Διεκδικώντας... τη χώρα

«Και να ξεχρεώναμε σήμερα σε 10 χρόνια θα ήμασταν πάλι χρεωμένοι». Έτσι περιέγραψε την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ Σάββας Ρομπόλης. «Το χρέος είναι 350 δισ. ευρώ και να βρισκόταν κάποιος να μας δώσει όλα τα χρήματα σήμερα, αν δεν ανασυστήσουμε την παραγωγική βάση και δεν προχωρήσουμε ανακατανομή των πόρων τότε σε 10 χρόνια θα είχαμε πάλι το ίδιο πρόβλημα» δήλωσε χαρακτηριστικά στην εκπομπή "ΣΚΑΪ Τώρα" (26/4).

Τι μας λέει ο επιστημονικός συνεργάτης του κορυφαίου συνδικαλιστικού οργάνου της χώρας, της ΓΣΕΕ; Μας λέει ότι το χρέος δεν πρέπει να μας απασχολεί και τόσο, γιατί ακόμη κι αν το ξεφορτωνόμασταν τότε με τις παρούσες συνθήκες πάλι στα ίδια θα καταλήγαμε. Προσέξτε λογική. Σε μια εποχή όπου το μνημόνιο έχει αποδειχτεί ότι αναγεννά το πρόβλημα της υπερχρέωσης με εκρηκτικό τρόπο, ο επιστημονικός συνεργάτης της ΓΣΕΕ μας λέει ότι δεν πρέπει να μας απασχολεί και τόσο. Πώς αλλιώς θα αφήσουμε ήσυχους τους δανειστές και το πολιτικό τους προσωπικό να ξεζουμίσουν την χώρα και τους εργαζόμενους; Πώς αλλιώς θα τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν την κατεδάφιση δικαιωμάτων, συνθηκών και όρων εργασίας. Πώς αλλιώς θα τους δώσουμε την δυνατότητα να ολοκληρώσουν την δουλοπαροικία του χρέους που οικοδομούν στη χώρα.

Αλήθεια, είναι τόσο απλή υπόθεση το να ξεφορτωθούμε το χρέος ώστε οι επιστημονικοί συνεργάτες της ΓΣΕΕ ασχολούνται με την «επόμενη ημέρα»; Εκτός κι αν σκέφτονται στα σοβαρά ότι μπορεί να υπάρξει «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» με δεδομένη την κατάσταση του χρέους. Αν λοιπόν είναι τόσο απλή υπόθεση, γιατί δεν μας λένε τις προτάσεις τους; Γιατί η ΓΣΕΕ δεν έχει βγάλει κουβέντα για το τι πρέπει να γίνει με το χρέος και το καθεστώς που οικοδομείται πάνω του; Την ενδιαφέρει, ή τα έχει βρει με τους δανειστές και τοκογλύφους και γι’ αυτό περιορίζεται σε προτάσεις διαχείρισης της κρίσης;

Προπαγάνδα υποταγής

Η στάση αυτή της ηγεσίας της ΓΣΕΕ και ορισμένων από τους επιστημονικούς συνεργάτες της είναι η άλλη πλευρά της κυρίαρχης πολιτικής. Σε μια περίοδο που η κυρίαρχη προπαγάνδα και πολιτική αγωνίζεται να πείσει εργαζόμενους και κοινωνία ότι δεν υπάρχει καμμιά άλλη διέξοδος εκτός από την πτώχευση άπαξ, ή την πτώχευση με δόσεις, οι δυνάμεις που ελέγχουν την ΓΣΕΕ προσπαθούν να πείσουν ότι δεν αξίζει και πολύ τον κόπο να ασχοληθούν οι εργαζόμενοι με το χρέος. Δεν είναι, ρε αδερφέ, το κύριο ζήτημα. Υπάρχουν άλλα πολύ πιο σοβαρά ζητήματα. Το μεροκάματο, η ανεργία, τα εργασιακά, τα ασφαλιστικά. Δεν έχει σημασία αν κανένα από όλα αυτά τα ζητήματα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί όσο υπάρχει και ενισχύεται η λεηλασία της χώρας και του λαού της από την χρηματιστική ολιγαρχία. Δεν έχει σημασία αν όλα αυτά έχουν δοθεί ως υποθήκη στους δανειστές και στο «ισχυρό ευρώ». Αυτό που έχει σημασία είναι να μείνουν οι εργαζόμενοι να ασχολούνται με τα χάλια τους, με τις συνέπειες της κυρίαρχης πολιτικής, να κλαίνε την μοίρα τους και να ονειρεύονται την «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» σε καθεστώς δουλοπαροικίας του χρέους και συμφώνου ευρώ, για να μην αντιληφθούν ότι οφείλουν να ανατρέψουν όχι μόνο τις πολιτικές που εφαρμόζονται, αλλά και το καθεστώς που επιβάλλεται στη βάση του χρέους και του ευρώ.

