Αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και τώρα!

Δημήτρης Καζάκης

Δεν υπάρχει αντεργατικό και αντικοινωνικό μέτρο, από την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και την κατάργηση του οκταώρου μέχρι τους «απασχολήσιμους» και την επίθεση κατά της κοινωνικής ασφάλισης, από τη συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών του κράτους μέχρι το ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεων και υπηρεσιών, από το κτύπημα της εργατικής νομοθεσίας μέχρι την υπονόμευση των συλλογικών συμβάσεων και των κατακτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων, που πίσω του να μη βρίσκονται συγκεκριμένες κατευθύνσεις και οδηγίες της ΕΕ.

Το πλαίσιο της ΕΕ είναι απαγορευτικό ακόμη και για μέτρα στοιχειώδους ανακούφισης υπέρ των εργαζομένων. Για παράδειγμα η παραμικρή ουσιαστική αύξηση των μισθών και συντάξεων είναι αδιανόητη στα πλαίσια του «συμφώνου σταθερότητας» και του «ισχυρού νομίσματος», του ευρώ, το οποίο προϋποθέτει μια διαρκή συρρίκνωση του «εργατικού κόστους». Χρειάστηκε η επιβολή της «επιτήρησης» από τις Βρυξέλλες για να γλυτώσει η κυβέρνηση της ΝΔ από τις προεκλογικές της υποσχέσεις στα λαϊκά στρώματα, που υποχρεώθηκε να κάνει στον αγώνα της για τη νομή της εξουσίας. Ακόμη και οι πιο στοιχειώδεις, περιθωριακές βελτιώσεις της ζωής των πιο καταπονημένων λαϊκών στρωμάτων, η ίδια η έννοια κάποιου είδους δικαιοσύνης στα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα της χώρας είναι παντελώς ασυμβίβαστες με το καθεστώς της ΕΕ και του «ισχυρού» ευρώ.

Ποιο είναι το πραγματικό δίλημμα απέναντι στην ΕΕ;

Μπροστά σ’ αυτή την αμείλιχτη πραγματικότητα το δίλημμα που μπαίνει ορθά κοφτά είναι ένα: μέσα ή έξω από την ΕΕ; Είναι το δίλημμα που έθεσαν άμεσα και πρακτικά οι λαοί της Γαλλίας και της Ολλανδίας για λογαριασμό όλων των λαών των χωρών-μελών της ΕΕ με το «όχι» στο ευρωσύνταγμα. Κι αυτό το «όχι» ήταν επίσης και μια έμμεση απάντηση στο δίλημμα που αναφέραμε. Γι’ αυτό κι αυτός ο γενικός πανικός των εκπροσώπων και των δυνάμεων που στηρίζουν την ΕΕ.

Με την απόρριψη του ευρωσυντάγματος το βασικό πρόβλημα των λαών με την ΕΕ δεν είναι πια οι επιμέρους πολιτικές της, αλλά το τι σημαίνει «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» από τη σκοπιά των συμφερόντων των απλών ανθρώπων του μόχθου, το τι σημαίνει από τη σκοπιά της δραματικής επιδείνωσης της θέσης τους, το τι ασφυκτικούς περιορισμούς αντιπροσωπεύει για τη δράση τους, για τις δυνατότητες παρέμβασής τους στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στις χώρες τους, το τι σόι ανάπτυξη επιδιώκει και σε όφελος ποιων δυνάμεων. Κι επομένως με ποιον τρόπο είναι υποχρεωμένοι να αντιδράσουν οι λαοί και οι εργαζόμενοι; Να την απορρίψουν και να διεκδικήσουν άμεσα τον απεγκλωβισμό τους απ’ αυτή, έτσι ώστε να διευκολύνουν την πάλη τους για τα καθημερινά προβλήματα και την προοπτική της χώρας τους; Ή να υποταχτούν σ’ αυτή, ό,τι και αν σημαίνει κάτι τέτοιο για την τύχη των ίδιων και των χωρών τους; «Τρίτος δρόμος» δεν υπάρχει: Αποδέσμευση από την ΕΕ ή υποταγή σ’ αυτή. 

