριπλασιάστηκαν σε μέγεθος, βασίστηκε όχι στην άνοδο της πραγματικής οικονομίας, αλλά στην "ποσοτική χαλάρωση" και τις χρηματοδοτικές ενισχύσεις των κεντρικών τραπεζών. Τα τεράστια ποσά που δαπανήθηκαν για να στηριχθούν οι χρηματαγορές και να διασωθούν οι μεγάλες "συστημικές" τράπεζες μετατράπηκαν όχι σε επενδύσεις, δουλειές και εισόδημα για τους εργαζόμενους, αλλά σε τζόγο, σε κερδοσκοπική αγυρτεία με τίτλους και χρεόγραφα.

Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει υπάρξει οικονομική ανάκαμψη. Δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση, δημιουργημένη κυρίως από την τρομακτική διόγκωση των χρηματαγορών. Η πραγματική οικονομία εξακολουθεί να είναι αδύναμη και παραμένει σε ύφεση, παρά τις τεράστιες ποσότητες χρήματος που έχουν διοχετευθεί από τις κεντρικές τράπεζες και τα κράτη. Έτσι από το 2009 μέχρι σήμερα είχαμε μια ανεμική πλασματική άνοδο του ΑΕΠ όλα αυτά τα χρόνια με βάση την εκτύπωση όλο και περισσότερου χρήματος και μια τεράστια αύξηση στον κόσμο του χρέους.

Χρεωμένες χώρες παγκοσμίως

Το χρέος των ΗΠΑ έχει διπλασιαστεί από το 9 τρις δολάρια την εποχή του κραχ το 2008, σε 18 τρις δολάρια σήμερα. Η Fed έχει επίσης εκτυπώσει επιπλέον 13 τρις δολάρια. Τα ίδια είναι σε όλο τον κόσμο. Το χρέος στην Κίνα και την Ιαπωνία εκρήγνυται. Το χρέος συνεχίζει να αυξάνεται στην Ευρώπη επίσης. Οι αναδυόμενες αγορές έχουν επίσης δει μια τεράστια αύξηση των χρεών. Έτσι, με σχεδόν χωρίς πληθωρισμό σε όλο τον κόσμο, αυτά τα χρέη δεν μπορούν ποτέ να αποπληρωθούν. Στην ΕΕ σήμερα, 8 χώρες έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά αποπληθωρισμού και 21 από τις 29 χώρες της ΕΕ βρίσκονται κάτω από το 1% ο ετήσιος πληθωρισμός.

Ο ιδιαίτερα χαμηλός τιμάριθμος και ο αποπληθωρισμός κάνουν το χρέος πιο ακριβό στην εξυπηρέτησή του και εξασφαλίζουν ότι είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν τα υφιστάμενα χρέη. Την ίδια ώρα ακόμη η οικονομική άνοδος της Γερμανίας έχει αποκτήσει πια αρνητικό πρόσημο. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ευρώπη είναι η τρομακτική διόγκωση του τραπεζικού συστήματος. Μπορεί να επιβιώσει μόνο με τη βοήθεια των μαζικών QE (ποσοτική χαλάρωση), δηλαδή χρηματοδοτήσεων από τα κράτη και την ΕΚΤ. Όμως το QE δεν είναι λύση, αλλά μόνο μια αναβολή από την αναπόφευκτη κατάρρευση. Υπολογίζεται ότι τα υπερβολικά μεγάλα μεγέθη των τραπεζών στον κόσμο χρειάζονται περίπου 900 δις δολάρια για να στηρίξουν τους ισολογισμούς τους, αν θέλουν να τηρήσουν τους κανόνες της Βασιλείας III. Τα κεφάλαια αυτά αναγκαστικά θα μετατραπούν σε χρέος για τις οικονομίες και τα κράτη, που θα κληθούν να τα καταβάλουν στις τράπεζες διαμέσου πρωτίστως των κεντρικών τραπεζών.