Καθώς εντείνεται ο βομβαρδισμός της κοινής γνώμης με απανωτά σενάρια αναδιάρθρωσης που μόνο σκοπό έχουν τον εθισμό του εργαζόμενου κόσμου στο δήθεν αναπόφευκτο της δικής του κοινωνικής και εργασιακής υποβάθμισης, τόσο αναπτύσσεται μια «ανίερη συμμαχία» δυνάμεων που επιμένουν ότι οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ασχολούνται με το χρέος και το ευρώ. Συμπολίτευση και αντιπολίτευση, δεξιά και αριστερά, πιασμένοι χεράκι-χεράκι τραγουδούν όλοι μαζί το ίδιο μοτίβο. Μονόδρομος αποφαίνεται με μπάσα φωνή η κυρίαρχη προπαγάνδα. Μπορεί να τα χάσουν όλα οι εργαζόμενοι, μπορεί να χρειαστεί να ζήσουν χειρότερα και από τους παππούδες τους, αλλά τι να κάνουμε δεν μπορούμε να μην πληρώσουμε το χρέος και προς θεού ούτε σκέψη δεν πρέπει να περνά από το μυαλό κανενός ότι μπορούμε να αμφισβητήσουμε το ευρώ και την ΟΝΕ.

Από κοντά και οι αντιπολιτευόμενοι. Είναι πρόβλημα μίγματος πολιτικής και όχι επιβαλλόμενου καθεστώτος, μας λέει η ΝΔ. Μόνο στην επουράνια βασιλεία του Υψίστου, που στην ορολογία της ηγεσίας του ΚΚΕ αποκαλείται «λαϊκή εξουσία», έχει νόημα να διεκδικεί ο λαός το να μην πληρώσει το χρέος και να φύγει από την σφιγκοφωλιά του ευρώ και της ΕΕ. Και μέχρι τότε τι πρέπει να κάνει; Μα φυσικά να πληρώνει, να εξαθλιώνεται και να συντρίβεται μέχρις ότου ως άλλος Λάζαρος θα κληθεί να αναστηθεί εκ του τάφου. Μην τυχόν και τολμήσει να πιστέψει στις δυνάμεις του ότι μπορεί να τα βάλει με το σύστημα για να σωθεί από την καταστροφή που τον στοιχειώνει, γιατί θα υποστεί μύρια όσα κακά και πανωλεθρίες. Προσευχή, νηστεία και τυφλή πίστη στην επουράνια βασιλεία διδάσκουν οι ιεράρχες της συνθηκολόγησης.

Όσο για τον ΣΥΝ αυτός έχει λύσει το πρόβλημα προ πολλού. Πολύ απλά έχει αναθέσει σε άλλους να λύσουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα και ο λαός της. Θα της το λύσουν οι Ευρωπαίοι, καθότι το πρόβλημα είναι διεθνές και ευρωπαϊκό, όχι εθνικό και ελληνικό. Η παλιά θεωρία της ψωροκώσταινας σε όλο της το μεγαλείο. Βεβαίως δεν μας εξηγούν τι θα έχει απογίνει ο ελληνικός λαός και η χώρα του μέχρις ότου οι τρόφιμοι των ευρωπαϊκών κονδυλίων της ηγεσίας του ΣΥΝ ανακαλύψουν εκείνους του Ευρωπαίους που θα λύσουν το πρόβλημα της χώρας. Ούτε βέβαια μας εξηγούν πώς θα γίνει να υπάρξει «ευρωπαϊκή λύση» από την στιγμή που οι θεσμοί της «Ευρώπης» δεν δίνουν κανένα περιθώριο για την δράση των λαών. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι μην τυχόν και χάσουν κεχρί, τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Η ιδεολογία της επαιτείας και του λεβαντινοραγιαδισμού με τα χρώματα της ροζ αριστεράς.