Η «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση», όποια μορφή κι αν πήρε, δεν υπήρξε ποτέ το εισιτήριο των λαών και των κρατών για τη διεθνοποίηση της ζωής τους. Δεν γεννήθηκε για να διευκολύνει την επαφή ανάμεσα σε λαούς, αλλά για να αφαιρέσει το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, να τους αφαιρέσει τη δυνατότητα να παλέψουν ή να διεκδικήσουν την κυριαρχία στη χώρα τους. Γεννήθηκε σε μια εποχή που οι λαοί στην Ευρώπη απειλούσαν άμεσα τις κατεστημένες εξουσίες, διεκδικούσαν στην πράξη την κυριαρχία στη χώρα τους και μέσα από αυτήν απαιτούσαν μια νέα διεθνή οικονομική και κοινωνική ζωή που να βασίζεται στην έμπρακτη αναγνώριση του δικαιώματος κάθε λαού να είναι αφέντης στον τόπο του. Απέναντι σ’ αυτές τις λαϊκές απαιτήσεις για μια πραγματική δημοκρατική διεθνοποίηση βρέθηκαν τα συμφέροντα μιας άλλου τύπου διεθνοποίησης της αποικιοκρατίας, της νεοαποικιοκρατίας, των πολυεθνικών και των διεθνών μηχανισμών καταλήστευσης λαών και χωρών του πλανήτη. Η «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» υπήρξε προϊόν της ανάγκης αυτών των συμφερόντων να συντρίψουν την πάλη για μια διεθνοποίηση της ελευθερίας των λαών και των χωρών τους. Τη μόνη διεθνοποίηση που καταλαβαίνει είναι εκείνη της ελευθερίας των αρπακτικών της αγοράς. Και έτσι συγκροτήθηκε για να θωρακίσει τις εξουσίες απέναντι στα λαϊκά στρώματα. Να τις θωρακίσει απέναντι στα λαϊκά αιτήματα. Να μεταφέρει τα κέντρα αποφάσεων μακριά από τους λαούς, έξω από την εμβέλεια της παρέμβασής τους. Γι’ αυτό και ευθύς εξαρχής το κεντρικό ζητούμενο της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» ήταν η αναίρεση της κυριαρχίας των κρατών-μελών, προς όφελος της απρόσωπης κυριαρχίας του διεθνούς κεφαλαίου και των μηχανισμών μιας υπερεθνικής κρατικομονοπωλιακής ολιγαρχίας.

«Η κυριαρχία που χάνεται σε εθνικό επίπεδο» έλεγε ο Τζουλιάνο Αμάτο, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης που γέννησε το ευρωσύνταγμα «δεν περνά σε κάποια καινούργια οντότητα. Την διαχειρίζονται οντότητες δίχως πρόσωπο: το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ και ειδικά η ΕΕ, η οποία βρίσκεται στην πρωτοπορία ενός κόσμους που αλλάζει στην κατεύθυνση ενός μέλλοντος με πριγκιπάτα δίχως κυριαρχία.» Το όνειρο των παλιών αντιδραστικών του 19^ου αιώνα για μια Ευρώπη των πριγκίπων και των αρχόντων, όπου κανείς ποπολάρος, κανείς λαός, καμιά δημοκρατία δεν μπορεί να τους αφαιρέσει την κυριαρχία, σήμερα γίνεται πραγματικότητα από την ΕΕ προς όφελος των σύγχρονων βαρόνων του χρήματος, των επενδύσεων και της πολιτικής.

Η σημασία του αιτήματος της αποδέσμευσης

Οι Έλληνες εργαζόμενοι, ο ελληνικός λαός δεν μπορούν να περιμένουν τίποτα το θετικό από το υπερκρατικό τέρας με την ονομασία ΕΕ αλλά μόνο δεινά. Όποιος νοιάζεται πραγματικά για την κατάσταση του λαού και της χώρας δεν μπορεί παρά να υιοθετήσει το αίτημα της αποδέσμευσης. Και όχι μόνο αυτό. Η επικυριαρχία της ΕΕ έχει γίνει τόσο απειλητική για την καθημερινή ζωή και δράση του λαού, τόσο καταστροφική για τις προοπτικές της χώρας που δεν επιτρέπει πλέον σε κανέναν να εμφανίζεται ότι υιοθετεί τα μεγάλα λαϊκά και εργατικά αιτήματα, δίχως να ξεκινά από την ανάγκη της αποδέσμευσης. Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για δημαγωγούς και επαγγελματίες της υποκριτικής. Η στάση απέναντι στην αποδέσμευση από την ΕΕ προσδιορίζει σήμερα τις αληθινές διαχωριστικές γραμμές στο πολιτικό σκηνικό γενικά και στο εσωτερικό της αριστεράς ειδικά, ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση. Διαχωρίζει τον πραγματικό δημοκράτη από τον αντιδραστικό, το λαϊκό αγωνιστή από τον επαγγελματία πολιτευτή, τον συνειδητά ταγμένο στην υπόθεση της εργατικής τάξης από τα ποικιλόχρωμα φερέφωνα της υποδούλωσης στα «τετελεσμένα» των μεγάλων αφεντικών.