Καθώς τα χρηματιστήρια πέφτουν, οι κυβερνήσεις προσπαθούν απεγνωσμένα να παρέμβουν στην αγορά των μετοχών. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι σήμερα ο μεγαλύτερος κάτοχος ιαπωνικών μετοχών. Την ίδια ώρα αγοράζει σχεδόν όλα τα ομόλογα που η ίδια εκδίδει. Κι όλα αυτά προκειμένου να αναχαιτήσει τις κατρακύλα του ιαπωνικού χρηματιστηρίου. Η ιαπωνική οικονομία έτσι όπως πάει θα καταρρεύσει μέσα σε έναν ωκεανό χρέους.

Κατάρρευση προ των πυλών

Στις ΗΠΑ ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες είδαμε ξανά να δραστηριοποιείται η "Ομάδα Εργασίας για τις Χρηματιστικές Αγορές" του προέδρου των ΗΠΑ, που έχει σαν στόχο την ενερητική παρέμβαση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στις αγορές ομολόγων και μετοχών προκειμένου να αποφευχθεί μια κατάρρευση των αγορών. Η ομάδα αυτή έχει συσταθεί από την εποχή του Ρήγκαν για να παρεμβαίνει με κάθε τρόπο ώστε να αποφεύγεται ένα πιθανό κραχ. Η ομάδα αυτή έδρασε ευρύτατα και την περίοδο πριν το κραχ του 2008 με άμεσες παρεμβάσεις στις χρηματιστικές αγορές, αλλά τελικά χωρίς αποτέλεσμα.

Αυτό επαναλήφθηκε με μια σειρά αφανείς ενέργειες χειραγώγησης τις περασμένες ημέρες με ξαφνικές εισροή κεφαλαίων και αναπάνταχες αγορές μετοχών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ιδίως την Τετάρτη και την Πέμπτη προκειμένου να ανακοπεί η πτώση. Για τους παρεικούντες την Ιερουσαλήμ είναι σίγουρο ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρενέβη ενεργά ακόμη και με απευθείας αγορές μετοχών.

Ακολούθησαν επίσημες δηλώσεις από την Fed ότι το πρόγραμμα αγοράς των προβληματικών τίτλων στο πλαίσιο της "ποσοτικής χαλάρωσης", δεν θα σταματήσει. Την ίδια ώρα οι μεγάλοι χρηματιστές με εγγύηση το πορτοφόλι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αλλά και των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, βάλθηκαν να καθυσυχάσουν τους πάντες ότι η πτώση αυτή δεν είναι η απαρχή μιας κατάρρευσης, αλλά νέων επενδυτικών ευκαιριών. Αυτό ανέκοψε προσωρινά την κάθετη πτώση στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, αλλά η κατάρρευση παραμένει προ των πυλών.

Σε κάθε κραχ τα ίδια και τα ίδια

Οι κινήσεις αυτές μοιάζουν υπερβολικά με αντίστοιχες κινήσεις καθησυχασμού που είχαμε λίγο πριν συμβούν μεγάλες καταρρεύσεις. Το 1929 ο JP Morgan προκειμένου να στηρίξει την χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ με τυμπανοκρουσίες ανακοίνωνε μαζικές τοποθετήσεις σε μετοχές προκειμένου να αλλάξει το κλίμα και να σταματήσει η κάθετη πτώση που μόλις άρχιζε. Η κίνηση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα την αναχαίτιση της πτώσης της χρηματιστικής αγοράς της Νέας Υόρκης για μερικές ημέρες, αλλά κατόπιν ήρθε η πανωλεθρία με την μεγαλειώδη κατάρρευση που έμεινε στην ιστορία.

