Το ερώτημα μπορούν να το επαναλαμβάνουν μόνο όσοι δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάνε. Κανένας λαός δεν παραδίδεται ποτέ. Συντρίβεται, διαλύεται, αποσυντίθεται, διχάζεται, οπισθοδρομεί πηγαίνοντας ίσως και αιώνες πίσω στην ιστορία του, αλλά δεν παραδίδεται. Ότι πλήγματα και να καταφέρουν σ’ έναν λαό οι εχθροί του – εγχώριοι και οικουμενικοί – το μόνο που καταφέρνουν είναι να δυναμώνουν τη θέλησή του για επιβίωση και να αναγεννούν την αντίσταση και τον αγώνα του με διαφορετικούς κάθε φορά ιστορικούς όρους. Αυτό λέει η ιστορία.
Και μόνο οι λαοί που αναδεικνύουν την κατάλληλη ηγεσία, διαθέτουν την κατάλληλη οργάνωση που εξασφαλίζει την ενότητα στις τάξεις και τις γραμμές τους με ξεκάθαρο σκοπό τη διεκδίκηση της δικής τους ελευθερίας και αυτοδιάθεσης, κατακτούν τη θέση τους στο ιστορικό προσκήνιο. Όλοι οι άλλοι είναι καταδικασμένοι σ’ ένα σισύφειο κυνηγητό της δικής τους αυθυπαρξίας, που είναι καταδικασμένη να παραμένει ένα όνειρο απατηλό και άπιαστο όσο ταυτίζεται με θρησκευτικές, ή φυλετικές καθαρότητες.