Το αίτημα της αποδέσμευσης από την ΕΕ δεν αποτελεί από μόνο του λύση για όλα τα προβλήματα των εργαζομένων και του λαού. Όμως είναι η μοναδική αφετηρία πάνω στην οποία μπορεί ο λαός να διεκδικήσει πολιτικές που τον συμφέρουν, ν’ ανοίξει το δρόμο για την πρόοδο του ίδιου και της χώρα του. Η αποδέσμευση από την ΕΕ δεν αποτελεί πανάκεια για την αυτόματη λύση όλων των προβλημάτων που ταλανίζουν το λαό και τη χώρα. Μπορεί να μην αποτελεί αναγκαία και ικανή συνθήκη για την απελευθέρωση των εργαζομένων από τα δεινά τους, όμως συνιστά την αναγκαία προϋπόθεση για ν’ ανοίξει ο δρόμος της πάλης για μια άλλη πορεία του λαού και της χώρας. Αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για να υπερισχύσουν τα συμφέροντα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων ενάντια στα συμφέροντα του κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού.

Είναι σίγουρο ότι η αποδέσμευση από μόνη της δεν πρόκειται ν’ ανατρέψει την κυριαρχία του χρήματος και του κεφαλαίου στη χώρα, ούτε πρόκειται να λυτρώσει τους εργαζομένους από την καπιταλιστική εκμετάλλευση. Δεν πρόκειται να φέρει το σοσιαλισμό, όπως κι αν τον ονειρεύεται κανείς. Ωστόσο η αποδέσμευση στην πράξη, στην ίδια τη ζωή δεν πρόκειται ποτέ να έρθει «μόνη της», δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να επιβληθεί ξεκομμένα από διαδικασίες ρήξης με το μεγάλο κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό. Κι αυτό ανεξάρτητα από τις προθέσεις και τις διαθέσεις των δυνάμεων που την υποστηρίζουν. Η αποδέσμευση σήμερα «από μόνη της» συνιστά ένα μοιραίο πλήγμα στο οικοδόμημα της «παγκόσμιας διακυβέρνησης» του ιμπεριαλισμού, που στην Ευρώπη έχει πάρει την απολυταρχική μορφή της ΕΕ. Η αποδέσμευση «από μόνη της» θα ανεβάσει την ταξική πάλη σε ανώτερο επίπεδο, θα λύσει τα χέρια του λαού και της εργατικής τάξης από τη μοιρολατρία του «ευρωπαϊσμού», θα φέρει στο επίκεντρο των κοινωνικών αγώνων την άμεση ικανοποίηση των πιο ζωτικών αιτημάτων των εργαζομένων, την έως το τέλος κατάκτηση της δημοκρατίας, τη θεμελίωση πολιτικών ανάπτυξης προς όφελος του λαού, την ανάγκη ανοίγματος της χώρας στη διεθνή ζωή δίχως δεσμά, μαστροπούς και προστάτες.