Κάτι ανάλογο συνέβη και πριν οδηγηθούμε στο κραχ του 2008. Τον Μάιο του 2008, η Wall Street Journal έγραψε ότι ο Πόλσον, πρώην ηγετικό στέλεχος της Goldman Sachs και τότε υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης Μπους, είπε οι χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ ανακάμπτουν από την πιστωτική κρίση που πολλοί οικονομολόγοι πίστευαν ότι είχε ωθήσει τη χώρα στο χείλος της ύφεσης. "Πιστεύω ότι το χειρότερο είναι πιθανό να είναι πίσω μας," δήλωσε ο Πόλσον στην εφημερίδα. Στις 20 Ιουλίου του 2008, μετά την αποτυχία της Indymac Bank, ο Πόλσον πάλι καθησύχασε το κοινό λέγοντας, «είναι ένα ασφαλές τραπεζικό σύστημα, ένα υγιές τραπεζικό σύστημα. Οι ρυθμιστές μας είναι από πάνω του. Αυτή είναι μια πολύ διαχειρίσιμη κατάσταση». Το ίδιο επαναλάμβανε και μόλις μια εβδομάδα πριν την κατάρρευση των αγορών, που διαδήλωνε ότι είχε αποτραπεί με την ενεργοποίηση όλων των μηχανισμών παρέμβασης και έκτακτης χρηματοδότησης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Το ίδιο βλέπουμε να επαναλαμβάνεται κι αυτή την φορά. Οποιαδήποτε τεχνητή παρέμβαση από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες δεν πρόκειται να πετύχει. Στην καλύτερη περίπτωση θα έχει προσωρινά αποτελέσματα. Έτσι, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, θα δούμε μεγάλες πτώσεις στις τιμές των μετοχών. Και σε κάποιο σημείο, όταν η χρηματιστηριακή αγορά θα έχει μειωθεί σημαντικά, οι κεντρικές τράπεζες θα φέρουν ένα νέο πρόγραμμα "ποσοτικής χαλάρωσης" με νέες ανακεφαλαιοποιήσεις των μεγάλων τραπεζών και αγορές προβληματικών τίτλων. Αυτό ίσως να δώσει μια ανάσα στις αγορές των μετοχών και των ομολόγων. Κι έτσι ο φαύλος κύκλος της πιο απόλυτης και ασύδοτης κερδοσκοπίας θα ξαναρχίσει.

Φτώχεια και ανεργία παντού

Βέβαια, τα χρέη θα γνωρίσουν νέα εκρηκτική αύξηση. Οι χρεοκοπίες ασφαλιστικών ταμείων, δημόσιων νοσοκομείων και κοινωνικών υποδομών θα γενικευτούν. Το ξεπούλημα δημόσιων αγαθών και εδαφικής επικράτειας θα επιταγχυνθεί. Ο βασικός μισθός και το λαικό εισόδημα θα ισοπεδωθεί ακόμη περισσότερο. Η ανεργία θα συνεχίζει να καλπάζει και η απασχόληση θα βυθιστεί σε ακόμη μεγαλύτερη κρίση. Η φτώχεια, η εξαθλίωση και η ανέχεια θα αγκαλιάσει την πλειοψηφία του πληθυσμού. Κράτη και χώρες θα διαλυθούν ολοκληρωτικά, ενώ ολόκληρη η ανθρωπότητα θα βυθιστεί στην πιο εκτεταμένη και πιο βάρβαρη περίοδο ολοκληρωτικού πολέμου.

Κι όλα αυτά γιατί οι τεράστιες περιουσίες σήμερα αποτιμώνται σε χρηματιστικές αξίες και η άνοδός τους εξαρτάται πρωτίστως από τον όγκο των χρηματαγορών. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Gedit Suisse για τον παγκόσμιο ιδιωτικό πλούτο (Global Wealth Report, 2014) το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού (35 εκατ.) διαθέτει 115,9 τρις δολάρια κινητό και ακίνητο πλούτο από ένα σύνολο παγκόσμια 263,2 τρις δολάρια. Θυμίζουμε απλά ότι ο πλανήτης ολόκληρος παράγει ετήσιο ΑΕΠ της τάξης των 76 τρις δολαρίων. Έτσι το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού διαθέτει το 44% του παγκόσμιου ιδιωτικού πλούτου, που από μόνο είναι σχεδόν διπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ενώ τα 3,3 δισεκατομύρια άνθρωποι, ήτοι το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού, διαθέτει το 2014 συνολικά 7,6 τρις δολάρια, δηλαδή μόλις το 3% του παγκόσμιου ιδιωτικού πλούτου.