Από την εποχή που η επαναστατική δημοκρατία τα έβαλε με τον ευρωπαϊκό οικουμενισμό της Ιερής Συμμαχίας, το πρώτιστο μέλημα κάθε λαού που σηκώνει κεφάλι ενάντια στο ζυγό και την τυραννία, είναι να διεκδικήσει τη χώρα του. Έτσι ξεκινά κάθε κοινωνικό κίνημα, ιδίως όταν παίρνει διαστάσεις εξέγερσης. Αυτό απέδειξαν πρόσφατα και οι αραβικές εξεγέρσεις. Χωρίς να διεκδικήσει το δικαίωμά του να γίνει αφέντης στον τόπο του, κανένας λαός, κανένας εργαζόμενος δεν μπορεί να διεκδικήσει οτιδήποτε άλλο στο επίπεδο της εργασίας και της δημοκρατίας.

Δεν είναι τυχαίο που κανέναν από τους Ηρακλείδες της αντιπολίτευσης του μνημονίου δεν ενδιαφέρει η επιβολή του συμφώνου Euro Plus και της «οικονομικής διακυβέρνησης». Τα εμφανίζουν απλά σαν μια πιο συντηρητική, πιο αντεργατική πολιτική. Συγκαλύπτουν το γεγονός ότι στερούν από τα κράτη-μέλη το δικαίωμα στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής, ακόμα και το δικαίωμα στην σύνταξη ανεξάρτητου προϋπολογισμού. Κι επομένως στερούν από τους λαούς και τους εργαζόμενους κάθε μέσο επηρεασμού και διαμόρφωσης των πολιτικών στις χώρες τους. Αλλά τι πειράζει. Οι κοινοτικές ενισχύσεις να τρέχουν κι όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Έτσι είναι ο «διεθνισμός» στις μέρες μας. Τιμάται τοις μετρητοίς.

Σχέδιο διεξόδου

Όπως είπαμε οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ασχολούνται με τετριμμένα πράγματα όπως είναι το χρέος και το ευρώ. Μόνο η «ανασύσταση της παραγωγικής βάσης» της οικονομίας πρέπει να τους απασχολεί, η οποία καθώς φαίνεται μπορεί με κάποιον μαγικό τρόπο να γίνει εντός του ευρώ και υπό καθεστώς χρέους. Θαυμάσια. Ας δούμε όμως τι σημαίνει στ’ αλήθεια μια παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας με βάση τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Μια τέτοια κατεύθυνση απαιτεί την εφαρμογή πρώτα απ’ όλα ενός άμεσου και μακροπρόθεσμου σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας που θα ενεργοποιήσει το παραγωγικό δυναμικό της, θα ανανεώσει τεχνολογικά την βιομηχανία, την αγροτική οικονομία και τις υπηρεσίες, θα δημιουργήσει νέους βιομηχανικούς κλάδους και θα εκσυγχρονίσει τους παραδοσιακούς, θα προωθήσει την αναδιάρθρωση των αγροτικών καλλιεργειών σε καθεστώς επιλεκτικής ανταγωνιστικής προστασίας και προς όφελος των ίδιων των αγροτών και της εθνικής οικονομίας.

Συστατικό στοιχεία αυτής της ανασυγκρότησης είναι η προώθηση νέων επενδύσεων σε κρίσιμους και αποδοτικούς για τη χώρα τομείς, όπως σε αυτούς που διαθέτει συγκριτικά μεγαλύτερες δυνατότητες (ορυκτός πλούτος, αλιεία, βιομηχανική επεξεργασία των προϊόντων της αγροτικής οικονομίας, κλπ.) στους τομείς των νέων τεχνολογιών, σε σημαντικά έργα υποδομής, έργα ανάπτυξης της εγχώριας ενεργειακής βάσης, σε τομείς υποκατάστασης των εισαγωγών, επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, δημιουργίας σύγχρονης ορθολογικής και πιο αποδοτικής τουριστικής υποδομής, και άλλους.