Καμιά πολιτική δύναμη που θα οδηγήσει τη χώρα στην αποδέσμευση, όσο αστική ή μικροαστική κι αν είναι, δεν θα μπορέσει να αποτρέψει από το ν’ αναδειχθούν στην ημερήσια διάταξη όλα εκείνα τα ερωτήματα που συνθέτουν στην αληθινή ζωή το παζλ της κοινωνικής επανάστασης. Δεν θα μπορέσει να αποφύγει να τεθούν επί τάπητος όλα τα κρίσιμα ζητήματα που συνιστούν στην πράξη το πρόβλημα της εξουσίας για το λαό και την εργατική τάξη. Γι’ αυτό και η πάλη για την αποδέσμευση αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο κρίσιμα καθήκοντα στον αγώνα για το άνοιγμα του δρόμου προς την κοινωνική επανάσταση, για την άμεση και πρακτική συγκέντρωση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της επανάστασης. Όποιος λοιπόν ονειρεύεται την αποδέσμευση ως απόρροια της «σοσιαλιστικής επανάστασης» όχι μόνο ζει αιχμάλωτος στο βασίλειο μιας φανταστικής, ιδεατής, αμόλυντης και άσπιλης «επανάστασης», ικανής να ικανοποιήσει μόνο κάποιους γραφικούς «επαναστάτες» του περιθωρίου ή βολεμένους κομματικούς γραφειοκράτες, αλλά στρατεύεται ενάντια στην πραγματική πάλη για την επανάσταση που αναγκαστικά γεννά από τα σπλάχνα της η σύγχρονη ταξική κοινωνία.

Ο δημοκρατικός χαρακτήρας του αιτήματος

Το αίτημα της αποδέσμευσης είναι βαθύτατα δημοκρατικό, γιατί συνδέεται άμεσα με την πάλη για τη λαϊκή και εθνική κυριαρχία. Αρνείται τη μετατροπή των εργαζομένων σε υπηκόους, σε υπεξούσιους απρόσωπων εξουσιών που συγκροτούνται και νομιμοποιούνται από την ΕΕ. Αρνείται τη μετατροπή του λαού σε φτωχό συγγενή, σε ζήτουλα της καλής προαίρεσης ενός συστήματος εξουσίας που δεν τον αφορά και οικοδομείται ερήμην του. Διεκδικεί την κυριαρχία από τα απρόσωπα και ανεξέλεγκτα επίπεδα εξουσιών της ΕΕ για λογαριασμό του λαού. Διεκδικεί το δικαίωμα του λαού να είναι αφέντης στη χώρα του, ν’ αποφασίζει ελεύθερα για την τύχη και την πορεία που θέλει να ακολουθήσει δίχως καταναγκασμούς, εκβιασμούς και μονοδρόμους. Η ανατροπή του τερατώδους οικοδομήματος της ΕΕ αποτελεί απαράβατο όρο για να τεθεί το ζήτημα της ένωσης κυρίαρχων λαών και δημοκρατιών στη βάση της ελεύθερης επιλογής των ίδιων των λαών.

Καμιά προοδευτική αλλαγή δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν ξεκινά από το πιο στοιχειώδες: από τη θεμελίωση του απαράβατου δικαιώματος κάθε λαού να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα της χώρας του δίχως εξωτερικούς καταναγκασμούς. Δεν μπορεί να υπάρξει προοδευτική πρόταση υπέρ των εργαζομένων, όσο ακραιφνώς αριστερή, σοσιαλιστική ή κομμουνιστική κι αν εμφανίζεται, αν δεν ξεκινά από τη χειραφέτηση του λαού και της χώρας από το καθεστώς υποτέλειας στον ιμπεριαλισμό, από το καθεστώς υποδούλωσης στην υπερεθνική απολυταρχία της ΕΕ. Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατικός, λαϊκός ή πολύ περισσότερο εργατικός διεθνισμός που δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα της εθνικής αυτοδιάθεσης σε κάθε λαό, που δεν αγωνίζεται πρώτα και κύρια για τη λαϊκή και εθνική κυριαρχία κάθε χώρας. Σε κάθε άλλη περίπτωση δεν πρόκειται για διεθνισμό, όσα προοδευτικά, αριστερά, κομμουνιστικά εύσημα κι αν διαθέτει, αλλά «τίποτε περισσότερο από κήρυγμα υποταγής στο ζυγό, μια άθλια προσπάθεια να δικαιολογηθεί και να διαιωνιστεί η κυριαρχία του κατακτητή κάτω απ' τον μανδύα του Διεθνισμού», όπως εύστοχα παρατηρούσε ο Ένγκελς.