Η αύξηση αυτού του πλούτου δεν εξαρτάται πλέον από την άνοδο της παραγωγής και των επενδύσεων σ' αυτήν, αλλά πρωτίστως και κυρίως από την άνοδο των χρηματαγορών. Όσο η παγκόσμια οικονομία θα υπηρετεί αυτή την τρομακτική πόλωση πλούτου και φτώχειας, όσο τα κράτη και οι κυβερνήσεις θα είναι οι παραδουλεύτρες των αγορών, των μεγάλων τραπεζών και των μεγάλων περιουσιών, είναι σίγουρο ότι η ύφεση θα ακολουθεί ένα φαύλο κύκλο ύφεσης, ο οποίος θα διακόπτεται από μνημειώδεις καταρρεύσεις και κραχ.

Πρωτοπόρος η Ελλάδα

Όπως είναι φυσικό, στην πρωτοπορία των καταρρεύσεων και των χρεοκοπιών βρίσκεται η χώρα μας όπως την έχουν καταντήσει. Θυμίζουμε ότι από το καλοκαίρι του 2013 ο ίδιος ο Σαμαράς συναντήθηκε με εκπροσώπους επενδυτικών κεφαλαίων, όπως του Paulson, του Soros, της Fidelity, της Morgan Stanley, της Goldman Sachs, της JP MorganChase, κοκ. Η τοποθέτηση κεφαλαίων από τέτοιου είδους επενδυτές, είτε σε μετοχές στο ελληνικό χρηματιστήριο, είτε σε ελληνικά ομόλογα, διαφημίστηκε ως η πολυπόθητη έλευση των "ξένων επενδυτών" που θα βάλουν την ελληνική οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης.

Τα θυμάστε αυτά; Οφείλετε να τα θυμάστε. Γιατί πάνω σ' αυτά τα αρπαχτικά και την "αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών" στηρίχθηκε το παραμύθι του success story της Ελλάδας. Το αποτέλεσμα είναι συντριπτικό. Το ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται στην αιχμή του παγκόσμιου ξεπουλήματος. Μέσα σε μία εβδομάδα, από τις 13 έως τις 16 του μηνός, το ελληνικό χρηματιστήριο έχασε 9,2 δις ευρώ από την κεφαλαιοποίησή του. Ενώ το το σύνολο της κεφαλαιοποίησής του υστερεί κατά σχεδόν 24% από τον μέση ετήσια κεφαλαιοποίηση του.

Η ραγδαία πτώση των τιμών του ελληνικού χρηματιστηρίου αφορά σε πωλήσεις μετοχών του τραπεζικού τομέα και των πρώην δημοσίων επιχειρήσεων, κυρίως του ΟΤΕ. Οι εγχώριες συστημικές τράπεζες που ο έλληνας φορολογούμενος έχει καταχρεωθεί για να τις ανακεφαλαιοποιήσει έχασαν μέσα σε μια εβδομάδα κοντά 6 δις ευρώ κεφαλαιοποίησης. Το γεγονός αυτός δεν σημαίνει μόνο ότι πολύ σύντομα οι λεγόμενες συστημικές τράπεζες θα χρειαστούν νέες ενέσεις ανακεφαλαιοποίησης σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού και του δημόσιου χρέους. Αλλά και ο κίνδυνος να υπάρξει "πιστωτικό επισόδειο", δηλαδή να αναγκαστούν να κατεβάσουν ρολά οι τράπεζες υπήρξε και παραμένει ένα ισχυρό ενδεχόμενο.