Μπορούν να γίνουν όλα αυτά αν η χώρα δεν κατακτήσει μια νέα θέση στα πλαίσια του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, αν δεν σπάσει τα δεσμά της υποτέλειας, της εξάρτησης και της μονοπωλιακής εκμετάλλευσης που της έχουν επιβληθεί; Μπορούν να γίνουν όλα αυτά αν το κράτος δεν ανακτήσει το σύνολο της δημοσιονομικής, νομισματικής, φορολογικής και πιστωτικής πολιτικής που έχει εκχωρήσει στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

 Ο ποιοτικά διάφορος χαρακτήρας αυτής της ανάπτυξης, δεν συνίσταται μόνο στη νέα συγκρότηση, τον εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Αναντικατάστατο συστατικό του είναι η ποιοτική αλλαγή στους όρους λειτουργίας της οικονομίας και στο περιεχόμενο των διεθνών σχέσεων.

Με κέντρο το Δημόσιο

Μια τέτοια δραστική αλλαγή είναι η ανάδειξη του εργαζόμενου και των αναγκών του σε βασικό φορέα ανάπτυξης και επέκτασης της οικονομίας. Μέτρο της επιτυχίας της παραγωγικής ανασυγκρότησης είναι η διαρκής βελτίωση των όρων και των απολαβών της εργασίας. Καλύτερες δουλειές, καλύτερες αμοιβές, σταθερή απασχόληση, λιγότερες ώρες δουλειάς, αυξημένη παραγωγικότητα σε συνθήκες οικονομιών κλίμακας, κοινωνικού και οικολογικού ορθολογισμού.

Ο δημόσιος τομέας με το δραστική μετασχηματισμό του περιεχομένου, της λειτουργίας του, με τον έλεγχο και τη συμμετοχή των εργαζομένων, με νέα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, ώστε να πάψει να αποτελεί κανάλι διοχέτευσης κερδών στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο, μηχανισμό συγχώνευσης με το μονοπωλιακό κεφάλαιο και όργανο ρουσφετολογίας, μπορεί και πρέπει να γίνει ο κύριος μοχλός της νέας, προγραμματισμένης ανάπτυξης. Ένας τέτοιος ρόλος του δημόσιου τομέα είναι ασυμβίβαστος με τη γραφειοκρατική δυσκαμψία, την κακοδιοίκηση, τη ρεμούλα και τη χαμηλή παραγωγικότητα. Η διεύρυνσή του θα γίνεται με νέες δημόσιες επενδύσεις και με την προώθηση των αναγκαίων εθνικοποιήσεων για την παραγωγική ανασυγκρότηση, την προγραμματισμένη ανάπτυξη και το αδυνάτισμα των θέσεων της μονοπωλιακής ολιγαρχίας.

Πέντε κριτήρια για τις εθνικοποιήσεις

Κατάρτιση άμεσου προγράμματος εθνικοποιήσεων στη βάση πέντε βασικών κριτηρίων:

·        Το άμεσο δημοσιονομικό όφελος. Αυτό σημαίνει δημιουργία καθαρής ροής εσόδων για το δημόσιο και απαλλαγή από τις κοστοβόρες εκχωρήσεις προς ιδιώτες βασικών δραστηριοτήτων που το ίδιο το κράτος θα μπορούσε να εκτελέσει φθηνότερα, καλύτερα και πιο αποδοτικά.

·        Τη θωράκιση της χώρας και της οικονομίας της. Αυτό σημαίνει τον έλεγχο των βασικών μοχλών της εθνικής οικονομίας (επικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορές, υποδομές, φυσικός πλούτος) ώστε να πάψει η χώρα να είναι ανοχύρωτη απέναντι στις καταστροφικές δυνάμεις και τις θύελλες της παγκόσμιας αγοράς, αλλά και να μπορεί να αντιμετωπίσει τυχόν πιέσεις, εκβιασμούς και απειλές για τη συνοχή της.