Ο δοτός αυτός διεθνισμός δεν είναι καινούργιος. Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο ιμπεριαλισμός κατόρθωνε να στρατολογεί τους αθλιέστερους υποστηριχτές των πιο βάρβαρων μορφών της αποικιοκρατίας, των πιο εγκληματικών επεμβάσεων και πολέμων, της πιο απροκάλυπτης κατοχής και λεηλασίας χωρών από τις γραμμές εκείνων που επείγονταν να καταγγείλουν τα εθνικά αιτήματα και τον «εθνικισμό» των καταπιεσμένων λαών στο όνομα του «διεθνισμού», του «οικουμενικού ανθρωπισμού», του «παγκόσμιου πολιτισμού» ακόμη και της «παγκόσμιας επανάστασης». Οι σύγχρονοι «αντιεθνικιστές» οπαδοί της ΕΕ, οι «αντικαπιταλιστές» λάτρεις του «οικουμενικού» ή του «ταξικού» έναντι του «εθνικού» δεν αποτελούν παρά τη νέα εκδοχή αυτού του παλιού χρεωκοπημένου σοσιαλιμπεριαλισμού.

Γιατί το αίτημα της αποδέσμευσης είναι άμεσο;

Το αίτημα της αποδέσμευσης είναι άμεσο, γιατί η τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει ο λαός και η χώρα δεν μπορεί να περιμένει. Η ΕΕ οικοδόμησε μια «εικονική οικονομία» του χρήματος, των επιτοκίων και των δημοσιονομικών εις βάρος της πραγματικής οικονομίας της απασχόλησης, της παραγωγής και της εργασίας. Το αίτημα της αποδέσμευσης επαναφέρει τα προβλήματα της οικονομίας και της κοινωνίας στην πραγματική τους διάσταση. Δεν είναι η αξία του χρήματος και οι απρόσωποι ρυθμοί ανόδου ενός εικονικού ΑΕΠ που καθορίζουν την κατάσταση της οικονομίας, αλλά πρώτα και κύρια η δουλειά και οι αμοιβές των εργαζόμενων, ο τρόπος που συγκροτείται και αναπτύσσεται η παραγωγή, το πώς και προς όφελος ποιου δουλεύει το κράτος. Η πάλη για την αποδέσμευση προσγειώνει τη συζήτηση για την ανάπτυξη από τη σφαίρα της απρόσωπης αγοράς και των μεταφυσικών «αναδιαρθρώσεων», στα πραγματικά ζητήματα του ελέγχου των βασικών μέσων και πόρων της οικονομίας, του τρόπου κινητοποίησής τους, των κοινωνικών φορέων και των βασικών μοχλών της ανάπτυξης, αλλά και του τρόπου με τον οποίο εντάσσεται η οικονομία στο διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Το ίδιο το αίτημα της αποδέσμευσης ανατρέπει στην πράξη θέσφατα και περιορισμούς επιβεβλημένους άνωθεν και έξωθεν, υποχρεώνει ν’ αντιμετωπιστεί το συνολικό αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας και η θέση της στη διεθνή οικονομική ζωή σε νέες βάσεις, έξω από προκάτ δεδομένα, με πιο πλατιούς και ανοιχτούς ορίζοντες. Δεν μπορεί να χωρέσει στα μίζερα πλαίσια μιας «αντικαπιταλιστικής διαμαρτυρίας», γιατί θέτει αναγκαστικά τους πραγματικούς όρους κίνησης της οικονομίας και της ανάπτυξης στο επίκεντρο της ταξικής πάλης. Κι αυτό ακριβώς είναι που τρέμουν όσοι αντιλαμβάνονται τη σύγχρονη κοινωνία και τη ζωή ως μια καταθλιπτική δικτατορία του κεφαλαίου, της αγοράς και του ιμπεριαλισμού, έστω και αν τους αρέσει να κρύβονται πίσω από λιτανείες της «Αριστεράς», της «σοσιαλιστικής επανάστασης» και του «κομμουνιστικού ιδανικού».

Το αίτημα της αποδέσμευσης επενδύει στην αξιοπρέπεια και στις δυνατότητες του ίδιου του λαού

Η ΕΕ αντλεί τη νομιμοποίησή της από την αίσθηση αδυναμίας του λαού, από το πόσο ανυπεράσπιστος νιώθει μπροστά σ’ ένα τερατώδες εκτρωματικό υπερκρατικό οικοδόμημα, του οποίου αρκεί μια «ντιρεκτίβα για να μας δέσει όλους χειροπόδαρα», όπως λέγεται χαρακτηριστικά σήμερα. Τι άλλο υπονοούν όλοι αυτοί οι εγκάθετοι που στις αγωνίες και τις αμφισβητήσεις των λαϊκών στρωμάτων απαντούν με το «όποιος βρεθεί έξω από το μαντρί τον τρώει ο λύκος», ότι «έξω από την ΕΕ δεν υπάρχει ζωή» παρά μόνο σεισμοί, λοιμοί και καταποντισμοί. Δεν διαθέτουν άλλο επιχείρημα. Δεν υπάρχει τίποτα το θετικό να προτάξουν οι θιασώτες της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» γι’ αυτό και σκαρφίζονται τον δήθεν «μονόδρομο» που το κισμέτ μας έχει εξαναγκάσει να διαβούμε, παρά τις καταστροφικές συνέπειες για το λαό και τη χώρα.