Έκτακτη χρηματοδότηση στις τράπεζες

Αυτός είναι ο λόγος που την Πέμπτη, όλως εκτάκτως, έκανε αποδεκτό η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το αίτημα της Τράπεζας της Ελλάδος για μερική αλλαγή των υφιστάμενων κανόνων, ώστε να αυξηθεί η αξία στην οποία γίνονται αποδεκτοί οι τίτλοι που καταθέτουν οι ελληνικές τράπεζες ως ενέχυρο για άντληση ρευστότητας. Με άλλα λόγια να δοθεί έκτακτη ενίσχυση ρευστότητας στις εγχώριες τράπεζες για να αντιμετωπίσουν την κατάρρευση των μετοχών και της κεφαλαιοποίησής τους.

Η Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαίωσε την Πέμπτη ότι σε σχετική επικοινωνία που είχε ο διοικητής της Γιάννης Στουρνάρας με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, γνωστοποιήθηκε η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να «χαλαρώσει» το πλαίσιο που διέπει τον δανεισμό των ελληνικών τραπεζών, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητά τους. Η αποδοχή εκ μέρους του Μάριο Ντράγκι του αιτήματος που έθεσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας ανοίγει το δρόμο για ομαλή υποκατάσταση - πράγμα που προηγουμένως είχε αποκλειστεί - μέρους των εγγυήσεων του Δημοσίου που χρησιμοποιούν σήμερα οι τράπεζες ως ενέχυρα στην ΕΚΤ και τα οποία παύουν να γίνονται δεκτά από την 1η Μαρτίου του 2015.

Αυτό θα συμβεί διότι το μικρότερο «κούρεμα» στη αξία των τίτλων που καταθέτουν στην ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες για άντληση ρευστότητας εκτιμάται ότι μπορεί να απελευθερώσει ρευστότητα ύψους 10 - 12 δισ. ευρώ. Τραπεζικά στελέχη ανέφεραν ότι η εξέλιξη αυτή όντως διευκολύνει την άντληση της πολυπόθητης ρευστότητας, τόνιζαν όμως ότι περιμένουν να δουν το εύρος των ομολόγων για τα οποία θα «χαλαρώσει» το υπάρχον πλαίσιο, προκειμένου να καθορίσουν ακριβώς τα οφέλη.

Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες αντλούν ρευστότητα μέσα από μια σειρά προγράμματα της ΕΚΤ, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο αυτά που αφορούν στοχευμένες χορηγήσεις σε επιχειρήσεις (TLTRO's) όσο και το νέο πρόγραμμα για αγορά καλυμμένων ομολογιών και τιτλοποιημένων στοιχείων ενεργητικού. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα  στοιχεία, τον Σεπτέμβριο ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ ανερχόταν σε 42,6 δισ. ευρώ.

Με τη νέα ρευστότητα προσπαθούν οι τράπεζες να αναχαιτήσουν την κατάρρευση των μετοχών τους με επαναγορές δικών τους μετοχών, αλλά και άλλων. Όμως αυτό θα ανοίξει απλά την ορέξη των ξένων κερδοσκόπων, των επενδυτών που πάνω τους είχε εναποθέσει η κυβερνώσα παράταξη τις ελπίδες της για ανάπτυξη.

Κατέρρευσε η αγορά ελληνικών ομολόγων

Ταυτόχρονα, κατέρρευσε και η αγορά των ελληνικών ομολόγων. Στο 8,58% διαμορφώθηκε την Πέμπτη η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου εν μέσω απουσίας αγοραστικού ενδιαφέροντος που θα μπορούσε να συγκρατήσει την πτώση των τιμών των ελληνικών χρεογράφων. Η ημερήσια διακύμανση του 10ετούς ομολόγου ήταν 7,861% - 8,58% γεγονός που δείχνει ότι οι πωλητές επιμένουν. Σημειώνεται πως τις τελευταίες 52 εβδομάδες η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου έχει σημειώσει χαμηλό στο 5,475% και υψηλό στο 9,069%. Η διάφορα απόδοσης (spread) έναντι του γερμανικού ομολόγου αναφοράς διαμορφώνεται σήμερα στις 728 μονάδες βάσης, καθώς η απόδοση του «bund» έχει μειωθεί σήμερα στο 0,778%, έναντι 0,826% στην χθεσινή συνεδρίαση.