·        Το σπάσιμο των καρτέλ, των μονοπωλιακών καταστάσεων που λυμαίνονται την αγορά και της εξάρτησης από τις πολυεθνικές. Αυτό σημαίνει πρώτα και κύρια τη δημιουργία κρατικών δικτύων μεταφοράς, διακίνησης και εμπορίας προϊόντων με κύριο στόχο να ενισχυθεί ο ατομικός παραγωγός, ο βιοτέχνης και η μικρομεσαία παραγωγική επιχείρηση, που όλο και περισσότερα σήμερα βρίσκεται εκτός αγοράς. Κι επίσης δεν θα επιτρέψει να σβήσει η μικρή επιχείρηση της λιανικής, που σήμερα συνθλίβεται από το μεγαλεμπόριο των αλυσίδων και το παραεμπόριο των διαφόρων κυκλωμάτων.

·        Την άμεση ενίσχυση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας. Αυτό πρώτα-πρώτα σημαίνει την εθνικοποίηση εκείνων των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα επιτρέψουν την άμεση χρηματοδότηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπτυξης της πρωτογενούς και της δευτερογενούς παραγωγής με προτεραιότητα τις εσωτερικές ανάγκες της χώρας.

·        Την άμεση κάλυψη και προστασία βασικών κοινωνικών αναγκών και των «δημόσιων αγαθών» που δεν μπορούν να βρίσκονται στο έλεος των ιδιωτικών συμφερόντων και της αγοράς. Οι πολιτικές ιδιωτικοποίησης ειδικά σε κρίσιμους τομείς «δημόσιων αγαθών», όπως π.χ. η υγεία και η παιδεία, δεν οδήγησαν μόνο στην εκτόξευση του κόστους των υπηρεσιών αυτών για το μέσο νοικοκυριό, αλλά και σε αντίστοιχη αύξηση των δαπανών του κράτους μέσα από την προσαρμογή της δημόσιας υγείας και παιδείας στις ανάγκες και τα πρότυπα των ιδιωτικών συμφερόντων που λυμαίνονται τους χώρους. Η εθνικοποίηση των τομέων αυτών αποτελεί εκτός όλων των άλλων και τη μόνη αποτελεσματική μέθοδο συγκράτησης και συμπίεσης του κόστους και των δαπανών με ταυτόχρονη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς όλους.

Αυτοχρηματοδότηση με νέους πόρους

Η χρηματοδότηση της νέας αυτής αναπτυξιακής προσπάθειας θα προέλθει πρωταρχικά από την αυτοχρηματοδότησή της με τους νέους πόρους που θα δημιουργεί η ίδια στην πορεία της, με την ενεργοποίηση άμεσα του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Αυτό απαιτεί την ουσιαστική παρέμβαση στα κέρδη, στις πηγές διαμόρφωσής τους και στον τρόπο αξιοποίησής τους. Σημαντικά περιθώρια εξασφάλισης πόρων περικλείνουν το χτύπημα της φοροδιαφυγής και της φοροπροστασίας του μεγάλου κεφαλαίου και ιδιαίτερα των πιο παρασιτικών μορφών του ιδιωτικού πλουτισμού. Μόνο μια οικονομία που ξέρει πώς να αξιοποιεί τους δικούς της εσωτερικούς πόρους, μπορεί να διεκδικήσει ένα νέο άνοιγμα στην διεθνή οικονομική ζωή μέσα από ανοιχτές σχέσεις με όλες τις χώρες και τους λαούς, χωρίς δεσμά και καταναγκασμούς. Μόνο μια οικονομία που ξέρει πώς να αυξάνει την πραγματική απασχόληση και όχι τους «απασχολήσιμους», που ανατροφοδοτεί την ανάπτυξή της μέσα από την ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος προς όφελος των εργαζομένων και της παραγωγής, που ανεβάζει το βιοτικό επίπεδο του λαού της, που ενισχύει το σύστημα της κοινωνικής προστασίας και της κατοχύρωσης των βασικών δικαιωμάτων στην υγεία, την παιδεία, την προστασία του περιβάλλοντος, μπορεί να κερδίζει νέα διεθνή ερείσματα και συμμαχίες, να γκρεμίζει τείχη και να ανοίγει δρόμους συνεργασίας με όλους.

Το στοίχημα μιας τέτοιας παραγωγικής ανασυγκρότησης καλείται σήμερα να κερδίσει ο εργαζόμενος και η χώρα. Αρκεί να γλυτώσει μια και καλή από το τοκογλυφικό χρέος και τον μηχανισμό χρεοκοπιών του ευρώ.

Δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι, 28/4/2011.