Το αίτημα της αποδέσμευσης βασίζεται στην αίσθηση αξιοπρέπειας του λαού μας, πηγάζει απευθείας μέσα από τους πολύχρονους αγώνες για μια καλύτερη Ελλάδα σ’ έναν καλύτερο κόσμο, συνδέεται οργανικά όχι με την αδυναμία του λαού, αλλά με την ακράδαντη πίστη στις δυνάμεις του, με την πεποίθηση ότι ο λαός και η χώρα μας διαθέτουν ό,τι χρειάζεται για μια άλλη πορεία. Το αίτημα της αποδέσμευσης δεν υιοθετήθηκε ποτέ από αντιδραστικές, ακροδεξιές, παλιές και νέες συντηρητικές δυνάμεις. Η μοναρχοφασιστική εθνικοφροσύνη υπήρξε εκείνη που άνοιξε το δρόμο για την υποδούλωση της χώρας στην «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Ήταν τυχαίο κάτι τέτοιο; Ο «ευρωπαϊσμός» σήμερα είναι η λογική, ταξική και πολιτική συνέχεια του γνωστού δόγματος «ανήκομεν εις την Δύσιν», είναι η σύγχρονη εκδοχή της «πράξης υποτέλειας» με την οποία ιδρύθηκε το νεοελληνικό κράτος, είναι η νέα μορφή του δόγματος Τρούμαν και του καθεστώτος της αμερικανοκρατίας στον τόπο μας, υπήρξε ανέκαθεν το αληθινό περιεχόμενο της πιο γελοίας εθνικοπατριωτικής φανφαρολογίας κάθε αντιδραστικής, εθνικιστικής, φασιστικής κατάστασης που επιβλήθηκε ποτέ στη χώρα μας με σκοπό τον «εξευρωπαϊσμό» της κατά τα πρότυπα και τα συμφέροντα των μεγάλων προστατών.

Αντίθετα το αίτημα της αποδέσμευσης παλιότερα από την ΕΟΚ και σήμερα από την ΕΕ γεννήθηκε ως λογική συνέχεια της πάλης του λαού για την απελευθέρωσή του από τα δεινά της υποτέλειας, της τυραννίας και της εκμετάλλευσης. Γεννήθηκε μέσα από τους αγώνες για λαοκρατία, για δημοκρατία, για εθνική ανεξαρτησία, για ν’ απαλλαγούν η χώρα και ο λαός της μια και καλή από τα καθεστώτα υποδούλωσης στους εκάστοτε ισχυρούς. Σήμερα το αίτημα της αποδέσμευσης τίθεται ως θεμελιώδης όρος για την ίδια την επιβίωση του εργαζόμενου λαού, ως βασική προϋπόθεση για την αναβίωση της ελπίδας ότι υπάρχει και άλλος δρόμος εκτός από την υποχρεωτική κάθοδο στον απόπατο της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», ότι ο ίδιος ο λαός, η εργατική τάξη και οι άλλοι εργαζόμενοι με τις δικές τους δυνάμεις μπορούν να βρουν τις λύσεις στα προβλήματά τους. Το αίτημα της αποδέσμευσης θεμελιώνεται στην πεποίθηση ότι ακόμη και σήμερα, στον σημερινό κόσμο των «δυσμενών συσχετισμών δύναμης» μπορεί ένας λαός να βρει το δρόμο του, δίχως να περιμένει την «έλευση του Κυρίου» στο πρόσωπο κάποιου χιμαιρικού σοσιαλισμού ή τον «από μηχανής Θεό» στο πρόσωπο κάποιου φιλόδοξου κεντροαριστερού ή αριστερού πολιτευτή. Αρκεί να απαλλαγεί από τη μοιρολατρία και ν’ αποκτήσει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του.