Η τιμή του 10ετούς ελληνικού ομολόγου έχει διαμορφωθεί τον τελευταίο μήνα ως εξής:

16/10/2014  8,5%

15/10/2014  7,95%

14/10/2014  7,04%

13/10/2014  6,66%

10/10/2014  6,64%

9/10/2014    6,63%

8/10/2014    6,67%

7/10/2014    6,61%

6/10/2014    6,37%

3/10/2014    6,44%

2/10/2014    6,62%

1/10/2014    6,54%

30/9/2014    6,85%

29/9/2014    6,39%

26/9/2014    6,13%

25/9/2014    6,11%

24/9/2014    6,17%

23/9/2014    6,02%

22/9/2014    5,83%

19/9/2014    5,82%

18/9/2014    5,83%

17/9/2014    5,81%

Σημαντική επίσης είναι και η διακύμανση της τιμής του 5ετούς ομολόγου για την ίδια χρονική περίοδο:

7.468
5.832
5.073
4.856
4.754
4.723
4.798
4.915
4.939
4.763
4.666
4.731
4.733
5.006
4.926
4.636
4.633
4.611
4.674
4.507
4.319
4.240
4.248
4.303
4.272

Προσέξτε μιλάμε για το 5ετές ομόλογο που μας έβγαλε στις αγορές και πανηγύριζαν όλοι οι τρισάθλιοι τύποι που μας φόρεσαν το καθεστώς της δουλοπαροικίας του χρέους.

Τι συμπεράσματα βγαίνουν απ' όλα αυτά;

Πρώτο: Τελείωσε οριστικά η ιστορία "βγαίνουμε στις αγορές" και με δεδομένη πια την ανάγκη για νέα αναχρηματοδότηση της κεφαλαιοποίησης των τραπεζών, το χρηματοδοτικό κενό θα πρέπει να καλυφθεί με νέα χρηματοδότηση από τον ΕΜΣ.

Δεύτερο: Το να κατεβάσουν τα ρολά οι τράπεζες είναι υπόθεση ημερών και αποκλειστικά της πρόσθετης ρευστότητας που παρέχει η ΕΚΤ.

Τρίτο: Η ελληνική οικονομία πλήττεται για μια ακόμη φορά από ένα νέο κύμα χρεοκοπίας, χωρίς να έχει ξεπεράσει την υφιστάμενη από το 2009, που θα επιδεινώσει δραματικά τις επιδόσεις της. Με ότι αυτό συνεπάγεται για τον πληθυσμό και την εργασία.

Το χειρότερο όμως είναι το γεγονός ότι έχουμε ένα πολιτικό σύστημα που περί άλλων τυρβάζει. Οι μεν κυβερνώντες απλώς προεδρεύουν σ' ένα καράβι που βουλιάζει έρμαιο των αγορών και των κερδοσκόπων, ενώ η αντιπολίτευση δεν παίρνει ούτε καν χαμπάρι από το τι συμβαίνει και τι σημαίνουν όλα αυτά για τον λαό και τη χώρα.

Προσωπικά ελπίζω το κραχ και το κλείσιμο των τραπεζών να έρθει αναπάντεχα και το συντομότερο το δυνατό. Διότι έτσι επιτέλους ο λαός θα αναγκαστεί να πάρει τις αποφάσεις του. Να σταματήσει να δέχεται την υποδούλωσή του, μήπως κι έτσι γλυτώσει την άθλια υπάρξή του. Και τότε ίσως γλυτώσουμε απ' αυτό το καθεστώς.

Δημοσιεύτηκε στο Χωνί, 19/10/2014